Op Ameland zijn de vrijdagen en zaterdagen de drukste dagen van de week. Het eiland leeft voor het overgrote deel van de opbrengsten van het toerisme. Deze dagen zijn wisseldagen en de boten en de bussen varen en rijden dan van zes uur 's ochtends tot tien uur 's avonds elk uur. Even een algemene situatieschets: Wagenborg, die de veerdienst exploiteert, krijgt enorme kritieken. Momenteel varen de boten met vertragingen die oplopen tot 75 minuten (!). De twee identieke veerboten, Sier en Oerd, worden voortgestuwd door milieuvriendelijke Cater Pillars. De vaargeul tussen Holwerd en Nes is erg smal en slibt snel dicht. Een boot met schroeven zou dit dichtslibben tegengaan. Daarnaast wil Rijkswaterstaat niet zo enorm vaak boten en manschappen inzetten om te baggeren. Hierdoor moeten de boten op halve kracht varen en moeten ze door de versmalling soms op elkaar wachten om te passeren. Daardoor is de vaartijd nauwelijks haalbaar en ontstaan vertragingen. De busdiensten moeten echter én volgens dienstregeling mensen voor de boot ophalen (waardoor die dikwijls een +- 55 min vertraagde boot voor hun snufferd zien wegvaren) én passagiers van de boten over het eiland verspreiden. Hierdoor krijgt het eiland een heuse halfuursverbinding en kan je overal op het eiland bussen aantreffen (welke route is het snelst om alle bootpassagiers af te voeren?) Hiervoor zijn alle 6 oorspronkelijke bussen nodig (MB Citaro's G 223/7806 en de Irisbus Citelis 12 CNG 6612 t/m 6615). Voor de zekerheid werd er een extra gelede bus gestuurd. En laat dat dan net mijn favoriete 252 zijn.
Maar goed, op zaterdag 18 juli arriveerden wij met de 12:30 boot (lees 13:40...) op het eiland. Ik trok direct eropuit om de nodige plaatjes te maken rondom Ballum, onze vesting voor drie weken. We zien hier de 223 Ballum verlaten via de Jelmeraweg, vernoemd naar de persoon die Ameland voor het eerst tot een 'gemeente' met grenzen en wetten vormde.
In het voorjaar is het westelijk deel van de Verbindingsweg (in de volksmond Snelweg :') ) volledig aangepast. De weg is opnieuw geasfalteerd en er zijn van die lekkere zuchtdrempels geplaatst. Naast de weg staan her en der van die leuke palen die het geheel nog mooier maken. Afijn, terug naar de bussen. Een Citelisje neemt met 50 km/h zo'n drempeltje op weg naar Hollum.
De Verbindingsweg voert naar Nes en aan deze weg ligt ons bungalowpark. Vanaf mijn stamhalte fotografeerde ik de 223.
En een beetje op de gok fietste ik verder, je weet immers nooit hoe lang de afvoer op zich laat wachten. Rechts van mij ligt een meertje op de plek waar eerder een vuilnisbelt gesitueerd was, nu moet het een plek worden om af te koelen. Nou, mij niet gezien.
De volgende dag bracht mij in Nes, waar ik direct maar even naar de Zwarteweg toog. Een typische straat waar je elke tien meter een gewoon leuke en afwisselende foto kunt maken. Geheel volgens dienstregeling kwam de Leeuwardense 6612 de hoek om zetten.
Net toen ik op de fiets zat hoorde ik het direct herkenbare geplop van de gelede MAN's. De fiets belandde ergens in de bosjes en toen kwam de prachtige bus al aanzetten. Amper twee minuten na de vorige... Tsja, vertraging.
's Middags brak het helemaal open. De 252 passeert hier het hermetisch afgesloten vliegveld van Ameland. Aan de filmteksten was ook geen touw te knopen, de ene keer 999 Arriva en dan 1 (bestemming) en nu opeens 130 (bestemming). Dan maar gewoon weer die bordjes voor de ruit, gaat al tientallen jaren mee.
De routes op het eiland hebben een groot aantal lusjes. Een van de drie in Hollum is die bij vakantiepark Koudenburg. Op de terugweg richting de doorgaande weg passeert opnieuw de 252 het eilander golfbaantje.
Het dienstenschema op Ameland is simpel. Diensten 1 en 2 verzorgen de reguliere ritten van 6h tot 13h. Diensten 3 en 4 doen dat van 13h tot 22h. Daarnaast is dienst 5 het rondje om de kerk van lijn 131 van 10h tot 18h en is er een reservedienst die met al die vertragingen echt nodig is. Het kan ook zomaar zijn dat je een hele dag je tijd verdoet met aftanken, koffie drinken en e-mails beantwoorden op de stalling. Dit is weer eens zo'n ander voorbeeld. Ook een reservedienst, maar dan kan het zo zijn dat je na je afvoer veertig minuten op het eindpunt moet wachten. Hier mag de chauffeur dan eindelijk weer en rijdt door de duinen naar Hollum toe.
