OV in Nederland

NS: 'We vergeten Haarlem echt niet''
Gepubliceerd op 26 mei 2008, 12:19
Laatst bijgewerkt op 26 mei 2008, 13:06
Het wordt steeds drukker in de treinen tussen Haarlem en Amsterdam. Regiodirecteur Joost Ravoo kent het probleem. De Haarlemmer staat 's morgens dagelijks tussen de forenzen richting de hoofdstad. Op het regionale kantoor op Amsterdam CS legt hij uit wat de NS willen doen om de drukte op de oudste spoorverbinding van Nederland het hoofd te bieden.

Ravoo, sinds vorig jaar directeur voor Noord-Holland, Flevoland en het Gooi, is geen typische exponent van het 'voormalig staatsbedrijf'. Hij is jong - 36 jaar - en heeft een achtergrond in communicatie. Hij lijkt liever te praten over doelgroepen en 'hearts and minds'van reizigers, dan de techniek achter het nieuwe spoorboekje of het aantal paardenkrachten van nieuwe diesellocomotieven.

De NS, zegt hij, zijn lang een bedrijf geweest dat zich afsloot voor de buitenwereld. ,,Een wereld buiten de NS leek niet te bestaan.'' Maar nu de Randstad is getroffen door een aanhoudend mobiliteitsinfarct en de prijzen voor olie blijven stijgen, moet het bedrijf wel actief nadenken over de toekomst. Ravoo: ,,De NS trekken bewust een grote broek aan. We willen een voortrekkersrol spelen in de discussie rond de bereikbaarheid.''

Het spoorwegbedrijf heeft een visie voor 2020 klaarliggen, waarin de spoorinfrastructuur de 'ruggengraat vormt van bewegend Nederland'. Haarlemmers valt direct een ding op: hun stad ontbreekt in de toekomst. Terwijl provinciale steden als Alkmaar en Arnhem wél worden genoemd. Het plaatje voedt het al langer levende gevoel dat Haarlem er maar een beetje bij hangt; een gevoel dat alleen maar sterker werd toen in 2005 de intercity Haarlem-Maastricht werd geschrapt. Gevolg: mopperende reizigers die moeten overstappen. En overvolle coupés in de ochtendspits richting Amsterdam door te weinig treinstellen.

U reist zelf ook dagelijks met de trein tussen Haarlem en Amsterdam? Wat ziet U?
,,Wat ik 's ochtends zie, vind ik niet leuk. In zekere zin hebben we het probleem zelf gecreëerd. Per uur rijden nu zes treinen, volgend jaar worden dat er in de spits acht per uur. Dat is dus nu al een soort metroachtige verbinding die veel extra klanten trekt. Positief is dat de dienstregeling werkt. Maar ik geef toe: wat betreft comfort is het niet goed.''

Waarom duurt het tot 2009 voordat de NS extra treinen inzetten?
,,We kunnen niet 'zomaar even' treinen of wagons elders weghalen en op het traject tussen Haarlem en Amsterdam inzetten. Dan creëer je op andere plekken een probleem. Overal is het vrij druk geworden, het knijpt op meer plekken. Maar we zien wel de urgentie, vandaar dat we dit najaar al extra treinen willen laten rijden naar Amsterdam. In 2009 wordt de dienstregeling in de spits met twee treinen per uur uitgebreid. Dan is het probleem structureel opgelost.''

Haarlem zit niet in het toekomstige hoofdnet (zie afbeelding), maar vormt wel een belangrijke zijtak. Gaan jullie je hard maken om het spoor tussen Haarlem en Amsterdam te verdubbelen?
,,Nee, dat staat voorlopig niet op onze prioriteitenlijst. Met extra materieel en een hogere frequentie denken we dat we de groei tussen Haarlem en Amsterdam aankunnen.''

Alkmaar heeft nu vier intercity's per uur, Haarlem nul. Dat is toch scheef?,,
Ik kan me de emotie bij veel Haarlemmers voorstellen. Maar als je rekent met grote groepen reizigers, zijn we in onze keuze bevestigd. Tussen Alkmaar, Zaanstad en Amsterdam is de groei nóg groter dan tussen Haarlem en Amsterdam. En bovendien reizen meer mensen door naar Utrecht. De groep die vanuit Haarlem doorreist naar Utrecht is relatief klein. Het gaat om het grootste nut voor de grootste groep.''

