'Herdenkingstrein op dood spoor'
Geplaatst: ma 14 apr 2008, 11:00
'Herdenkingstrein op dood spoor'
Deutsche Bahn ligt dwars bij herdenking holocausttransporten
Antoine Verbij, Berlijn
In de Tweede Wereldoorlog bracht de Reichsbahn miljoenen mensen feilloos naar vernietigingskampen. Een herinneringstrein krijgt nu tegenwerking van Deutsche Bahn.
Het was gisteren eindelijk zover. Onder grote belangstelling arriveerde de 'Trein van de herinnering' op het Ostbahnhof in Berlijn. De historische locomotief met drie oude wagons reist door Duitsland om te herinneren aan het transport door de Reichsbahn van ruim een miljoen kinderen naar nazi-vernietigingskampen.
De aankomst in Berlijn had veel voeten in de aarde. De Deutsche Bahn, opvolger van de Reichsbahn, werkte tegen. Er waren volgens het bedrijf amper geschikte stations in Berlijn. Bovendien wil ze de initiatiefnemers van de 'Trein van de herinnering' de volle kosten in rekening brengen voor gebruik van spoor en stations: zo'n honderdduizend euro.
Dat leidde tot een storm van protest. De minister van verkeer, Wolfgang Tiefensee (SPD), riep de Deutsche Bahn op, de kosten aan de initiatiefnemers te schenken. Anderen argumenteerden dat de Reichsbahn destijds aan de deportaties een veelvoud van het nu gevraagde bedrag had verdiend. Deutsche Bahn heeft echter nog geen concessies gedaan.
In Berlijn deden zaterdagavond zo'n 600 mensen mee aan een stille tocht naar het hoofdkantoor van de Deutsche Bahn. Daar ontstaken de demonstranten een zee van kaarsen om te herinneren aan de meer dan 4600 kinderen die uit Berlijn door de nazi's zijn afgevoerd.
'Zonder Reichsbahn geen holocaust', herhaalden de sprekers op de manifestatie die aan de demonstratie voorafging. Onder de Brandenburger Tor spraken woordvoerders van door de nazi's vervolgde minderheden hun verontwaardiging uit over de Deutsche Bahn. Harald Wolf (Linkspartij), locoburgemeester van Berlijn, veroordeelde de 'pijnlijke' manier waarop de Deutsche Bahn de 'Trein van de herinnering' op 'een dood spoor' probeerde te zetten.
Esther Bejarano, die de holocaust overleefde, hekelde de 'onwaardige houding' van de Deutsche Bahn. Nadat haar ouders in 1941 waren vermoord, werd ze op transport gezet, eerst naar Auschwitz, daarna naar Ravensbrück. Kort voor de bevrijding wist ze met zes andere meisjes te ontvluchten. "De bevrijding was voor mij een tweede geboorte."
In de 'Trein van de herinnering' zijn tal van zulke geschiedenissen te zien, te horen en te lezen. De trein startte op 7 november vorig jaar in Frankfurt am Main en bezocht tal van stations in het westen van Duitsland. Al bijna honderdduizend mensen zijn naar de trein gekomen. Veel schoolklassen kwamen kijken.
In de trein is te zien hoe de deportaties in hun werk gingen. De eenvoudige tentoonstelling toont hoe men de mensen uit hun huizen haalde, op pleinen samendreef, naar de treinen bracht en inlaadde. Ook is er veel aandacht voor degenen die het werk uitvoerden: de ambtenaren van het ministerie, de medewerkers van de spoorwegen, de agenten van de SS.
Andere delen van de trein zijn ingericht om jongeren in staat te stellen zelf onderzoek te doen. Daar hebben ze de beschikking over een bibliotheek en computers. Ze kunnen de namen van kinderen uit hun eigen woonplaats achterhalen om vervolgens uit te zoeken hoe die op het transport terechtkwamen. In de trein is ook ruimte om hun bevindingen te presenteren.
De trein staat tot en met 22 april op verschillende stations in Berlijn. Dan reist hij langs stations in het oosten van Duitsland naar Görlitz aan de grens met Polen. Vandaar gaat de reis naar het eindstation Auschwitz. Daar zal de de trein op 8 mei arriveren, de dag waarop veel Europese landen landen het einde van de Tweede Wereldoorlog herdenken.
Ook tentoonstelling over Franse kinderdeportaties niet welkom
Deutsche Bahn lag ook dwars toen het Franse echtpaar Beate en Serge Klarsfeld een reizende tentoonstelling in Duitse stations wilde opstellen. De tentoonstelling ging over de 11.400 joodse kinderen die de nazi's uit Frankrijk deporteerden en was al op verschillende Franse stations te zien.
De chef van de Deutsche Bahn, Hartmut Mehdorn, weigerde medewerking. In het spoorwegmuseum in Neurenberg besteedt de Deutsche Bahn al voldoende aandacht aan de holocaust, meende hij. Bovendien "is het onderwerp veel te ernstig om er mensen mee lastig te vallen die kauwend op een broodje van de ene trein naar de andere rennen."
Het echtpaar Klarsfeld, bekend om de hardnekkigheid waarmee het de nazigeschiedenis oprakelt, protesteerde heftig. Men vond een compromis. Op 23 januari dit jaar startte op een afgelegen perron van station Potsdamer Platz in Berlijn de tentoonstelling 'Extra treinen naar de dood'.
In die tentoonstelling is het materiaal van de Klarsfelds gecombineerd met materiaal uit het spoorwegmuseum van de Deutsche Bahn. De drukbezochte tentoonstelling reist inmiddels langs andere stations in Duitsland.