In Nes rijden de bussen nog een rondje door het centrum. Voorheen ging hij dwars door het centrum, nu mag hij via het Verdekspad (onder) weer terug naar de rondweg. De 6612 had overigens wat paaltjes ontmoet.
Soms ben je nodig, op dinsdagen werden er rondritten verzorgd door Arriva, waardoor er slechts zes bussen over waren. Als er dan een groep wil reizen kan je zo uit je huiskamer gebeld worden om even een rondje te rijden. De chauffeur heeft dan ook een 0-urencontract. Hier zien we hem met een grijns weer terugrijden naar de stalling met op de achtergrond de skyline van Ballum.
De al eerder genoemde Jelmeraweg is hier weer toneel voor de 6613. Op de achtergrond zien we het gemeentehuis van het eiland. Het staat op de terp waarop Jelmera het Camminghaslot bouwde waarvanuit zijn familie twee eeuwen het eiland bestuurde. Om onduidelijke redenen is het ogenschijnlijk prachtige slot weggevaagd en staat er nu dit moderne gebouw.
Deze zomer werd ik gevraagd om bij elke halte de haltestaten op te schonen en nieuwe tabellen op te hangen. Hierdoor kon ik de leuke plekjes langs de route makkelijk opzoeken. Hier zien we de 6612 op de Zwarteweg.
Een momentje van geluk, de 223 en 7806 achter elkaar op de veerdam.
Op de eerste donderdag vind meestal de Ballumerdag plaats. Op deze dag staat het kleine Ballum in het teken van oude ambachten. Nadat ik 's ochtends de chauffeur had geholpen om vis aan de man te brengen ging ik 's middags de bussen op de omleidingsroute fotograferen. Dit is de smalle Pietje Miedeweg. Dit is tevens de oude dorpsdijk van Hollum uit eerdere eeuwen. Tot 1900 (!) was Ameland nog geen geheel, elk dorp had zijn eigen omdijking. Bij vloed was het huidige eiland opgesplitst in vier kleinere eilandjes. Op zo'n dag zijn de meeste Amelander chauffeurs zelf bezig in de festiviteiten, waardoor vandaag een aantal mankrachten van de wal werden ingezet.
Daags na de feesten zijn er natuurlijk een aantal vuilnisbakken nodig. We zien hier de 223 door Ballum crossen, met haar vele bomen.
O ja, die leuke zomerstorm. En ik maar denken bij die windstilte 's ochtends: Ik ga wel op de fiets naar Nes. Dat viel terug dus vies tegen. De 252 reed ook.
En er was zelfs nog zon op die dag. De 252 vertrekt hier naar Buren om mensen op te halen die op tijd het eiland ontvluchten voordat halve campings enzovoort de lucht in vliegen. Overigens is dit misschien nog wel de grootste trekpleister van het eiland: JUMBO. Er is nooit file op het eiland, behalve voor deze parking en voor de kassa's. Medewerkers klimmen over de klanten hun winkelwagentjes om ergens te kunnen bijvullen.
Ook de andere uitgang van de tunnel in Ballum is leuk. De chauffeur werd gek van mij, maar joh, het is toch wel de mooiste bus van dit moment.
Na de storm was het gewoon stralend alsof er niets gebeurd was. Als er iemand correct is qua bestemmingen is het deze chauffeur wel. Hij past na elk dorp zijn bestemming aan, want ja, hier heb je nog het systeem van een usb in de Gorba en het invoeren van codes.
Ik moest hem wel hebben, want hij kwam hier alweer voorbij. Met de zee en de duinen op de achtergrond bereikt de 223 hier zijn eindpunt in Hollum.
Ameland is uniek in het feit dat er nog een intacte paardenreddingboot in bezit heeft. Tot 1900 werd er in geval van nood vanaf de kerktoren een signaal geblazen, waarna boeren uit de omgeving met hun paarden naar het reddingsstation midden in het dorp (Hollum) haastten. Die paarden trokken dan de boot voort richting de branding, wat ook nog een aardig eindje is. Daar trokken de paarden de boot de zee in, waarbij menig paard voor altijd in een mui verdween. De bemanning roeide dan door richting het alarm. Jaarlijks wordt dit nog zes keer herhaald in Hollum. Dit trekt telkens veel volk, waarop Arriva slim inspeelt door vanuit de overige dorpen met een bus naar Hollum te rijden. Deze bus zit altijd tot de nok toe vol, want de bus gaat ook nog eens mee naar de locatie bij zee, waardoor ook ouderen makkelijk ervan kunnen meegenieten. En dat voor €3,50 per retourtje. Ik zelf heb die lancering wel gezien. Wij zaten te eten in een restaurant aan het andere eind van het eiland, waar ik werd getipt door de chauffeur dat hij de 252 mee zou nemen, die immers de grootste capaciteit heeft. We zien hier de bus tweemaal rond halte Brouwerspad, wat doorgaans een van de rustigste haltes is. Nu stonden er vijf man, de bus was dan al zitvol (met nog twee dorpen te gaan...) De Zwarteweg voert zoals te zien is door de oude duinen.
