Gezien de fulltime baan en het beperkte aantal vakantiedagen heb ik er een reis van 9 dagen van gemaakt: van zaterdagochtend tot en met zondagavond. Vrij hardcore om de vrijdag voor vertrek en de maandag na terugkomst gewoon hele dagen te werken, maar het is gelukt :') Ik heb er zo wel het maximale uit gehaald qua tijd. Het plan was om met de trein heen te reizen en voor de terugweg een goedkope gastarbeidervlucht te boeken. Uiteindelijk is de heenweg inderdaad over land gegaan. Voor de terugweg heb ik een typische lowcostvlucht gepakt vanuit een willekeurig stuk verbrede snelweg in Oost-Polen met terminalgebouw (lees: nieuw, EU-gesponsord regionaal vliegveld) naar de bekende lowcostbasis in Oost-Brabant. Hoeveel delen ik nodig ga hebben om alles te beschrijven weet ik nog niet, maar ik vermoed iets van drie of vier. In dit eerste deel leggen we meteen de helft van de spoorkilometers van dit tripje af: we maken een reis van zo'n 2800 km vanuit Twente via Berlin, Szczecin, Przemyśl en L'viv/Львів naar het oosten van Oekraïne: Kharkiv/Харків om precies te zijn. Een kaartje van deze etappe is hier te vinden.
Goed, zaterdagochtend om kwart over 5 gaat de wekker al. Heel vroeg, maar iets voor zessen trek ik de keukendeur al achter me dicht om op pad te gaan. Geheel naar traditie is het gisteravond iets te gezellig geweest, dus lang was de nacht niet :') Ik heb de eerste IC Berlin van de dag, deze vertrekt om 6:54 vanuit Hengelo. Helaas is de verbinding van Enschede naar Hengelo die aansluit op deze trein matig, zodat ik om 6:16 al de intercity heb en 29 minuten in Hengelo moet wachten. Nu is er ook nog een stoptrein om 6:34 - die om 6:45 in Hengelo is - alleen ik zit vaak genoeg in dit kutding om te weten hoe punctueel deze is, namelijk niet. Zodra mijn intercity richting Duitsland station Hengelo binnen komt rollen staat de stoptrein richting Zwolle inderdaad nog met +5 aangekondigd en deze komt pas vlak voor ons vertrek binnen - of ik het gehaald zou hebben weet ik niet, ik ben in ieder geval blij dat ik maar de lange overstap genomen heb :X Even tussendoor: ik heb sowieso de indruk dat nu de NS weet dat ze die verbinding aan het eind van het jaar kwijt zijn ze steeds minder om die ouwe dieseltjes geven, het gebeurt steeds vaker dat er een treinstel kapot is of dat de trein vanwege ander materieelfalen te laat is.
Dat terzijde, tot Bad Bentheim zit ik tussen de slapende backpackers in de 2e klasse, daarna verhuis ik naar de 1e klasse. Omdat een Sparpreis bij de DB nu al een half jaar van te voren te boeken is, is het lastiger om echt goedkope tickets te vinden. Een enkele reis Bad Bentheim-Berlin in de 1e klasse was derhalve net zo duur als een 2e klasse ticket met reservering (€42), dus ben ik daar maar voor gegaan. Ik deel mijn coupé met een gezellig echtpaar uit Amersfoort, we praten veel onderweg en mede daardoor zijn we voor het gevoel zo in Hannover :) Vanwege werkzaamheden rijdt de IC Berlin dit weekend tot Hannover, waar het gros van de passagiers overstapt op een licht vertraagde ICE vanuit het Ruhrgebiet. De rest van de rit slaap ik grotendeels en na een weinig bijzondere reis sta ik om half 12 op Berlin Hbf, waar ik een uurtje in de DB Lounge wacht - een bijkomend voordeel van het 1e klasse ticket :)
