De reis begon voor mij gisterenochtend rond een uurtje of half zes, en na een kwartiertje fietsen kwam ik in het dorp aan. Hier zag het Alphense theater Castellum er verassend mooi uit in de donkerte.
Vervolgens fietste ik door naar het station, parkeerde ik mijn fiets en praatte ik met een aantal bekenden. Het was nog zodanig vroeg dat de meeste stationsverlichting uit stond...
Eenmaal in de touringcar die ons naar Parijs zou brengen werd er nog wat doorgepraat, maar al snel ging de bus op slaapmodus, het was pas kwart over zes... Onderweg maakte ik nog wel een fotootje van de HSL-4 (België), het verschil in asfalt aan de grens had mij kortstondig wakker gemaakt. :X
Eenmaal diep in Frankrijk werd ik echt wakker, en maakte ik een afspraak met bekenden die naar Parijs gingen voor de voetbalwedstrijd tussen PSG en Lens, we zouden 's avonds weer afspreken. Ondertussen reden we langs krottenwijken en tentenkampen: Parijs was dichtbij! *O*
Tot hier verliep de reis goed, maar even na het maken van deze foto raakte de chauffeur de weg kwijt. In theorie had hij links van het midden van de snelweg A3 moeten rijden, om na een splitsing bij knooppunt Bagnolet direct rechtsaf te slaan. In de plaats daarvan maakte hij de bocht linksaf, en kwam hij na een aantal verdere rondzwervingen klem te rijden middenin een markt. Na het wegslepen van een scooter kon de bus weer verder, deze exotische tour door het 20e arrondissement zorgde ervoor dat we bijna een uur te laat aankwamen bij het afgesproken eindpunt Père Lachaise. Na aankomst hielp ik nog wat bekenden aan het juiste metrokaartje (een Ticket Jeunes zone 1 t/m 3 kost je 3,85, de flink promootte Paris Visite-kaart kost je voor dezelfde zones 11,15), en daarna kon ik door naar het Gare de l'Est.
Door het akkefietje in de laatste paar kilometer van de reis liep ik een uur achter op mijn gemaakte planning, een route door de buitenwijken die ervoor zou zorgen dat ik zeven tramlijnen in zeven uur aan zou doen, een uitdaging in het parijse tramnet wat niet echt met elkaar verbonden ligt. Ik begon nog wel voortvarend, en nam dus op het gare de l'Est de eerste trein naar Esbly. Al wachtende op deze trein wou ik nog wat getrokken treinen spotten, maar veel meer dan één losse CC 72100-loc stond er niet.
Even later werd mijn trein aangekondigd, de schermen aan de zijkant van de trein hadden echter al eerder verraden dat dit de trein naar Esbly en Meaux zou zijn.
Let wel even op het vertrekbord, want door werkzaamheden aan een perron stopte deze trein niet in Lagny-Thoringny. Het stond twee keer op dit bord, netjes op de borden in de trein en de machinist riep het twee keer op bij station Vaires (waar reizigers naar Lagny op een bus moesten overstappen), en daarom kwamen een aantal mensen er pas na de doorkomst in Lagny (waar niet gestopt werd maar wel langsgereden werd) achter dat de trein hun station niet aan deed... :')
De eerste halte na de geschrapte stop in Lagny-Thoringny was Esbly, waar ik de trein uit ging voor de overstap naar Crécy-la-Chapelle. De verbinding tussen Esbly en Crécy wordt, om materieel-, personeel- en stroomkosten uit te sparen uitgevoerd met een trammetje, dit was dus de eerste tram van de dag. *O*
In Crécy moest ik enkele documenten ophalen en kaartjes regelen voor een toekomstige reis in Frankrijk, ik had daarom geen tijd om te wachten totdat de tramconducteur de sluitlichten uitzette, ik was al blij dat ik mijn geplande tram terug haalde. :)
Via Esbly ging het daarna verder naar Chelles-Gournay, waar lijn P aansluiting biedt op de RER E die hier zijn eindstation heeft.