Haarlem moet zich neerleggen bij een bijrol voor wat betreft infrastructuur in de Randstad?,,
Onze aandacht richt zich op een rechtstreekse verbinding tussen de grote steden. Haarlem hoort daar niet bij. Hoe groter de gemeente, hoe vaker de bediening, zo simpel is het. Maar het traject Haarlem-Amsterdam is een heel belangrijke zijtak. Als de HSL functioneert, verwachten we dat we meer intercity's over Haarlem laten rijden richting Leiden en verder. Haarlem hoeft niet bang te zijn dat we de stad vergeten.''

Bekijk hier de grotere versie van de kaart. Hierop valt te zien dat Haarlem ontbreekt in het Rondje randstad, het hoofdlijnen netwerk van de NS in 2020. Andere provinciale steden als Alkmaar en Arnhem zitten er wel bij.

Bron: Haarlems Dagblad

Je kunt niet ontkennen dat de NS aan Alkmaar-centrisme lijdt. De problemen op de lijn Haarlem - Amsterdam waren te voorzien, omdat het materieelinzet alsmede de verdeling over het uur niet optimaal zijn.

Geert schreef:
Alkmaar heeft nu vier intercity's per uur, Haarlem nul. Dat is toch scheef?,,

Ehm, Haarlem heeft wel degelijk twee Intercity's per uur.

Vinny schreef:Je kunt niet ontkennen dat de NS aan Alkmaar-centrisme lijdt.

Vindt je de argumenten van Ravoo dan niet steekhoudend?

Ik heb een aantal keer als Teller in de Trein gewerkt. In het gevulde sardineblik wat voor stoptrein Uitgeest - Haarlem - Amsterdam door moest gaan was het geklaag niet van de lucht. De (cross-platform) aanfluiting naar Utrecht reed weg op het moment dat de trein uit Haarlem binnenkwam;. In Haarlem moesten sommige en in Haarlem-Spaarnwoude moesten alle reizigers achter blijven op het perron (de volgende zou pas over een half uur rijden). Volgens de treinpassagiers die ik gesproken had; was mijn observatie geen incident; maar structureel

En hoe lang is dat inmiddels geleden? Tellen in de trein is toch voor het laatst een maand of 15 geleden gedaan? En hoe "structureel" zouden die te korte stoptreinen nu nog zijn?

Geert schreef:En hoe lang is dat inmiddels geleden? Tellen in de trein is toch voor het laatst een maand of 15 geleden gedaan? En hoe "structureel" zouden die te korte stoptreinen nu nog zijn?

Bij mijn weten is er sindsdien geen bak extra ingezet... (per dgl. 2008 zouden er extra treinen Haarlem - Amsterdam ingelegd worden, maar dat is uitgesteld naar dgl. 2009)

Ik banjer nog wekelijks door de treinen op Amsterdam-Haarlem, en zo erg als Vinny de problemen schetst, zijn ze niet. Sowieso zie ik nooit dat reizigers achter moeten blijven op het perron. Wel zijn sommige spitstreinen heeeeeeeel druk.

Dat is echter geen argument tegen de Alkmaargerichtheid van de IC-verbindingen. Dat is ook wat ik je vroeg, Vinny. Als er op die lijn meer nodig is, dan is dat toch gerechtvaardigd? Als Haarlem de IC meer nodig zou hebben, wat zou NS er dan toe bewegen dat bewust niet te doen?

Vinny schreef:Je kunt niet ontkennen dat de NS aan Alkmaar-centrisme lijdt.

Dit is een beetje hetzelfde "onderbuikgevoel" als dat van de Haarlemmer die gaat klagen dat Zijn Stad OVERGESLAGEN wordt, terwijl zo'n schamel provinciaaltjesgehucht als Arnhem er wel op staat boe-hoe

Een onderbuikgevoel. Niet meer en niet minder.

