'Snel met die koeien, de trein komt'
Geplaatst: za 26 jul 2008, 12:52
vrijdag 25 juli 2008
'Snel met die koeien, de trein komt'
Door SUK-JAE HUMMELEN
WOERDEN / NIEUWERBRUG - Aan het eind van de Waardsedijk in Woerden, nog voor de overweg, ligt een kale plek. Een kastje wijst op hoogspanning. Honderd meter verderop splitst het spoor zich in tweeën.
Het zijn gaten in de mist, de herinneringen die Woerdenaar Hennie Massop (55) heeft aan het huis dat hier tot 1967 stond. ,,Eerst woonde mijn oom Piet Lindeboom er met zijn vrouw. Hij reed op een sik, zo'n rangeertrein die nog op kolen werkte. Toen wij er kwamen wonen, op 6 november 1953, was ik 3 jaar. Naast ons woonde de familie Janssen.''
Honderden spoorwachtershuizen telde Nederland vroeger. Ze stonden er als eenzame wachters in het boerenland of aan de randen van dorpen en steden. Ter markering van een plek waar wegen en spoorlijnen elkaar kruisten.
De bewoners zorgden voor een veilige passage van de trein door het verkeer bij een overweg tegen te houden. Stoplichten en slagbomen maakten de dienders overbodig.
Maar de huisjes verdwenen in rap tempo. Langs het spoor Woerden-Leiden stonden zestien dubbele dienstwoningen, type twee-onder-een-kap. De een na de ander verdween en nu dreigt ook de laatste, aan de Haagweg in Leiden, eind dit jaar gesloopt te worden. Er komt nieuwbouw voor in de plaats.
De bewoners verhuisden noodgedwongen, maar bleven binnen gehoorafstand van het spoor wonen. Onder hen Joop Blanken in Zwammerdam, de families Bouhof en Wieman in Bodegraven en Hennie Massop en zijn vrouw in Woerden. Het stukje grond aan de Waardsedijk waar zij nu wonen, ligt naast de spoorwegovergang. Eerst stond er een caravan, nu een huis omringd door een hoog ijzeren hek.
De dubbele spoorwachterswoningen tussen Woerden en Leiden werden tegelijk en volgens hetzelfde stramien gebouwd. Het bestek uit 1877 geeft afmetingen op van 15,06 meter lang en 5,02 meter breed. De huisnummering volgde eigenwijs niet die van stad of dorp maar van het spoor.
Latere bewoners moeten van hun verplichting - het bedienen van overweg of brug - ontheven zijn. Zo had de vader van Hennie Massop weinig te maken met de spoorwegen.
,,Hij had een betrekking in een magazijn waar hij kleren streek.'' De beveiliging van de overweg bij de Waardsedijk luidde een overgangsperiode in. Er was geen bewaking meer, de stoplichten - en later de slagbomen - lieten nog een tijd op zich wachten.
Janny Smienk (63), de zus van Hennie Massop, herinnert zich dat haar moeder in feite spoorwachter was. ,,Dan zei ze tegen de boeren die overstaken: nou moet je wel snel zijn met de koeien want de trein komt er zo aan.''
Het ging wel eens mis, herinnert Janny zich. De boer die elke woensdag zijn kazen vanuit Driebruggen versleepte kwam in botsing met de trein. De man was dood, zijn kazen lagen verspreid over de weg en in de sloten. Vandaag heeft hij zes keer de brug omhoog gedaan, zegt Henk Wieser.
Hij is met tussenpozen sinds 1978 spoorbrugwachter bij de Dubbele Wiericke in Nieuwerbrug. De ruimte waar hij de hele dag zetelt heeft het voorkomen van een geprefabriceerd conciërgehok van slechts enkele vierkante meters groot.
Het huisje is relatief nieuw, uit 2002, maar de wanden zijn grauw van de sigarettenrook. Om de tijd te doden kijkt Wieser televisie. Zo nu en dan zwaait een voetganger die de wandelroute langs het water aflegt, de polder in, richting de A12. Aan de andere kant van het spoor stond de dubbele dienstwoning die in de jaren 60 werd afgebroken.
Alleen een schuur, opgetrokken uit spoorbielzen, staat er nog, overwoekerd door bramenstruiken. En de palen van het toegangshek langs het water zijn ook van bielzen.
,,Links woonde de familie Wieman,'' zegt Wieser over de laatste bewoners van de spoorwachterswoning, ,,rechts Gerrit Bouhof met zijn gezin.''
Wieser wijst op de plek waar de veiligheidshandel naar beneden werd gehaald, zodat verderop het sein op veilig draaide. Ook hier is het een keer vreselijk fout gegaan. Op 23 december 1902 boorde de eerste trein van die dag, van Leiden naar Woerden, zich in de opening van de Wierickebrug. De hulpwachter had zich die dag veslapen en alle controlemechanismen faalden.