De wijken in dit deel van de agglomeratie vallen veelal onder de noemer 'quartier chaud' ('hete wijk'), en de ongure types die opvallend dichtbij mij gingen staan maakten dat ik niet echt zin had om de aansluitende RER-trein op de foto te zetten. In Bondy, vier stops verderop, ging ik de trein weer uit, om over te stappen op tramlijn 4. Voordat ik daar kwam vond de SNCF het belangrijk om een schokkend feit te vermelden: de lift was in gebruik!
Tramlijn 4 is een aparte tramlijn in de regio van Parijs, het is de enige echte tramlijn die gereden wordt door de SNCF. De lijn loopt over de Ligne des Cocquetiers, een spoorlijntje dat in de jaren dat ik nog klein was (begin van deze eeuw) nog door treinen bereden werd. In 2004 ging de lijn dicht, in 2006 was tramlijn 4 de lijn die het nu is. De lijn is officieel een tramlijn, maar is nog wel erg spoors, met treinspoor ipv tramspoor en 25.000 volt op de bovenleiding. De trein links is van de RER E, op net zo'n trein zat ik tussen Chelles en Bondy.
Tramlijn 4 voert onder andere langs Sevran, een wijk die zodanig slecht bekend staat dat de naam een symbool is geworden voor de aftakeling van de buitenwijken met goedkope huurwoningen... :N
Aan het einde van tramlijn 4, 10 kilometer en 20 minuten verderop stapte ik over op de RER B om af te reizen naar Courneuve, een andere achterstandswijk die de afgelopen paar jaar wel succesvol opgeknapt is.
Alhier ging het een klein stukje met de bus, en daarna door met tramlijn 1 naar Saint-Denis, het einde van de tocht door de armere wijken in het noordoosten van de Parijse agglomeratie. (Wie ooit bedacht heeft dat precies deze wijken zoveel trams moesten hebben... ) Door de drukte op de bus (hij was flink te laat en daardoor stampesvol) en de tram (tramlijn 1 staat al zeker tien jaar bekend als overbelast, sindsdien is het aantal reizigers alleen maar toegenomen) moet dit verslag het doen met een kaartje: ik reisde vanaf station La Courneuve-Aubervilliers (middenin de schaduw van mijn hoofd) via Six Routes (even daarboven) naar Marché de Saint-Denis (tussen de schaduwen).
Marché de Saint-Denis is het centrum van deze voorstad, het bruist er en het is er erg druk. Na een paar uur staand gereisd te hebben was het tijd voor een pauze bij een niet nader te benoemen exploitant van gele M-letterborden, om na een halfuurtje verder te gaan. Het was op dit moment dat ik mij besefte dat mijn planning echt niet meer haalbaar zou zijn in combinatie met mijn verdere afspraken, dus ik ging het lekker rustig aan doen.
De markt van Saint-Denis is ook het eindpunt van tramlijn 5, een lijn die nu krap 2 jaar open is en al zeker anderhalf jaar te boek staat als overbelast, met 50% meer reizigers dan bedoeld was toen men besloot om schattig kleine Translohr-trammetjes te kopen. Ik ben er maar niet opgestapt, het was niet erg rustig... :X
Even later kwam tramlijn 1 aanrijden, en ben ik weer verder gereisd, naar het station van Saint-Denis. Ook hier bruist het, het hele plein staat vol met rook van alle (zwaar illegale maar gedoogde) verkoopstandjes met voedsel. Het is tegelijkertijd een toonbeeld van de grote armoede in deze delen van Frankrijk en een prachtig voorbeeld van waarom deze wijken toch ook een bepaalde charme hebben, het eten hier is bij alle standjes verrukkelijk, en de mensen zijn hier, zolang ze ziet als gelijkwaardig mens, uitermate aardig! :)
Om toch iets meer op het OV te foucussen, even later reed langs de kade een tram langs van tramlijn 8 richting de Porte de Paris hier in Saint-Denis. Dit is de jongste tramlijn van de regio, hij is drie dagen ouder dan tramlijn 6 (tramlijn 8 opende op 16 december 2014, tramlijn 6 op de 13e).