Er zat een flink aantal warme dagen in de zomer, waardoor lijn 131 weer mocht pendelen. Zoals al eerder genoemd heeft deze lijn elke dag zijn eigen chauffeur. Deze chauffeur is er meestal wel klaar mee en gooit dan zijn bus snel de weg op (verwijtende blikken fietsers) om naar de stalling te gaan.
De route tussen Ballum en Nes voert door een doorgaans fototechnisch saai gebied, hier was het eiland tot 1930 opgedeeld in twee delen. Hier is het eiland met tweeeneenhalve kilometer ook op zijn smalst en de doorgaande weg voert door de voormalige kwelder, waar je links de duinenrij ziet en rechts de waddendijk. De 7806 rijdt hier door een meer begroeid deel van de polder (Ballumerbocht), waar tegenwoordig de gemeentewerf en de reddingsboot huisvesten.
De 252 heeft van 4 juli tot 17 augustus op het eiland gereden, echter, de bus had na het eerste weekend al te kampen met een storing in de snelheidssensor. Leeuwarden wilde de bus niet laten repareren, omdat ie na 17 augustus een beurt kreeg. Nou goed, dan rijden wij wel met maximaal 50 kilometer per uur over het eiland (je mag meestal 80). De bus was dan ook nauwelijks meer te zien op het westelijk deel, waar de route veelal over 80km-wegen gaat. Op mijn verjaardag kwam ik hem toch nog tegen op de terugweg naar de stalling na een afvoer Ballum-Hollum.
Hij reed die laatste week nog een paar keer op Ballum-Hollum. Je ziet als je de foto's vergelijkt ook maar twee verschillende chauffeurs. Die dwepen dan ook met de bus, net zoals ik.
We zien hier de 223 Hollum binnenrijden. De bus heeft gewoon de hele zomer geen mankementen gehad (in 2014 heeft hij in juli-augustus twee weken buiten reparatie gestaan), waarover we vandaag (ik zit nu weer op het eiland) vol verbazing spraken. Ik zag vanavond de technische mensen bij de motor staan. Hoezo 'als je het er over hebt'.
Op Ameland kwamen van nature geen bossen voor. Om de duinen te beschermen heeft men tussen 1905 en 1908 boven alle dorpen bossen aangeplant. Alles is dus nep, maar wel extreem mooi. De 223 komt hier net uit een stukje weg dat door het Nesserbos leidt na een rondje Buren.
Ik was dus jarig geweest, maar het bezoek dat overkwam moest zo nodig rond etenstijd alweer gaan, waardoor mijn jaarlijkse etentje werd uitgesteld met een week. Uiteindelijk was het prachtig weer en kon ik vooraf nog even onze versterker fotograferen in zijn bus onder de vuurtoren in Hollum.
De oorsprong van de Verbindingsweg is de locatie voor halte Ballumerweg. We zien hier het oudste bushokje van het eiland, ik weet zelf echter de historie ervan niet. Het staat er wel bewust, omdat de schoolgaande jeugd hier wacht op de bus naar huis. Preventie voor criminaliteit dus.
Bij het strand van Nes maken de bussen 131 en 132 een rondje. Dit doen ze om het terrein van Hotel Paal 13 (lantaarnpalen), verder zien we rechts achterin de strandopgang van Nes en zien we de camping Duinoord, die direct aan de duinen grenst. Door de geringe maximale snelheid op deze lijnen werd de 252 vooral hierop ingezet. Voor de zoveelste keer maakt hij hier het rondje.
Diezelfde avond maakten we nog een paar rondjes met onze bekende chauffeur. Kenmerkend voor de service van Arriva op Ameland: Passagier: Chauffeur, brengt u ons naar het strand van Hollum? Chauffeur: Dat gaat lukken. En zo sta je op de strandovergang. De eindhalte ligt dus normaal gesproken bij de vuurtoren en zo'n twintig meter voor me ligt de zee.
Omdat Ballum zo mooi is... (Spot ons aandenken aan deze zomer voor de 252...)
Vaak zijn de onvoorziene plekjes het leukst. Zo ook deze 6612 op de Westerlaan in Hollum. Dit was voorheen een drukke badroute naar zee, maar door duinafslag is het badstrand veel noordelijker gelegen. Nu is het zo'n straat waar je naast de busjes een paar trekkers voorbij ziet kruipen.
En tot slot een plaatje van de Fabrieksweg in Hollum, dat tot de 80'er jaren een kaal gebied was. Hier stond de suikerfabriek, waarop de meeste bewoners van Hollum leefden.
Ik hoop dat jullie het wat vonden, maar vooral dat ik jullie enthousiast heb kunnen maken voor Ameland!
Bedankt voor de moeite nemen om dit verslag te bekijken!