Bron: Algemeen Dagblad
'Snel met die koeien, de trein komt'
Door SUK-JAE HUMMELEN
WOERDEN / NIEUWERBRUG - Aan het eind van de Waardsedijk in Woerden, nog voor de overweg, ligt een kale plek. Een kastje wijst op hoogspanning. Honderd meter verderop splitst het spoor zich in tweeën.
Het zijn gaten in de mist, de herinneringen die Woerdenaar Hennie Massop (55) heeft aan het huis dat hier tot 1967 stond. ,,Eerst woonde mijn oom Piet Lindeboom er met zijn vrouw. Hij reed op een sik, zo'n rangeertrein die nog op kolen werkte. Toen wij er kwamen wonen, op 6 november 1953, was ik 3 jaar. Naast ons woonde de familie Janssen.''
Honderden spoorwachtershuizen telde Nederland vroeger. Ze stonden er als eenzame wachters in het boerenland of aan de randen van dorpen en steden. Ter markering van een plek waar wegen en spoorlijnen elkaar kruisten.
De bewoners zorgden voor een veilige passage van de trein door het verkeer bij een overweg tegen te houden. Stoplichten en slagbomen maakten de dienders overbodig.
Maar de huisjes verdwenen in rap tempo. Langs het spoor Woerden-Leiden stonden zestien dubbele dienstwoningen, type twee-onder-een-kap. De een na de ander verdween en nu dreigt ook de laatste, aan de Haagweg in Leiden, eind dit jaar gesloopt te worden. Er komt nieuwbouw voor in de plaats.
De bewoners verhuisden noodgedwongen, maar bleven binnen gehoorafstand van het spoor wonen. Onder hen Joop Blanken in Zwammerdam, de families Bouhof en Wieman in Bodegraven en Hennie Massop en zijn vrouw in Woerden. Het stukje grond aan de Waardsedijk waar zij nu wonen, ligt naast de spoorwegovergang. Eerst stond er een caravan, nu een huis omringd door een hoog ijzeren hek.
De dubbele spoorwachterswoningen tussen Woerden en Leiden werden tegelijk en volgens hetzelfde stramien gebouwd. Het bestek uit 1877 geeft afmetingen op van 15,06 meter lang en 5,02 meter breed. De huisnummering volgde eigenwijs niet die van stad of dorp maar van het spoor.
Latere bewoners moeten van hun verplichting - het bedienen van overweg of brug - ontheven zijn. Zo had de vader van Hennie Massop weinig te maken met de spoorwegen.
,,Hij had een betrekking in een magazijn waar hij kleren streek.'' De beveiliging van de overweg bij de Waardsedijk luidde een overgangsperiode in. Er was geen bewaking meer, de stoplichten - en later de slagbomen - lieten nog een tijd op zich wachten.
Janny Smienk (63), de zus van Hennie Massop, herinnert zich dat haar moeder in feite spoorwachter was. ,,Dan zei ze tegen de boeren die overstaken: nou moet je wel snel zijn met de koeien want de trein komt er zo aan.''
Het ging wel eens mis, herinnert Janny zich. De boer die elke woensdag zijn kazen vanuit Driebruggen versleepte kwam in botsing met de trein. De man was dood, zijn kazen lagen verspreid over de weg en in de sloten. Vandaag heeft hij zes keer de brug omhoog gedaan, zegt Henk Wieser.
Hij is met tussenpozen sinds 1978 spoorbrugwachter bij de Dubbele Wiericke in Nieuwerbrug. De ruimte waar hij de hele dag zetelt heeft het voorkomen van een geprefabriceerd conciërgehok van slechts enkele vierkante meters groot.
Het huisje is relatief nieuw, uit 2002, maar de wanden zijn grauw van de sigarettenrook. Om de tijd te doden kijkt Wieser televisie. Zo nu en dan zwaait een voetganger die de wandelroute langs het water aflegt, de polder in, richting de A12. Aan de andere kant van het spoor stond de dubbele dienstwoning die in de jaren 60 werd afgebroken.
Alleen een schuur, opgetrokken uit spoorbielzen, staat er nog, overwoekerd door bramenstruiken. En de palen van het toegangshek langs het water zijn ook van bielzen.
,,Links woonde de familie Wieman,'' zegt Wieser over de laatste bewoners van de spoorwachterswoning, ,,rechts Gerrit Bouhof met zijn gezin.''
Wieser wijst op de plek waar de veiligheidshandel naar beneden werd gehaald, zodat verderop het sein op veilig draaide. Ook hier is het een keer vreselijk fout gegaan. Op 23 december 1902 boorde de eerste trein van die dag, van Leiden naar Woerden, zich in de opening van de Wierickebrug. De hulpwachter had zich die dag veslapen en alle controlemechanismen faalden.
Bron: Algemeen Dagblad