Tante Annie zorgt voor stress
Geplaatst: wo 28 mei 2008, 00:53
Tante Annie zorgt voor stress
Niet iedereen heeft een saaie kantoorbaan van negen tot vijf. De werkdag van streekbuschauffeur Theo Leibbrand.
Annemieke van Dongen
UITHOORN/AMSTERDAM - Vanaf vandaag staakt hij weer. Gisteren reed streekbuschauffeur Theo Leibbrand zijn rondje Uithoorn-Amsterdam-Aalsmeer wel. Onderweg was de hoog oplopende ruzie met zijn werkgever natuurlijk hét onderwerp van gesprek.
9.50 uur: vervoersfamilie
‘Goedemorgen jongedame’, groet Leibbrand een hoogbejaarde dame die met een volle boodschappentas de bus in klimt. Het omaatje giechelt: ‘Maar meneer, ik ben toch helemaal niet jong!’ ‘Jawel’, pareert hij, ‘U bent toch bezig aan uw derde jeugd?’
Theo Leibbrand (57) is al 34 jaar buschauffeur. Hij komt uit een echte ov-familie. ‘Mijn zoon rijdt ook op de bus, mijn grootvader aan moederskant was tramchauffeur.’ En zelf gaat hij, na ruim drie decennia, nog steeds met plezier naar zijn werk. ‘Je moet er natuurlijk wel elke dag zelf iets van maken. Als ik met niemand een grapje of een praatje kon maken, zou ik het niet volhouden. De passagiers geven kleur aan mijn werk.’ Op langere ritten krijgt hij hele levensverhalen te horen. ‘Het is net als in Taxi, dat tv-programma van Joris Linssen’, zegt hij, wijzend op de stoel rechts voorin. ‘Mensen zitten hier soms echt op de praatstoel.’
In het begin van zijn carrière maakte Leibbrand mee hoe de staat het familiebedrijfje waar hij werkte opkocht. Een kwarteeuw later was hij getuige van het omgekeerde proces, toen de staat het merendeel van haar aandelen in Connexxion weer verkocht. Zelf is de streekbuschauffeur in principe voor marktwerking in het openbaar vervoer. ‘Voor de passagier is dat een stuk beter. Jammer genoeg zijn de ov-bedrijven te ver doorgeslagen in hun concurrentiestrijd.’ Omdat ze een zo groot mogelijk marktaandeel wilden bemachtigen, hebben de bedrijven te veel geld geboden voor hun concessies, meent hij. ‘Nu de brandstofprijzen explosief stijgen, raken ze in de problemen. En willen ze bezuinigen op het personeel.’
12.10 uur: werkdag van 13 uur
In de kantine van het busstation van Uithoorn is tijd voor één kopje koffie. Ondertussen moet het werkrooster het flink ontgelden. ‘Ik heb sinds 1 mei alleen maar vroege en gebroken diensten gehad’, klaagt een collega. ‘Elke morgen tussen vijf en half zes m’n bed uit.’ Als bewijs haalt hij een boekje met de dienstroosters uit zijn zak. ‘Dit is onze Bijbel’, legt Leibbrand uit. In het schema laat hij zien dat ze maximaal twee keer per week een gebroken dienst van twaalf uur hebben. ‘Dan werk je van zeven uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds. Tussen tien en twee uur heb je pauze; als je dicht bij je werk woont, kun je dan een paar uur naar huis. Connexxion wil die diensten oprekken naar dertien uur. Als je een uur van je werk woont – te ver om naar huis te gaan – ben je dan van zes uur ’s morgens tot tien uur ’s avonds van huis.’ De stakingen gaan over heel meer dan alleen loon, wil hij maar zeggen.
