Metro en regiotrein in en om Madrid
Geplaatst: di 13 dec 2011, 16:31
Het leek me aardig om eens op een rijtje te zetten hoe het railvervoer in de Madridse regio geregeld is, ter lering en vermaak. Madrid is een stad van meer dan 3 miljoen inwoners met stadjes van ca 200.000 in kleiner op afstanden van 5 tot 40 km. Madrid zelf heeft rond een dozijn treinstations, veel ervan ondergronds. Het belangrijkste is Atocha, waar nagenoeg alles bij elkaar komt en waar ook het station voor de AVE (hogesnelheidstrein) zich bevindt, hoewel het gescheiden is van het ondergrondse station waar de 8 van de 10 lijnen van de Cercanías (forenzentreinen) en nog een enkele interregiotrein stoppen. De overige 2 lijnen komen niet in Madrid, en een paar van de 8 zijn gesplitst in a en b, die gedeeltelijk samen optrekken maar ergens buiten de stad splitsen.
Na Atocha aan de zuidkant van het centrum is Chamartín aan de noordkant het belangrijkste station. Ik meen gelezen te hebben dat hier ook AVE-lijnen of in elk geval treinen naar Frankrijk stoppen. Er loopt een oude tunnel tussen Atocha en Chamartín met onderweg het vrij onbelangrijke station Recoletos en het belangrijkere Nuevos Ministerios, wat aansluit op de belangrijke metrolijn 10 en waar metrolijn 8 naar het vliegveld termineert. Vorig jaar is er een nieuwe buis tussen Atocha en Nuevos Ministerios (waar de oude ministeries zich bevinden vermeldt het verhaal niet) met een station onder Sol, het plein dat het centrum van Madrid vormt.
Een paar maanden geleden is ook eindelijk een treinspoor doorgetrokken naar het vliegveld. De terminals zijn genummerd 1 - 4, maar dat geeft niet echt goed de situatie weer: 1, 2 en 3 vormen één groot geheel, terwijl 4 een flink eind verderop ligt. (T4 is twee metrohaltes verder dan T1/T2/T3.) En dan heeft T4 ook nog een "satelliet" die met een intern treintje bereikbaar is. Met de metro zijn dus 1/2/3 zowel als 4 bereikbaar, maar de trein alleen T4. De metro en de trein doen er allebei zo'n 20 minuten over van Nuevos Ministerios, dus de trein is alleen aantrekkelijk als je naar T4 moet en niet toch al in de metro zat.
Dan hier mijn aanmerkingen op de manier waarop de treinen rijden. Allereerst stoppen ze allemaal overal. Dat betekent dat op Recoletos, waar in de buurt verder niks te beleven valt en waar ook geen overstap op de metro is, niet minder dan VIER verschillende lijnen stoppen. Maar twee van de zes lijnen die rijden tussen Atocha en Nuevas Ministerios gaan via de nieuwe tunnel en stoppen op Sol. Waaronder NIET de trein naar het station, dit terwijl hordes toeristen in de hotels rond Sol logeren en je toeristen alleen bij Recoletos ziet als ze verdwaald zijn. Ook gaan de twee lijnen die langs Sol gaan na Atocha verder naar 't zelfde stadje aan de zuidkant van Madrid: Getafe. Mensen die daar wonen hebben dus twee opties om de trein naar Sol te nemen, terwijl degenen die in de aanpalende stadjes wonen (zoals ik in Leganés) allemaal via Recoletos gestuurd worden.
Sowieso is de lijn 5 een nogal vreemde eend in de bijt: die komt uit Fuenlabrada en Leganés ten zuiden van Leganés, doet Atocha aan en verdwijnt dan richting Móstoles aan de zuidwestkant van Madrid. Dit terwijl er een metrolijn tussen Fuenlabrada, Leganés en Móstoles rijdt. In principe zal er dus geen enkele reiziger het hele eind met lijn 5 meewillen. Nu is het gelukkig wel zo dat op die paar korte lijntjes in periferie na, alle lijnen in Atocha stoppen zodat je eigenlijk nooit meer dan één overstap hebt. Maar het zou natuurlijk veel handiger zijn als C5 doorreed naar Nuevas Ministerios en Chamartín. Of zelfs naar Príncipe Pío, aan de westkant van de stad, dat goede overstapmogelijkheden op de metro heeft. (Ondanks het feit dat Atocha als centraal station functioneert ligt het net iets te ver van het centrum vandaan om een zinnige eindbestemming te zijn voor de meeste trips.)