Een paar seconden later kwam er een tram de andere kant op aan, richiting Épinay-sur-Seine. Let voor de grap even op de drukte, dit valt eigenlijk nog mee. (het was drukker dan zou lijken van deze foto)
En omdat ik nog steeds geen foto had van tramlijn 1 gebeurde dit ook nog even, tramlijn 1 wordt gereden met voor Franse begrippen oude trams van het type TFS, gebouwd in de jaren '80 en '90. De trams van lijn 1 zullen naar verwachting in 2022 vervangen worden, dus met de snelheid van de lokale politiek hier zal dat zo rond 2028/2030 zijn. Het vage kleurtje komt deels door de rookwalm die op het stationsplein hing...
Het werd nu stilaan donker, de zon begon te dalen en het werd tijd om naar Parijs terug te keren. Vanaf station Saint-Denis kan dat met de RER D en Transilien-lijn H, de laatste heeft prettigere treinen. Langs de perronkappen die nog stammen uit de openingsperiode van de lijn reden twee stellen richting het Gare du Nord.
Vlak na het maken van deze foto hoorde ik achter mij een trein langs rijden, en een korte blik opzij liet mij opschrikken: het waren twee nieuwe Régiolis-treinstellen. Dit treintype luidt het einde in van de getrokken treinen in Frankrijk (en dat is niet per sé goed nieuws), maar aangezien ik nog geen enkel stel op de foto had wou ik nu snel naar station Paris-Nord, waar de stellen naartoe gingen. Kort na aankomst zag ik een Régiolis-stel staan als TER naar Laon (spreek uit: Lan, niet La-on), dus dat stel moest snel op de foto voordat dat weg zou rijden. Kijk voor de grap naar de SNCF-sticker voorop, die is door Alstom schuin opgeplakt... De trein links was mijn trein vanuit Saint-Denis.
Na het vertrek van de trein besefte ik mij dat dit onmogelijk de treinen konden zijn die ik net had gezien (de SNCF doet niet aan kort keren op stations met capaciteitstekorten, anders zou er namelijk geen probleem zijn), dus ging ik even op zoek. Ik bleek nog meer geluk te hebben dan ik dacht, want niet alleen waren dit gelijk andere stellen, ook zijn dit twee van de drie Régiolis-stellen die door de regio Basse-Normandie aan de SNCF uitgeleend zijn voor de Intercity-verbinding tussen Parijs, Amiens en Boulogne. Laag-Normandische treinen op station Paris-Nord dus, een unicum! *O*
Het constante lopen en staan begon zijn tol te eisen (een zitplaats hebben op de voorstadstrein is hier voorbehouden aan vroegkomers en mensen die vanaf het begin van de trein meereizen), dus nam ik een korte pauze om te luisteren naar een pianoconcert op het meest innovatieve idee van de SNCF in de afgelopen jaren: de stationspiano. Een man achter de piano gaf een prachtige akoestische versie van Coldplay's Viva la Vida, erg aangenaam! :Y
Na dit concert ging het door naar het Gare de l'Est, om aldaar getrokken treinen te vinden. Ik zag er twee, eentje met elektrische loc (type BB 15000) naar Saint-Dizier en een met een dieselloc naar Belfort (type CC 72100). De dieselloc zou als eerste weggaan, dus liep ik eerst daar naartoe.
Tegelijkertijd liepen er twee TGV-stellen het station binnen, uit Luxemburg-stad en Metz. En deze stellen zouden weer eens goed de idioterie aanwijzen die de SNCF af en toe is: de stellen pasten niet langs het perron...
Gelukkig stikt het op alle grote stations in Frankrijk van het personeel, dus al snel werden perronchefs opgetrommeld om de mensen de trein uit te krijgen. De TGV's in kwestie hielden echter de nu klaar voor vertrek staande Interregionale trein naar Belfort op, dus er was haast geboden.