13.15 uur: Tante Annie
‘Olympisch Stadion’, kondigt de vrouwenstem de volgende halte aan. ‘Tante Annie noemen we haar’, knipoogt Leibbrand. Tante Annie meldt de volgende stop, maar houdt ook het tijdschema in de gaten. ‘Plus vier minuten’ knippert nu op de monitor op Leibbrands dashboard. ‘Doordat ik maar achter die tram blijf hangen, heb ik al vier minuten vertraging opgelopen. Hopelijk kan ik tussen Amstelveen en Uithoorn een paar minuten winnen, want elke minuut vertraging gaat van mijn pauzetijd af.’ Dat is een nadeel van de marktwerking in het streekbusvervoer. Vroeger was er tussen twee ritjes een grotere buffer ingebouwd. Nu heeft hij op Amsterdam Centraal maar drie minuten om de reizigers uit te laten stappen, de bus te controleren en de kaartjes van de nieuwe passagiers te controleren. Dat de bestuurders elke minuut vertraging continu op hun monitor zien knipperen, komt de werkdruk ook niet ten goede. ‘Sommige collega’s zouden er het liefst een zak overheen trekken, maar dat mag niet van de baas.’
Toch heeft het volgsysteem ook voordelen, erkent hij. De opdrachtgever, de stadsregio Amsterdam, kan in de computer met elke buslijn meekijken. Zo zien ze ook op welke trajecten een bus structureel vertraging oploopt, wat in een aantal gevallen al tot de aanleg van nieuwe busbanen heeft geleid.
16.30 uur: liever werken
Het laatste ritje naar Uithoorn. Leibbrand heeft geen idee wanneer hij voor het eerst weer een normale dienst zal draaien: tot en met donderdag rijden de streekbuschauffeurs alleen in de spits, maar als dan nog steeds geen cao-akkoord is bereikt, leggen ze het werk voor onbepaalde tijd neer. ‘Geloof me, elke buschauffeur rijdt liever dan dat hij staakt’, verzucht hij, ‘Bovendien raken we bij elke staking een hoop klanten kwijt. Maar we willen dat alles goed geregeld is. We hebben toch recht op een nette cao?’
Bron: De Pers (PDF, pagina 11)
Niet iedereen heeft een saaie kantoorbaan van negen tot vijf. De werkdag van streekbuschauffeur Theo Leibbrand.
Annemieke van Dongen
UITHOORN/AMSTERDAM - Vanaf vandaag staakt hij weer. Gisteren reed streekbuschauffeur Theo Leibbrand zijn rondje Uithoorn-Amsterdam-Aalsmeer wel. Onderweg was de hoog oplopende ruzie met zijn werkgever natuurlijk hét onderwerp van gesprek.
9.50 uur: vervoersfamilie
‘Goedemorgen jongedame’, groet Leibbrand een hoogbejaarde dame die met een volle boodschappentas de bus in klimt. Het omaatje giechelt: ‘Maar meneer, ik ben toch helemaal niet jong!’ ‘Jawel’, pareert hij, ‘U bent toch bezig aan uw derde jeugd?’
Theo Leibbrand (57) is al 34 jaar buschauffeur. Hij komt uit een echte ov-familie. ‘Mijn zoon rijdt ook op de bus, mijn grootvader aan moederskant was tramchauffeur.’ En zelf gaat hij, na ruim drie decennia, nog steeds met plezier naar zijn werk. ‘Je moet er natuurlijk wel elke dag zelf iets van maken. Als ik met niemand een grapje of een praatje kon maken, zou ik het niet volhouden. De passagiers geven kleur aan mijn werk.’ Op langere ritten krijgt hij hele levensverhalen te horen. ‘Het is net als in Taxi, dat tv-programma van Joris Linssen’, zegt hij, wijzend op de stoel rechts voorin. ‘Mensen zitten hier soms echt op de praatstoel.’