De frequentie van de verschillende lijnen verschilt sterk. Dit kan een half uur zijn 's avonds voor sommige lijnen, tot om de 6 minuten ofzo in de spits op drukke lijnen. Ondanks dat er dus veel passagiers zijn in een stad als Leganés (200.000 inwoners en een redelijk grote universiteit) wordt het station maar aangedaan door één lijn. Blijkbaar houdt Renfe nogal van corridorrijden.
De treinen rijden vanaf rond 5 tot zo'n 1 uur, dit verschilt wat per lijn. Er is over het algemeen een gesloten in- en uitstapsysteem, je moet in beide gevallen een kaartje met magneetstrip in de machine invoeren. De tarieven zijn zone-gebaseerd en relatief laag.
Dan nu de metro. Zie hier voor kaarten.
In tegenstelling tot de Cercanías kent de metro geen echt centrale punten. Er zijn meerdere plekken waar drie lijnen bij elkaar komen en nog meer met twee, dus meestal kom je wel waar je zijn moet met één overstap. Maar omdat sommige lijnen enorm rare kronkels maken en andere op vreemde plekken termineren moet je soms twee keer overstappen. Zie bijvoorbeeld de nieuwe 11 die aan de rand van de stad alweer ophoudt, of natuurlijk de lijn 8 vanaf het vliegveld. Om onverklaarbare redenen geeft lijn 8 nergens een overstap naar een lijn die echt in het centrum komt (Gran Vía of Sol). In tegenstelling tot de trein kan overstappen met de metro een hoop gedoe zijn: soms komen de lijnen helemaal niet dicht bij elkaar, zie de plekken waar looptijden tot 7 minuten op de kaart aangegeven zijn. En bijvoorbeeld van 8 op 10 naar 't zuiden moet je een roltrap af, een roltrap op, een trap op en twee trappen af.
Ook opmerkelijk is dat als ik me niet vergis, iedere metrolijn z'n eigen tunnelbuizen heeft. Er zijn nergens stukken waar de lijnen overlappen.
De metro rijdt van 6 tot 2 uur. Ook in het weekeinde, wat natuurlijk buitengewoon lastig is voor mensen als ik die in de periferie wonen en na 't eten in de stad nog wat willen drinken. Er zijn wel nachtbussen maar die heb ik nooit geprobeerd. De kaartjes zijn vergelijkbaar met die van de Cercanías en zijn ook te koop bij machines en op een deel van de stations bij een beambte. Tot voor kort betaalde je een euro voor een rit binnen de stad of de Metro Sur / Metro Norte en twee euro voor een gecombineerd kaartje. En dan nog een euro extra als je van/naar het vliegveld reist. Maar de prijzen voor losse kaartjes zijn nogal omhoog gegaan (1,50 euro) terwijl de gecombineerde of 10-rittenkaartjes niet veranderd zijn. Bij Metro Sur (Norte zal wel hetzelfde zijn) heb je niet alleen je kaartje nodig om binnen te komen maar ook om er weer uit te komen. Zo wordt de extra euro voor reizigers uit Madrid afgedwongen. In de stad kan je er gewoon uit met klapdeurtjes.
Hoewel de gezamelijke stations vaak goed op elkaar aansluiten is er verder totaal geen integratie tussen Cercanías en Metro Madrid. Ik meen dat Cercanías onder de autonome regio Madrid valt maar de metro onder de stad. Er schijnt een enorme ruzie geweest te zijn over welk van de twee de aansluiting van het vliegveld zou regelen. Ik geloof dat er wel gezamelijke kaartjes voor de bus en de metro zijn en er zijn ook een paar tramlijnen die geloof ik met de metro geïntegreerd zijn.
Persoonlijke ervaringen: afgezien van hier en daar een aso die z'n telefoon als boombox gebruikt en af en toe een onbestemde opgedroogde vloeistof op de vloer zijn zowel de metro als de trein punctueel, veilig en schoon. Wel is het relatief veel overstappen met de metro en de niet-bestaande integratie met de trein nogal irritant, evenals het feit dat je uiterlijk rond 0.45 u de metro terug moet pakken om nog thuis te komen. Van waar ik woon (Casa del Reloj) naar 't vliegveld is ongeveer 75 minuten, nogal lang dus. Wat dat betreft woon ik op een onhandige plek omdat ik eerst een eind de verkeerde kant op ga en daarna heel Madrid door moet. Maar ik woon te ver van het station om daarheen te lopen. En metro/trein/trein/metro (Casa del Reloj - Leganés Central - Atocha - Nuevos Ministerios - T1/T2/T3) is niet alleen nog een extra overstap maar ook duurder want dat kost me dezelfde 3 euro voor de metro maar dan nog een treinkaartje erbij. Dan te bedenken dat ik hemelsbreed nog geen 20 km van het vliegveld woon. Vroeger uit Den Haag was ik in minder dan een uur op schiphol, terwijl dat toch een flink grotere afstand is.