Bron: Trouw
Deutsche Bahn ligt dwars bij herdenking holocausttransporten
Antoine Verbij, Berlijn
In de Tweede Wereldoorlog bracht de Reichsbahn miljoenen mensen feilloos naar vernietigingskampen. Een herinneringstrein krijgt nu tegenwerking van Deutsche Bahn.
Het was gisteren eindelijk zover. Onder grote belangstelling arriveerde de 'Trein van de herinnering' op het Ostbahnhof in Berlijn. De historische locomotief met drie oude wagons reist door Duitsland om te herinneren aan het transport door de Reichsbahn van ruim een miljoen kinderen naar nazi-vernietigingskampen.
De aankomst in Berlijn had veel voeten in de aarde. De Deutsche Bahn, opvolger van de Reichsbahn, werkte tegen. Er waren volgens het bedrijf amper geschikte stations in Berlijn. Bovendien wil ze de initiatiefnemers van de 'Trein van de herinnering' de volle kosten in rekening brengen voor gebruik van spoor en stations: zo'n honderdduizend euro.
Dat leidde tot een storm van protest. De minister van verkeer, Wolfgang Tiefensee (SPD), riep de Deutsche Bahn op, de kosten aan de initiatiefnemers te schenken. Anderen argumenteerden dat de Reichsbahn destijds aan de deportaties een veelvoud van het nu gevraagde bedrag had verdiend. Deutsche Bahn heeft echter nog geen concessies gedaan.
In Berlijn deden zaterdagavond zo'n 600 mensen mee aan een stille tocht naar het hoofdkantoor van de Deutsche Bahn. Daar ontstaken de demonstranten een zee van kaarsen om te herinneren aan de meer dan 4600 kinderen die uit Berlijn door de nazi's zijn afgevoerd.
'Zonder Reichsbahn geen holocaust', herhaalden de sprekers op de manifestatie die aan de demonstratie voorafging. Onder de Brandenburger Tor spraken woordvoerders van door de nazi's vervolgde minderheden hun verontwaardiging uit over de Deutsche Bahn. Harald Wolf (Linkspartij), locoburgemeester van Berlijn, veroordeelde de 'pijnlijke' manier waarop de Deutsche Bahn de 'Trein van de herinnering' op 'een dood spoor' probeerde te zetten.
Esther Bejarano, die de holocaust overleefde, hekelde de 'onwaardige houding' van de Deutsche Bahn. Nadat haar ouders in 1941 waren vermoord, werd ze op transport gezet, eerst naar Auschwitz, daarna naar Ravensbrück. Kort voor de bevrijding wist ze met zes andere meisjes te ontvluchten. "De bevrijding was voor mij een tweede geboorte."
In de 'Trein van de herinnering' zijn tal van zulke geschiedenissen te zien, te horen en te lezen. De trein startte op 7 november vorig jaar in Frankfurt am Main en bezocht tal van stations in het westen van Duitsland. Al bijna honderdduizend mensen zijn naar de trein gekomen. Veel schoolklassen kwamen kijken.
In de trein is te zien hoe de deportaties in hun werk gingen. De eenvoudige tentoonstelling toont hoe men de mensen uit hun huizen haalde, op pleinen samendreef, naar de treinen bracht en inlaadde. Ook is er veel aandacht voor degenen die het werk uitvoerden: de ambtenaren van het ministerie, de medewerkers van de spoorwegen, de agenten van de SS.
Andere delen van de trein zijn ingericht om jongeren in staat te stellen zelf onderzoek te doen. Daar hebben ze de beschikking over een bibliotheek en computers. Ze kunnen de namen van kinderen uit hun eigen woonplaats achterhalen om vervolgens uit te zoeken hoe die op het transport terechtkwamen. In de trein is ook ruimte om hun bevindingen te presenteren.
De trein staat tot en met 22 april op verschillende stations in Berlijn. Dan reist hij langs stations in het oosten van Duitsland naar Görlitz aan de grens met Polen. Vandaar gaat de reis naar het eindstation Auschwitz. Daar zal de de trein op 8 mei arriveren, de dag waarop veel Europese landen landen het einde van de Tweede Wereldoorlog herdenken.
Ook tentoonstelling over Franse kinderdeportaties niet welkom
Deutsche Bahn lag ook dwars toen het Franse echtpaar Beate en Serge Klarsfeld een reizende tentoonstelling in Duitse stations wilde opstellen. De tentoonstelling ging over de 11.400 joodse kinderen die de nazi's uit Frankrijk deporteerden en was al op verschillende Franse stations te zien.
De chef van de Deutsche Bahn, Hartmut Mehdorn, weigerde medewerking. In het spoorwegmuseum in Neurenberg besteedt de Deutsche Bahn al voldoende aandacht aan de holocaust, meende hij. Bovendien "is het onderwerp veel te ernstig om er mensen mee lastig te vallen die kauwend op een broodje van de ene trein naar de andere rennen."
Het echtpaar Klarsfeld, bekend om de hardnekkigheid waarmee het de nazigeschiedenis oprakelt, protesteerde heftig. Men vond een compromis. Op 23 januari dit jaar startte op een afgelegen perron van station Potsdamer Platz in Berlijn de tentoonstelling 'Extra treinen naar de dood'.
In die tentoonstelling is het materiaal van de Klarsfelds gecombineerd met materiaal uit het spoorwegmuseum van de Deutsche Bahn. De drukbezochte tentoonstelling reist inmiddels langs andere stations in Duitsland.
Bron: Trouw