Vinny schreef:Ik heb een aantal keer als Teller in de Trein gewerkt. In het gevulde sardineblik wat voor stoptrein Uitgeest - Haarlem - Amsterdam door moest gaan was het geklaag niet van de lucht. De (cross-platform) aanfluiting naar Utrecht reed weg op het moment dat de trein uit Haarlem binnenkwam;. In Haarlem moesten sommige en in Haarlem-Spaarnwoude moesten alle reizigers achter blijven op het perron (de volgende zou pas over een half uur rijden). Volgens de treinpassagiers die ik gesproken had; was mijn observatie geen incident; maar structureel

M57 schreef:Ik banjer nog wekelijks door de treinen op Amsterdam-Haarlem, en zo erg als Vinny de problemen schetst, zijn ze niet. Sowieso zie ik nooit dat reizigers achter moeten blijven op het perron. Wel zijn sommige spitstreinen heeeeeeeel druk.

Het TidT-project speelde ruim een jaar geleden, wellicht dat reizigers zich in die tijd anders zijn gaan spreiden, andere reisroutes of andere modalilteiten hebben gekozen

Fles schreef:

Vinny schreef:Je kunt niet ontkennen dat de NS aan Alkmaar-centrisme lijdt.

Dit is een beetje hetzelfde "onderbuikgevoel" als dat van de Haarlemmer die gaat klagen dat Zijn Stad OVERGESLAGEN wordt, terwijl zo'n schamel provinciaaltjesgehucht als Arnhem er wel op staat boe-hoe

Een onderbuikgevoel. Niet meer en niet minder.

Je slaat de spijker op zijn kop. Die krantjes kijken niet verder dan hun neusje lang is. Bovendien heeft Arnhem 140.000 inwoners en is daarmee van een vergelijkbare orde als Haarlem

De gemeente Tilburg heeft er 200.000, en staat er ook niet op. Wij piepen toch ook niet? Stationscapaciteit is al jaren structureel onvoldoende bijvoorbeeld.

Wij piepen toch ook niet? Stationscapaciteit is al jaren structureel onvoldoende bijvoorbeeld.

Piep eens wel dan zou ik zeggen. Je weet dat met belangstelling wordt meegelezen door de instanties die hier over gaan. Het is de eerste keer dat ik bijvoorbeeld hoor van een gebrekkige stationscapaciteit van Tilburg

Vinny schreef:gaan. Het is de eerste keer dat ik bijvoorbeeld hoor van een gebrekkige stationscapaciteit van Tilburg

Het is wel degelijk een probleem: slechts drie doorgaande sporen zijn beschikbaar, terwijl er wel bijzonder veel treinen per uur gebruik van moeten maken. Zelfde probleem in Nijmegen, waar ik altijd moet wachten (nouja, wanneer de s3600 niet vertraagd is ) omdat de s3000 spoor 3 bezet houdt. Er is ruimte genoeg om uit te breiden, me dunkt.

IC3 schreef:Zelfde probleem in Nijmegen, waar ik altijd moet wachten (nouja, wanneer de s3600 niet vertraagd is ) omdat de s3000 spoor 3 bezet houdt. Er is ruimte genoeg om uit te breiden, me dunkt.

Altijd: als in 1x / jaar?

Nee, komt zeker iedere week een keer voor (terwijl ik maar twee dagen in de week naar Nijmegen ga).
Het kan natuurlijk zijn dat de s3000 al wel weg is, maar men zit te suffen en het sein niet op groen zet...

Als we dan toch extra perrons aan het aanvragen zijn... leg er dan ook eentje in Dordrecht neer Hoewel, ik denk dat het vervangen van treindienstleiders hier efficienter werkt: zelden komt er iets anders als de tot Dordrecht rijdende s2100 binnen op spoor 5, maar desondanks stond die trein vanmorgen rond kwart over elf voor een rood sein te wachten om z'n privéspoortje op te rijden

Vinny schreef:

Wij piepen toch ook niet? Stationscapaciteit is al jaren structureel onvoldoende bijvoorbeeld.

