Pagina 1 van 2

“Behoud stoptrein Roosendaal-Antwerpen”

Geplaatst: do 20 mar 2008, 09:12
door Geert
“Behoud stoptrein Roosendaal-Antwerpen”
donderdag 20 maart 2008 | 07:45

door Marius Broos*

20 mrt 2008, 07:34 - In de laatste maanden is het schering en inslag om te klagen over het opheffen van de Benelux-dienst tussen Amsterdam en Brussel. Wat is er aan de hand? Kijken we in Frankrijk, sinds 1981 de bakermat van de Hoge-Snelheids-Trein (HST), dan is weinig anders bekend dan dat de HST een groot succes is. Nooit werd verteld dat zodra er een HST begon te rijden, alle parallellopende sneltreinen kwamen te vervallen. Hetzelfde verhaal speelde zich af in België. Ook tussen Brussel en Keulen werden alle sneltreinen opgeheven. De landspolitiek was in de jaren negentig voorstander van het privatiseren van het openbaar vervoer.
Zowel trein als bus werd aan de marktwerking overgelaten. Het opsplitsen van de NS is niet zonder slag of stoot gegaan. Uiteindelijk mochten de spoorwegenj in 1999 het 'Kernnet' (hoofdlijnen) voor vijftien jaar behouden. De infrastructuur kwam terecht bij de Nederlandse overheid, in dit geval ProRail. Alle exploitanten zijn vergoedingen voor het gebruik van de infrastructuur verschuldigd.

In 2008 of 2009 zal er een trein met hoge snelheid gaan rijden over de HSL-Zuid. De NS is hierbij betrokken als exploitant van de huidige Benelux-dienst en als grootaandeelhouder (90%) in High Speed Alliance (HSA), het samenwerkingsverband tussen NS en KLM als exploitant op de HSL-Zuid.

De nieuwe lijn kent twee vormen van vervoer. Ten eerste zullen binnenlandse shuttletreinen met 250 kilimeter per uur rijden tussen Amsterdam en Breda, tussen Amsterdam en Brussel (via Breda) en tussen Den Haag en Brussel (via Breda). Ten tweede rijdt de Thalys tussen Amsterdam en Parijs met 300 kilometer per uur over de HSL-Zuid.

Van de huidige Benelux-dienst valt het deel Amsterdam-Roosendaal onder het 'Kernnet', waarop NS tot 2014 de exploitant is. Deze concessie verplicht de NS echter niet om een verbinding met België aan te bieden, laat staan dat er voorschriften zijn over route, treinaanbod, prijs of wat dan ook.

In het internationaal reizigersvervoer per trein geldt het principe van vrije concurrentie. Voor HSA gelden wél verplichtingen. Binnen twee jaar na de start van de exploitatie zullen er 32 treinen per dag per richting rijden tussen Amsterdam en Brussel (waarvan zestien doorgaand naar Parijs), alsmede vier treinen tussen Den Haag Centraal en Brussel. De HSA moet als exploitant een vergoeding betalen, die in vier jaar tijd oploopt naar 148 miljoen euro per jaar (prijspeil 2000). Ter vergelijking: in 2005 betaalde de NS voor al het andere vervoer in heel Nederland 113 miljoen euro.

De jaarlijkse vergoeding is het resultaat van het bod dat het consortium NS-KLM in 2001 uitbracht op de openbare aanbesteding van het vervoer over de HSL-Zuid. De NS achtte de nieuwe lijn van groot belang voor de toekomst van het bedrijf. Inmiddels is wel duidelijk, zeker na de jarenlange vertraging in de oplevering van de HSL-Zuid, dat het geen sinecure zal zijn om tot een winstgevende exploitatie te komen. Sterker nog, het wordt een struggle for life met de als paddenstoelen in de lucht gekomen 'prijsvechters'. De lowbudget-luchtvaart heeft inmiddels een flink deel van de markt veroverd, zodat de HSA er slecht voor staat.