Na Atocha aan de zuidkant van het centrum is Chamartín aan de noordkant het belangrijkste station. Ik meen gelezen te hebben dat hier ook AVE-lijnen of in elk geval treinen naar Frankrijk stoppen. Er loopt een oude tunnel tussen Atocha en Chamartín met onderweg het vrij onbelangrijke station Recoletos en het belangrijkere Nuevos Ministerios, wat aansluit op de belangrijke metrolijn 10 en waar metrolijn 8 naar het vliegveld termineert. Vorig jaar is er een nieuwe buis tussen Atocha en Nuevos Ministerios (waar de oude ministeries zich bevinden vermeldt het verhaal niet) met een station onder Sol, het plein dat het centrum van Madrid vormt.
Een paar maanden geleden is ook eindelijk een treinspoor doorgetrokken naar het vliegveld. De terminals zijn genummerd 1 - 4, maar dat geeft niet echt goed de situatie weer: 1, 2 en 3 vormen één groot geheel, terwijl 4 een flink eind verderop ligt. (T4 is twee metrohaltes verder dan T1/T2/T3.) En dan heeft T4 ook nog een "satelliet" die met een intern treintje bereikbaar is. Met de metro zijn dus 1/2/3 zowel als 4 bereikbaar, maar de trein alleen T4. De metro en de trein doen er allebei zo'n 20 minuten over van Nuevos Ministerios, dus de trein is alleen aantrekkelijk als je naar T4 moet en niet toch al in de metro zat.
Dan hier mijn aanmerkingen op de manier waarop de treinen rijden. Allereerst stoppen ze allemaal overal. Dat betekent dat op Recoletos, waar in de buurt verder niks te beleven valt en waar ook geen overstap op de metro is, niet minder dan VIER verschillende lijnen stoppen. Maar twee van de zes lijnen die rijden tussen Atocha en Nuevas Ministerios gaan via de nieuwe tunnel en stoppen op Sol. Waaronder NIET de trein naar het station, dit terwijl hordes toeristen in de hotels rond Sol logeren en je toeristen alleen bij Recoletos ziet als ze verdwaald zijn. Ook gaan de twee lijnen die langs Sol gaan na Atocha verder naar 't zelfde stadje aan de zuidkant van Madrid: Getafe. Mensen die daar wonen hebben dus twee opties om de trein naar Sol te nemen, terwijl degenen die in de aanpalende stadjes wonen (zoals ik in Leganés) allemaal via Recoletos gestuurd worden.
Sowieso is de lijn 5 een nogal vreemde eend in de bijt: die komt uit Fuenlabrada en Leganés ten zuiden van Leganés, doet Atocha aan en verdwijnt dan richting Móstoles aan de zuidwestkant van Madrid. Dit terwijl er een metrolijn tussen Fuenlabrada, Leganés en Móstoles rijdt. In principe zal er dus geen enkele reiziger het hele eind met lijn 5 meewillen. Nu is het gelukkig wel zo dat op die paar korte lijntjes in periferie na, alle lijnen in Atocha stoppen zodat je eigenlijk nooit meer dan één overstap hebt. Maar het zou natuurlijk veel handiger zijn als C5 doorreed naar Nuevas Ministerios en Chamartín. Of zelfs naar Príncipe Pío, aan de westkant van de stad, dat goede overstapmogelijkheden op de metro heeft. (Ondanks het feit dat Atocha als centraal station functioneert ligt het net iets te ver van het centrum vandaan om een zinnige eindbestemming te zijn voor de meeste trips.)
De frequentie van de verschillende lijnen verschilt sterk. Dit kan een half uur zijn 's avonds voor sommige lijnen, tot om de 6 minuten ofzo in de spits op drukke lijnen. Ondanks dat er dus veel passagiers zijn in een stad als Leganés (200.000 inwoners en een redelijk grote universiteit) wordt het station maar aangedaan door één lijn. Blijkbaar houdt Renfe nogal van corridorrijden.