Piep eens wel dan zou ik zeggen. Je weet dat met belangstelling wordt meegelezen door de instanties die hier over gaan. Het is de eerste keer dat ik bijvoorbeeld hoor van een gebrekkige stationscapaciteit van Tilburg

Bij deze dan:
In Tilburg stoppen en vertrekken 4 treinen per uur in richting Den Bosch en ook nog eens 4 trein per uur richting Eindhoven. Dit alles vertrekt van het eerste spoor. Als u 60 deelt door 8, betekent dit dat er gemiddeld iedere 7,5 minuut een stoppende passagierstrein op dit spoor wordt afgehandeld. Al deze treinen bezetten het spoor 2 minuten, waardoor er theoretisch vrijwel geen restcapaciteit meer beschikbaar is voor overige treinen. Neem daarnaast nog de nodige goederentreinen die over dit spoor denderen en het is vragen om problemen. Goederentreinen richting Den Bosch worden veelal afgehandeld over perronspoor 2. Ter vergelijking: Den Bosch, Breda en Eindhoven hebben allen ten minste 6 perronsporen (inclusief A en B vakken op Den Bosch) beschikbaar. Dit is het dubbele aan infrastructuur, van wat er in Tilburg beschikbaar is. Zelfs Boxtel met slechts 4 stoptreinen per uur heeft het dubbele aan beschikbare infrastructuur om treinen te laten passeren (8 sporen ,waarvan 4 voorzien van een perron). Bij werkzaamheden in Midden-Brabant, is het niet voor niets dat de s1900 niet rijdt rondom Tilburg, er is daarvoor gewoon onvoldoende capaciteit om de trein te laten omlopen.

De opstelsporen 906(b) en 907 zijn voor de echt lange goederentreinen (geschat 500-600m en langer) te kort, waardoor deze regelmatig met hun achterste wagonnen op de wisselstraat staan, dan wel de sporen theoretisch bezet houden. Deze sporen worden gebruikt om cargo's richting Breda te laten wachten. Als dit een langere trein is, zijn perronspoor 2 en 3 onbereikbaar uit de richting Eindhoven / Den Bosch, of loopt een trein uit de s1900, s3600, s5200 of s13600, vertraging op.

Met bijvoorbeeld 1 extra perronspoor en verlengde wachtsporen 906b en 907, wordt er meer capaciteit gecreëerd om treinen te laten wachten en te (laten) passeren, wat alleen maar de betrouwbaarheid ten goede kan komen. Net ten westen van het station, kan spoor 906a worden verlengd tot aan de brug Ringbaan West over het spoor en aangesloten op de rest van de infrastructuur richting Breda . Hierdoor ontstaat er tussen Tilburg West en Tilburg station 4 sporen. Ten oosten van het station ligt een brug die reeds 40 jaar terug is voorbereid op 4 sporen. Dat 4e spoor ligt al 40 jaar te roesten. Ook de brug over het Wilhelminakanaal is voorbereid om 4 sporen te kunnen dragen. Enkel de brug over de Ringbaan Oost zal moeten worden verbreedt, samen met een deel van de spoordijk tussen Tilburg en Tilburg- aansluiting. Wordt dit gedaan, dan zal er veel meer capaciteit beschikbaar zijn om de treinen af te handelen. Hiervoor hoeven geen fly-overs te worden aanlegt, mits de wissels 80-100km/h kunnen worden bereden.

Verheugend nieuws: Ik heb net Tilburg opgezocht in de projecten- en knelpuntenlijst en het staat erin vermeld ;)

Laat ik maar eens beginnen met te stellen dat de spitscapaciteit op Haarlem-Amsterdam inderdaad ontoereikend is. Jezelf de trein in proppen is geen bijzonderheid, schijnt het, maar dat los je niet op door te klagen over het gebrek aan IC's op deze verbinding. Laten we even wat feiten bekijken:

- Een IC levert een reistijdversnelling van 2 minuten op (geen stop Haarlem Spaarnwoude).
- Een IC is niet gelijk aan 'een lange trein'.
- De IC's op Alkmaar-Amsterdam zijn niet zo rustig als men hier doet vermoeden. De IC's van de serie s3000 zijn tussen 7 en 9 goed gevuld, met staanplaatsen op het balkon al in Alkmaar (richting A'dam). Hier komen dan nog reizigers uit Castricum en Zaandam bij, voor de trein in Sloterdijk weer leeg loopt.
- De serie s800 is een stuk rustiger, maar ook deze trekt in de spits inmiddels aardig wat reizigers. Vooraan en achteraan is altijd zitplaats genoeg, maar dat is vaak zo bij treinen van die lengte. (Met ingang van de nieuwe dienstregeling zullen reizgiers zich door een nieuwe busdienstregeling in NHN mogelijk beter verspreiden over s3000 en s800.)
- Alkmaar heeft meer aan IC's dan Haarlem, omdat een IC naar Alkmaar 15-20 minuten reistijdwinst op kan leveren t.o.v. een stoptrein, en op Amsterdam-Haarlem dat zich beperkt tot 2 minuten.
- De IC's uit Alkmaar kennen soms meer uitstappers in Amsterdam dan instappers.

Volgens mij zijn dit de betere oplossingen:
- Extra stoptrein inleggen op Haarlem-Amsterdam voor opvang reizigersstromen.
- Vervangen combineren/splitsen in Sittard door een crossplatformoverstap te Sittard, om nodeloos rondrijden met 10-12 bakken op Sittard-Alkmaar te voorkomen.
- Betere overstap uit Haarlem, naar Utrecht v.v. Als dit niet mogelijk is op Amsterdam C (2 richtingen overstap van 5 minuten, óf 3 minuten crossplatform, dan doortrekken van de treinen uit Haarlem naar Amstel-Bijlmer, om op die stations crossplatform overstap aan te bieden.
- Homogenisatie van de Alkmaar-Amsterdam door een 15/15 takt aan te kunnen bieden, en 4 keer per uur óf wel in Heiloo, óf niet in Heiloo te stoppen. (Voor betere spreiding.)
- Verdubbeling Uitgeest-Amsterdam om de frequentieverhoging op Eindhoven-Amsterdam naar Alkmaar door te kunnen trekken (alternatief: 10/20 frequentie of 8 minuten niksen op Amsterdam C om de 10/10/10 frequentie ten zuiden van Amsterdam om te vormen in een 15/15 frequentie), vanwege het enorme snelheidsverschil IC/stoptrein op dit traject (IC 30 minuten, stoptrein 47 minuten)

Jurjen schreef:- Een IC levert een reistijdversnelling van 2 minuten op (geen stop Haarlem Spaarnwoude).
- Een IC is niet gelijk aan 'een lange trein'.

De 'echte' IC die hier vroeger reed was wel gelijk aan 'een lange trein' - de huidige situtatie wordt nu natuurlijk daarmee vergeleken.
Het gaat hier verder ook niet om de reisduur, het verschil is inderdaad vrij klein: met de extra stop in Sloterdijk duurt het nog steeds een kwartier. Veel vervelender is het feit dat er vanuit Haarlem geen enkele trein verder gaat dan Amsterdam CS.

Kunnen ze van die zes treinen per uur die er moeten komen tussen Amsterdam en Eindhoven niet straks gewoon twee laten beginnen in Zandvoort?

Nee. Zandvoort ligt niet in de corridor...

Stomme corridors ook! Als er iets niet klantgericht is...

Jurjen schreef:- Betere overstap uit Haarlem, naar Utrecht v.v. Als dit niet mogelijk is op Amsterdam C (2 richtingen overstap van 5 minuten, óf 3 minuten crossplatform, dan doortrekken van de treinen uit Haarlem naar Amstel-Bijlmer, om op die stations crossplatform overstap aan te bieden.

Dat laatste is ook geen slecht idee, zeker als je die trein dan gelijk koppelt aan de stoptrein Breukelen-Utrecht.

Vinny schreef:Verheugend nieuws: Ik heb net Tilburg opgezocht in de projecten- en knelpuntenlijst en het staat erin vermeld ;)

En welke oplossingen worden er aangedragen?