Uit het bovenstaande is duidelijk dat de NS alle troeven in handen heeft. Een goedkoper alternatief voor de HST heeft onmiskenbaar een negatieve invloed op de opbrengsten voor de HSA. Daarmee is het lot van de Benelux-dienst bezegeld. Wie denkt dat er een aparte sneltrein tussen Roosendaal en Antwerpen kan rijden, handelt eveneens in strijd met de dringende noodzaak dat de HSL-Zuid geld op moet brengen, wil de HSA niet op korte termijn failliet worden verklaard.

Dat er in Roosendaal geijverd wordt voor het doortrekken van de IR-dienst Antwerpen - Essen, getuigt van weinig kostenbesef, enerzijds op het gebied van materieel en personeel van de NMBS (het Belgische spoorwegbedrijf) en anderzijds het gebruik van het spoor in Nederland.

De financiële eisen van ProRail aan België zijn zodanig hoog dat alle pogingen in dit opzicht zullen stranden, ondanks het feit dat Vervotte in België heeft toegezegd dit te overwegen. Maar een overweging is in de politiek nog wat anders dan uitvoeren. Nu heeft de NMBS slechts op grond van de samenwerking met de NS toegang tot het op Nederlands grondgebied liggende deel van het baanvak Roosendaal - Essen. Straks blijft de NMBS afhankelijk van voortzetting van deze samenwerking, ofwel is zij genoodzaakt een overeenkomst aan te gaan met een andere in Nederland toegelaten vervoerder, dan wel zelfstandig een toegangsovereenkomst te sluiten met ProRail.

Wat betekent dit voor Roosendaal? Laat ik eerst beginnen met het ophelderen van een misverstand. Al voelt Breda zich nu al enige jaren de toegangspoort voor Noord-Brabant, toch stopt hier geen enkele Thalys. Breda is slechts aangesloten op de HSL-Zuid en krijgt alleen shuttletreinen naar Antwerpen en Rotterdam. Steeds is in Breda een overstap nodig, wil men met een Thalys verder reizen. De Thalys is namelijk de trein die Amsterdam (met luchthaven Schiphol als mainport voor de luchtvaart op Europa) verbindt met Rotterdam, Antwerpen, Brussel, Lille en Parijs. Daar past Breda niet in.

Dat betekent concreet dat wie vanuit Roosendaal naar Parijs wil zowel in Breda als in Antwerpen zal moeten overstappen. In elk geval blijft een stoptrein tussen Roosendaal en Antwerpen (met dertien stopplaatsen onderweg) sneller en ook veel goedkoper, zeker als je vanuit Essen vertrekt. Misschien is het toch slimmer dat onze bestuurders zich inzetten voor het handhaven van de stoptrein tussen Roosendaal en Antwerpen.

* Marius Broos is publicist en spoorwegkenner.

Bron: BN/DeStem

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 11:46
door waldo79
Als je van Roosendaal naar Parijs wil reis je het best via Rotterdam :idea:

Wanneer NS-Hispeed nu met combi-tickets voor het NS-net komt merk je qua prijs niet eens dat je omreist...
Net zoals je bij een vliegvakantie voor 10 euro een retour Schiphol kunt bijboeken.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 12:03
door Vinny
Als je van Roosendaal naar Parijs wil reis je het best via Rotterdam
Lijkt me niet. Je reist het beste met de auto naar Antwerpen Centraal. Dat is goedkoper en sneller. Overigens lijkt me die relatie niet bijster relevant. In ieder geval niet relevanter dan van alle andere middelgrote steden die ook niet zijn aangesloten op de HSL-zuid. Uiteindelijk is het voor Zeeland misschien beter dat er een directe snelbus Bergen op Zoom - Antwerpen Centraal, en Middelburg/Goes - Terneuzen - Hulst - Antwerpen Centraal wordt opgezet in aanvulling op de stoptrein Roosendaal - Essen - Antwerpen en de IC (Den Haag -)Breda - Brecht - Antwerpen (-Brussel). Alle hier voor genoemde verbindingen 1x per uur. Mij lijkt dat een goede invulling van het OV op de relatie Zeeland/Brabant - Antwerpen.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 12:12
door waldo79
Je gaat ervan uit dat de auto voor velen een alternatief is...Mij lijkt het logisch dat NS-Hispeed zoveel mogelijk volk in die HSL wil: combi-tickets werken wel drempelverlagend...