De treinen rijden vanaf rond 5 tot zo'n 1 uur, dit verschilt wat per lijn. Er is over het algemeen een gesloten in- en uitstapsysteem, je moet in beide gevallen een kaartje met magneetstrip in de machine invoeren. De tarieven zijn zone-gebaseerd en relatief laag.
Dan nu de metro. Zie hier voor kaarten.
In tegenstelling tot de Cercanías kent de metro geen echt centrale punten. Er zijn meerdere plekken waar drie lijnen bij elkaar komen en nog meer met twee, dus meestal kom je wel waar je zijn moet met één overstap. Maar omdat sommige lijnen enorm rare kronkels maken en andere op vreemde plekken termineren moet je soms twee keer overstappen. Zie bijvoorbeeld de nieuwe 11 die aan de rand van de stad alweer ophoudt, of natuurlijk de lijn 8 vanaf het vliegveld. Om onverklaarbare redenen geeft lijn 8 nergens een overstap naar een lijn die echt in het centrum komt (Gran Vía of Sol). In tegenstelling tot de trein kan overstappen met de metro een hoop gedoe zijn: soms komen de lijnen helemaal niet dicht bij elkaar, zie de plekken waar looptijden tot 7 minuten op de kaart aangegeven zijn. En bijvoorbeeld van 8 op 10 naar 't zuiden moet je een roltrap af, een roltrap op, een trap op en twee trappen af.
Ook opmerkelijk is dat als ik me niet vergis, iedere metrolijn z'n eigen tunnelbuizen heeft. Er zijn nergens stukken waar de lijnen overlappen.
De metro rijdt van 6 tot 2 uur. Ook in het weekeinde, wat natuurlijk buitengewoon lastig is voor mensen als ik die in de periferie wonen en na 't eten in de stad nog wat willen drinken. Er zijn wel nachtbussen maar die heb ik nooit geprobeerd. De kaartjes zijn vergelijkbaar met die van de Cercanías en zijn ook te koop bij machines en op een deel van de stations bij een beambte. Tot voor kort betaalde je een euro voor een rit binnen de stad of de Metro Sur / Metro Norte en twee euro voor een gecombineerd kaartje. En dan nog een euro extra als je van/naar het vliegveld reist. Maar de prijzen voor losse kaartjes zijn nogal omhoog gegaan (1,50 euro) terwijl de gecombineerde of 10-rittenkaartjes niet veranderd zijn. Bij Metro Sur (Norte zal wel hetzelfde zijn) heb je niet alleen je kaartje nodig om binnen te komen maar ook om er weer uit te komen. Zo wordt de extra euro voor reizigers uit Madrid afgedwongen. In de stad kan je er gewoon uit met klapdeurtjes.
Hoewel de gezamelijke stations vaak goed op elkaar aansluiten is er verder totaal geen integratie tussen Cercanías en Metro Madrid. Ik meen dat Cercanías onder de autonome regio Madrid valt maar de metro onder de stad. Er schijnt een enorme ruzie geweest te zijn over welk van de twee de aansluiting van het vliegveld zou regelen. Ik geloof dat er wel gezamelijke kaartjes voor de bus en de metro zijn en er zijn ook een paar tramlijnen die geloof ik met de metro geïntegreerd zijn.
Persoonlijke ervaringen: afgezien van hier en daar een aso die z'n telefoon als boombox gebruikt en af en toe een onbestemde opgedroogde vloeistof op de vloer zijn zowel de metro als de trein punctueel, veilig en schoon. Wel is het relatief veel overstappen met de metro en de niet-bestaande integratie met de trein nogal irritant, evenals het feit dat je uiterlijk rond 0.45 u de metro terug moet pakken om nog thuis te komen. Van waar ik woon (Casa del Reloj) naar 't vliegveld is ongeveer 75 minuten, nogal lang dus. Wat dat betreft woon ik op een onhandige plek omdat ik eerst een eind de verkeerde kant op ga en daarna heel Madrid door moet. Maar ik woon te ver van het station om daarheen te lopen. En metro/trein/trein/metro (Casa del Reloj - Leganés Central - Atocha - Nuevos Ministerios - T1/T2/T3) is niet alleen nog een extra overstap maar ook duurder want dat kost me dezelfde 3 euro voor de metro maar dan nog een treinkaartje erbij. Dan te bedenken dat ik hemelsbreed nog geen 20 km van het vliegveld woon. Vroeger uit Den Haag was ik in minder dan een uur op schiphol, terwijl dat toch een flink grotere afstand is.