Na tien minuten en aardig wat spoorlopen door het personeel was iedereen van de trein af, en kon de trein (met de beveiliging uit, de trein blokkeerde nu namelijk de complete wisselstraat omdat deze niet uit zijn blok was gekomen) snel weggesleept worden naar de opstelsporen. Een perronchef van de SNCF, die mij aansprak, wist mij te vertellen dat dit overigens precies ging zoals beschreven is in het draaiboek (hier is een draaiboek voor! )
Twee stellen die zo dicht bij elkaar staan, dat vraagt om dit plaatje:
En na het vertrek van de TGV...
Met een kort ritje met de metro...
...ging het naar de Carrefour bij metrohalte Pigaille, een van de grotere en betere supermarkten binnen de Parijse stadsmuren. Alhier werd voedsel gecollecteerd voor een typisch Frans iets (helaas), Les Restos du Coeur, een organisatie die warme maaltijden uitdeelt aan gedefavoriseerde mensen in Frankrijk. Als goed mens draagde ik hier natuurlijk mijn steentje aan bij, door een paar dingen van het lijstje aan gevraagde producten mee te nemen. Verder was het niet alleen maar droevigheid, want onze president lag namelijk in de koelcel!
Daarna ging het met een omweg via station Saint-Lazare...
...door naar de porte de Vincennes. Deze stadspoort ligt in het 20e arrondissement, een wijk die ik aardig goed ken. Het was hier, dat morgen exact twee maanden geleden een einde kwam aan de drie dagen van terreur, met het doodschieten van de gijzelnemer in de Joodse supermarkt Hyper Cacher. De dagen van terreur kwamen hier ten einde met enorm bloedvergieten, vijf mensen vonden de dood in wat normaal een hele rustige wijk is. Hier rondlopen geeft je, zeker als je de beelden van de gijzeling live en ongecensureerd hebt gezien, zware rillingen over je rug. De bloemen die gelegd zijn na de schietpartij liggen er nog steeds, een van de politieagenten die hier stond (met volautomatische wapens) wist mij te vertellen dat men er nog steeds niet achter is wat men nu aan moet met deze plek.
Het was tijd voor gezelligheid, en dus trok ik terug naar Père Lachaise waar ik met een flink aantal bekenden had afgesproken. Bij de Porte de Vincennes ligt ook de eindhalte van de tramlijnen 3a en 3b, lijn 3b die ik wou nemen miste ik net toen ik aankwam, zodat ik nog tijd had voor een foto van de beide tramlijnen.
Bij de halte Porte de Bagnolet was het gedaan met de Parijse tram voor vandaag, en was het tijd voor de laatste rit met de betere versie van de grote gele M.
Er werd nageborreld bij een goed Café, en nadat de chauffeur opnieuw de weg kwijt was geraakt konden we na een half uurtje extra wachten alsnog de bus op. Onderweg werd bijna alleen maar geslapen, onderweg werd alleen gestopt voor een rijtijdenstop, waarin ik (het kon weer in het Nederlands) een paar koppen warme chocolademelk haalde.
En toen was het inneens 6:15 vanochtend, we reden weer onze eigen vertrouwde polder in. Om 6:30 kwam de bus aan op het station van Alphen, en na een kleine fietstocht langs de zegerplas was ik weer thuis. Het uitzicht over de Aar was vanochtend prachtig:
Conclusie
Ik heb een niet allerdaags rondje gedaan, naar schattige dorpjes waar mijn wortels liggen, en door wijken waar je als gemiddelde Nederlander niet zo 1-2-3 naartoe zou gaan. De reis kostte mij (op de bus naar Parijs na) een hele 8,35, met dank aan het Ticket Jeunes wat reizen in het weekend zo goed als gratis maakt. Ik had vandaag niet de energie om mijn foto's nog te bewerken, ze staan daarom wat rauw (licht gekanteld, etc...) in het verslag. Op- en/of aanmerkingen worden zoals altijd gewaardeerd! :D