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 13:41
door Vinny
waldo79 schreef:Je gaat ervan uit dat de auto voor velen een alternatief is...
Het zal de snelste en goedkoopste manier zijn. Als mensen geen rijbewijs hebben is dat voor hen pech; dan nemen ze de langzamere stoptrein maar. Je hoeft toch niet iedereen gesubsidieerde vakanties te geven? :roll: Reizen naar Brussel/Parijs zijn nou eenmaal geen reizen die essentieel zijn voor het functioneren van "arme" mensen en daarom is het in mijn ogen volkomen onzin om de exploitant op deze lijnen subsidie te geven en indien de HSL niet economisch exploitabel is omdat deze 'goedkope' optie wordt aangeboden, is dat wat mij betreft een zeer perverse manier van OV-subsidiëring. Dat is de forens (belastingbetaler) laten opdraaien voor het plezier van een paar vakantievierende studenten. Zo hoort het dus niet!

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 14:09
door Geert
Vinny schreef:Als mensen geen rijbewijs hebben is dat voor hen pech; dan nemen ze de langzamere stoptrein maar. Je hoeft toch niet iedereen gesubsidieerde vakanties te geven? :roll: Reizen naar Brussel/Parijs zijn nou eenmaal geen reizen die essentieel zijn voor het functioneren van "arme" mensen en daarom is het in mijn ogen volkomen onzin om de exploitant op deze lijnen subsidie te geven (...)
Die redenering volgende kun je ook wel besluiten om alleen nog maar stoptreinen tussen Breda - Rotterdam - Amsterdam te laten rijden, en de intercities op te heffen. Het is tenslotte volkomen onzin om subsidie te geven op een lijn die concurreert met een veels te dure HSL...
Vinny schreef:Dat is de forens (belastingbetaler) laten opdraaien voor het plezier van een paar vakantievierende studenten.
Bron? Net alsof de huidige verbinding alleen maar door vakantievierende studenten bevolkt wordt. :roll:

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 14:26
door Vinny
^^ Alle andere mensen kunnen wel een HSL kaartje betalen en moeten dat gewoon doen. Anders hebben we voor x miljard een spoorlijn aangelegd waar geen gebruik van wordt gemaakt. Mensen die het meest baat hebben bij zo'n verbinding moeten ook de kosten moeten dragen in mijn ogen! Dat lijkt mij wel zo eerlijk.
Geert schreef:en de intercities op te heffen.
Dit gebeurt ook, al blijft de naam intercity in stand voor de 'IR' (sneltrein) (Amsterdam Centraal) - Haarlem - Dordrecht - Breda/Vlissingen.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:08
door Daantje
Uh, sorry maar toen ik nog in Leuven studeerde en mijn ouders in Goes woonde had ik het echt niet tof gevonden als ik verplicht werd om met de HSL te reizen als ik naar huis wilde. Die stoptrein is op zich een prima verbinding (zeker op het traject zeeland - leuven) maar een busverbinding zie ik echt niet zitten. Je bent al even onderweg (want de meeste mensen gaan niet naar Antwerpen zelf maar verder denk ik) en dan duurt zo'n busrit veel te lang. De HSL zal voor veel studenten niet te betalen zijn omdat het in Belgie toch gebruikelijk is elk weekend naar huis te gaan en met de reiskostenvergoeding voor studenten in het buitenland lukt het je al niet om met de huidige beneluxtrein je treinreizen daaruit te bekostigen.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:21
door Vinny
Leuven - Antwerpen Centraal is een goedkope IR verbinding. In mijn plan zou je met een directe bus van Antwerpen naar Goes kunnen reizen. Waarschijnlijk ben je dan goedkoper én sneller thuis, Daantje :wink: (En een buskilometer is veel goedkoper dan een internationale treinverbinding waar je tegen allemaal materieelbeperkingen aanloopt en aanvullende eisen zoals multi-courante locs enzo; dat laatste zie ik natuurlijk ook liever een heel stuk efficienter, maar de realiteit leert andere dingen)