In het begin van zijn carrière maakte Leibbrand mee hoe de staat het familiebedrijfje waar hij werkte opkocht. Een kwarteeuw later was hij getuige van het omgekeerde proces, toen de staat het merendeel van haar aandelen in Connexxion weer verkocht. Zelf is de streekbuschauffeur in principe voor marktwerking in het openbaar vervoer. ‘Voor de passagier is dat een stuk beter. Jammer genoeg zijn de ov-bedrijven te ver doorgeslagen in hun concurrentiestrijd.’ Omdat ze een zo groot mogelijk marktaandeel wilden bemachtigen, hebben de bedrijven te veel geld geboden voor hun concessies, meent hij. ‘Nu de brandstofprijzen explosief stijgen, raken ze in de problemen. En willen ze bezuinigen op het personeel.’
12.10 uur: werkdag van 13 uur
In de kantine van het busstation van Uithoorn is tijd voor één kopje koffie. Ondertussen moet het werkrooster het flink ontgelden. ‘Ik heb sinds 1 mei alleen maar vroege en gebroken diensten gehad’, klaagt een collega. ‘Elke morgen tussen vijf en half zes m’n bed uit.’ Als bewijs haalt hij een boekje met de dienstroosters uit zijn zak. ‘Dit is onze Bijbel’, legt Leibbrand uit. In het schema laat hij zien dat ze maximaal twee keer per week een gebroken dienst van twaalf uur hebben. ‘Dan werk je van zeven uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds. Tussen tien en twee uur heb je pauze; als je dicht bij je werk woont, kun je dan een paar uur naar huis. Connexxion wil die diensten oprekken naar dertien uur. Als je een uur van je werk woont – te ver om naar huis te gaan – ben je dan van zes uur ’s morgens tot tien uur ’s avonds van huis.’ De stakingen gaan over heel meer dan alleen loon, wil hij maar zeggen.
13.15 uur: Tante Annie
‘Olympisch Stadion’, kondigt de vrouwenstem de volgende halte aan. ‘Tante Annie noemen we haar’, knipoogt Leibbrand. Tante Annie meldt de volgende stop, maar houdt ook het tijdschema in de gaten. ‘Plus vier minuten’ knippert nu op de monitor op Leibbrands dashboard. ‘Doordat ik maar achter die tram blijf hangen, heb ik al vier minuten vertraging opgelopen. Hopelijk kan ik tussen Amstelveen en Uithoorn een paar minuten winnen, want elke minuut vertraging gaat van mijn pauzetijd af.’ Dat is een nadeel van de marktwerking in het streekbusvervoer. Vroeger was er tussen twee ritjes een grotere buffer ingebouwd. Nu heeft hij op Amsterdam Centraal maar drie minuten om de reizigers uit te laten stappen, de bus te controleren en de kaartjes van de nieuwe passagiers te controleren. Dat de bestuurders elke minuut vertraging continu op hun monitor zien knipperen, komt de werkdruk ook niet ten goede. ‘Sommige collega’s zouden er het liefst een zak overheen trekken, maar dat mag niet van de baas.’
Toch heeft het volgsysteem ook voordelen, erkent hij. De opdrachtgever, de stadsregio Amsterdam, kan in de computer met elke buslijn meekijken. Zo zien ze ook op welke trajecten een bus structureel vertraging oploopt, wat in een aantal gevallen al tot de aanleg van nieuwe busbanen heeft geleid.
16.30 uur: liever werken
Het laatste ritje naar Uithoorn. Leibbrand heeft geen idee wanneer hij voor het eerst weer een normale dienst zal draaien: tot en met donderdag rijden de streekbuschauffeurs alleen in de spits, maar als dan nog steeds geen cao-akkoord is bereikt, leggen ze het werk voor onbepaalde tijd neer. ‘Geloof me, elke buschauffeur rijdt liever dan dat hij staakt’, verzucht hij, ‘Bovendien raken we bij elke staking een hoop klanten kwijt. Maar we willen dat alles goed geregeld is. We hebben toch recht op een nette cao?’
Bron: De Pers (PDF, pagina 11)