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:23
door Wubbo
Vinny schreef:^^ Alle andere mensen kunnen wel een HSL kaartje betalen en moeten dat gewoon doen.
Sorry? Ik ken voldoende mensen die geen student zijn, maar het zich niet kunnen veroorloven om HSL-kaartjes te kopen (als ik de verhalen over de prijzen hier moet geloven). Er zijn niet alleen arme studenten, er zijn nog veel meer mensen die moeten letten op wat ze uitgeven...

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:29
door Caspar
Vinny schreef:
waldo79 schreef:Je gaat ervan uit dat de auto voor velen een alternatief is...
Het zal de snelste en goedkoopste manier zijn.
Goedkoop zal het zeker niet zijn, een weekje Parijs zal erg duur worden als je 7 dagen een parkeergarage in Antwerpen moet betalen :roll:

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:32
door Vinny
Wubbo schreef: er zijn nog veel meer mensen die moeten letten op wat ze uitgeven...
Mag jij me uitleggen wat ze dan in Parijs te zoeken hebben...; na twee dagen cola op een terrasje drinken heb je bij wijze van spreken al meer geld uitgegeven dan aan een treinkaartje

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 15:33
door Caspar
^^Sommige mensen hebben ook familie wonen in het buitenland.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 16:12
door Vinny
Dus? Moet daar dan belastinggeld heen?

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 16:47
door Wubbo
Wat is nu eigenlijk je punt? De huidige Beneluxtrein is winstgevend, het is niet zeker dat hij naast de HSL verliesgevend zou zijn. Meestal zijn juist de stoptreinen verliesgevend, maar die wil jij laten rijden. Wat is dan je punt met de subsidies?

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 17:08
door Vinny
Wubbo schreef:De huidige Beneluxtrein is winstgevend,
Omdat de locs afgeschreven zijn ja. Daarnaast is het ook raar dat de vervoerder op de lijn Rotterdam - Breda - Antwerpen een heel hoog bedrag aan infraheffingen moet betalen en op de lijn Rotterdam - Roosendaal - Antwerpen niet. Dat is hypocriet. Zo kan ik ook een winstgevende vervoerder worden: Met afgeschreven locs gaan rijden op een verbinding waar ik geen infraheffing over hoef te betalen. Nu nog een paar mensen in dienst nemen die vrijwillig machinist worden (stoomtrein ofzo) en de Vinny-express flitst over het spoor... :twisted:

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 17:50
door Caspar
Maar wat is er mis met de IR van Essen door te laten rijden naar Roosendaal, ter vervanging van de stoppert en de Benelux? Breaks en die treinstellen uit de reeks 800 hebben jarenlang naar Nederland gereden. Die ouderwetse krengen zullen heus niet de HSL leeg lokken, maar wel de regio rond Roosendaal een goed alternatief geven.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 18:47
door playertwo
Caspar schreef:Goedkoop zal het zeker niet zijn, een weekje Parijs zal erg duur worden als je 7 dagen een parkeergarage in Antwerpen moet betalen :roll:
Als je een beetje handig bent, kan je je auto voor een 15-20 euro 'dumpen', maar dan zelfs onbeperkt. Kies de optie: ticket verloren, bij het afrekenen en zie daar, zeer goedkoop parkeren :mrgreen:

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 21:03
door Ronald
Vinny schreef:Je reist het beste met de auto naar Antwerpen Centraal. Dat is goedkoper en sneller.
Er zullen wel meer verbindingen zijn waar de auto goedkoper en sneller is. Maar dit lijkt me niet het punt van de discussie. Grote probleem bij de HSL-zuid is dat je de meest slechte vorm van marktwerking hebt, namelijk een "private monopolie". Als hier geen nadere regels voor zijn, kan de exploitant van de HSL een prijs vragen die hij wil en concurrerende verbindingen opheffen. Hetzelfde zie je met de verbinding Arnhem-Oberhausen. Hier rijdt maar een paar keer per dag een dure ICE die natuurlijk vol moet zijn. Dus zal de NS/DB zich natuurlijk nooit inspannen voor bijvoorbeeld een stoptrein Arnhem-Emmerich waarmee je voordelig de grens over zou kunnen. Zo zie je dat deze vorm van marktwerking in het grensoverschrijdende vervoer slecht kan uitpakken (zeker voor de regio's dicht bij de grens) en een samenhangend ov-netwerk in deze gebieden dus duidelijk in gevaar brengt. Hetzelfde gevaar zie ik dus ook voor de verbinding Brabant-Antwerpen.
De HSL-tickets zullen duur worden, vooral als je op het laatste moment wilt reizen. Het doemscenario lijkt mij dat je misschien ook wel verplicht moet reserveren, zodat je misschien op het laatste moment helemaal niet meer mee kunt. Een spontaan reisje naar Belgie wordt dan wel erg duur en lastig...

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 22:03
door Vinny
rhk_amf schreef:
Vinny schreef:Je reist het beste met de auto naar Antwerpen Centraal. Dat is goedkoper en sneller.
Er zullen wel meer verbindingen zijn waar de auto goedkoper en sneller is. Maar dit lijkt me niet het punt van de discussie. Grote probleem bij de HSL-zuid is dat je de meest slechte vorm van marktwerking hebt, namelijk een "private monopolie". Als hier geen nadere regels voor zijn, kan de exploitant van de HSL een prijs vragen die hij wil en concurrerende verbindingen opheffen. Hetzelfde zie je met de verbinding Arnhem-Oberhausen. Hier rijdt maar een paar keer per dag een dure ICE die natuurlijk vol moet zijn. Dus zal de NS/DB zich natuurlijk nooit inspannen voor bijvoorbeeld een stoptrein Arnhem-Emmerich waarmee je voordelig de grens over zou kunnen. Zo zie je dat deze vorm van marktwerking in het grensoverschrijdende vervoer slecht kan uitpakken (zeker voor de regio's dicht bij de grens) en een samenhangend ov-netwerk in deze gebieden dus duidelijk in gevaar brengt. Hetzelfde gevaar zie ik dus ook voor de verbinding Brabant-Antwerpen.
De HSL-tickets zullen duur worden, vooral als je op het laatste moment wilt reizen. Het doemscenario lijkt mij dat je misschien ook wel verplicht moet reserveren, zodat je misschien op het laatste moment helemaal niet meer mee kunt. Een spontaan reisje naar Belgie wordt dan wel erg duur en lastig...
Vanaf Zeeland heb je genoeg busverbindingen met België. Tussen Breda Grens en Antwerpen Centraal gaat op de HSL de Belgische tariefstructuur gelden. Heb je niets over te zeggen als Nederland. Tussen Breda en Breda Grens betaal je dus wat geld als je met de IC Breda - Brussel rijdt. Kan me niet voor stellen dat dat 'onbetaalbaar veel' kan zijn...; in ieder geval niet veel meer dan het huidige (ook absurde) grenstarief van 4 euro...

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 22:15
door Geert
Vinny schreef:
Wubbo schreef:De huidige Beneluxtrein is winstgevend,
Omdat de locs afgeschreven zijn ja. Daarnaast is het ook raar dat de vervoerder op de lijn Rotterdam - Breda - Antwerpen een heel hoog bedrag aan infraheffingen moet betalen en op de lijn Rotterdam - Roosendaal - Antwerpen niet. Dat is hypocriet. Zo kan ik ook een winstgevende vervoerder worden: Met afgeschreven locs gaan rijden op een verbinding waar ik geen infraheffing over hoef te betalen.
Die hoge infraheffing betaal je niet omdat je dan geen concurrentie meer hoeft te verwachten van een alternatieve lijn, maar omdat deze lijn het mogelijk maakt om een veel snellere verbinding te bieden. Als die snellere verbinding geen succes is, zitten mensen daar kennelijk niet op te wachten en vind ik het eerder zonde dat er belastinggeld naar de HSL is gegaan.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 22:28
door Ronald
Vinny schreef:Tussen Breda Grens en Antwerpen Centraal gaat op de HSL de Belgische tariefstructuur gelden.
Is dat inderdaad zo? Ik had begrepen dat de HSL een soort "Thalys"-product wordt met een eigen tarief- en reserveringssysteem.

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 22:30
door Vinny
Dat is een misvatting. Je betaalt een hogere infraheffing omdat de overheid zo min mogelijk geld wilde kwijt zijn aan de exploitatie van de infrastructuur (terwijl alle andere spoorwegen gewoon subsidie krijgen :!:), en omdat ze geld wilde terugverdienen van de kostbare aanleg.
Ik denk dat je geen OV-expert hoeft te zijn om te bedenken dat dat natuurlijk niet kan. Onder de huidige voorwaarden KAN de HSL niet eens rendabel geëxploiteerd worden en als er ook nog eens concurrentie is via de lijn Roosendaal is het gewoon afgelopen. Dan had je die 6 miljard euro net zo goed meteen door de plee kunnen spoelen... :(

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 22:40
door Ronald
Vinny schreef:Onder de huidige voorwaarden KAN de HSL niet eens rendabel geëxploiteerd worden en als er ook nog eens concurrentie is via de lijn Roosendaal is het gewoon afgelopen.
Economisch gezien helemaar waar. Daarom is dit dus een duidelijk punt van te ver doorgeschoten marktwerking in het openbaar vervoer. Het belang van betaalbaarheid en de beschikbaarheid van het openbaar vervoer (en daarmee dus de bereikbaarheid van plaatsen/regio's) is ondergeschikt aan het belang van kostendekkend een railproduct exploiteren. :x

Re:

Geplaatst: do 20 mar 2008, 23:49
door Vinny
rhk_amf schreef:Is dat inderdaad zo? Ik had begrepen dat de HSL een soort "Thalys"-product wordt met een eigen tarief- en reserveringssysteem.
De NMBS schijnt het deel Breda - Brussel te gaan exploiteren. Maar hoe dat exact zit weet ik niet. Er is formeel geen mededeling over gedaan; wat ik er van weet is heb ik meer dan 5 jaar geleden eens gevonden op de projectsite van de Belgische spoorwegen; toen er nog sprake was van losse shuttletreinen. Breda - Brecht - Antwerpen zou gewoon een Belgische "intercity" worden (snelheid 200 km/h).
rhk_amf schreef:Economisch gezien helemaar waar. Daarom is dit dus een duidelijk punt van te ver doorgeschoten marktwerking in het openbaar vervoer. Het belang van betaalbaarheid en de beschikbaarheid van het openbaar vervoer (en daarmee dus de bereikbaarheid van plaatsen/regio's) is ondergeschikt aan het belang van kostendekkend een railproduct exploiteren.
Het is gewoon raar overheidsbeleid. Overigens moet marktwerking losgekoppeld worden van (gedeeltelijke) overheidsfinanciering. Zelfs in het Verenigd Koninkrijk legt de overheid op alle concessiegebieden geld toe.