Vanaf hier wilde ik eigenlijk met de trein naar Szczecin, maar vanwege werkzaamheden rijden er tot Bernau geen treinen en zou het wel een gecompliceerd verhaal gaan worden met de S-Bahn, een SEV bus en meerdere stoptreinen. Gelukkig is er nog wel een alternatief: de Fernbus. Minder fijn, maar net zo snel, niet duur en tenminste zonder overstappen. Met de metro ga ik naar Westkreuz en loop vanaf daar naar het centrale busstation van Berlin. Ik vind het geen fijne plek, maar ik hoef er gelukkig niet lang te wachten. Om 13:15 vertrekt m'n Flixbus op tijd richting Szczecin en na een lange stop bij Flughafen Tegel draaien we de Autobahn richting het noordoosten op. De rit verloopt rustig en ik heb de hele reis een tweezitter voor mezelf. De reis zelf is niet zo bijzonder, maar twee dingen wil ik nog noemen:
- Het is me al eerder opgevallen, maar Duitsers kunnen NIET ritsen. Er is een Baustelle op de A11 vlak voor Autobahnkreuz Uckermark waarbij het van twee rijstroken naar één gaat. Op deze rustige snelweg is het resultaat een stop-and-go file van 2 kilometer met 25 minuten vertraging tot gevolg. Het inefficiënte ritsen lijkt de oorzaak - dat kunnen ze in een land als Albanië toch echt een heel stuk sneller :')
- Een deel van de A11 tussen Kreuz Uckermark en de Poolse grens is nog een echte oude Reichsautobahn, uit 1936. Het wegdek is voor een paar kilometer van erbarmelijke kwaliteit, je rijdt echt een trap af voor het gevoel :') Ze zijn er wel mee bezig, maar ik had niet verwacht dat er anno 2017 nog zo'n stuk snelweg in Duitsland zou liggen. Voor een filmpje, zie hier.
1. Om 16:10 komen we met 20 minuten vertraging aan in Szczecin, vlak naast het hoofdstation worden we gedropt. Mijn trein gaat om 18:55, dus ik heb nog even om de stad te bekijken en wat te eten.
Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
Eerst ga ik het stationsgebouw in om wat Pools geld te regelen en haal ik bij het internationale loket een kaartje Przemyśl-L'viv voor morgen, daarna is het tijd om de stad in te gaan.
2. Ik ben wel eerder in Szczecin geweest, maar meestal met een kortere overstap. De stad is in de Tweede Wereldoorlog met de grond gelijk gemaakt en alles is dus nieuw, maar het centrum is niet onaardig :)
Downtown Szczecin by Timon91, on Flickr
3. Tramlijn nabij het station.
Tramway in Szczecin by Timon91, on Flickr
4. Het Slot van Szczecin, in 1944 gebombarbeerd (toen de stad nog Duits was) en na de Tweede Wereldoorlog in ere hersteld.
Ducal Castle, Szczecin by Timon91, on Flickr
5. Kerken zijn er genoeg hier.
Bazylika Archikatedralna pw. św. Jakuba Apostoła, Szczecin by Timon91, on Flickr
Na een vroeg diner bij een gezellig Italiaans restaurant loop ik langzaam terug naar het station. Onderweg kom ik nog een kerktoren met uitzichtpunt tegen en omdat ik nog tijd genoeg heb ik ga even naar boven. In de lift sta ik met een zestal Duitse heren uit Berlin, allemaal voetbalfans van Union Berlin, die een dagje Szczecin aan het doen zijn. Het zijn gezellige lui en boven klets ik even met ze.
6. Het uitzicht mag er wezen!
View over Szczecin by Timon91, on Flickr
7. Richting haven gekeken.
View over Szczecin by Timon91, on Flickr
Na een tijdje vind ik het wel welletjes en ga ik weer op weg richting station. Onderweg haal ik bij een Żabka nog wat proviand voor onderweg, want ik heb een lange rit voor de boeg.
Ik had al een tijdje de wens om een keer in een slaaprijtuig het "diagonaaltje Polen" te doen: de nachttrein Świnoujście-Przemyśl. Helaas bestaat deze nachtverbinding alleen in de zomermaanden en dan nog is het lastig om vanuit Enschede op tijd in Świnoujście te geraken. Gelukkig rijdt buiten de zomer het hele jaar door de nachttrein naar Przemyśl wel gewoon, alleen dan vanuit Szczecin. Een paar weken voor vertrek heb ik het ticket gekocht, een enkele reis in het slaaprijtuig (T3) kost zo'n 36 euro.
8. 25 minuten voor vertrek ben ik weer terug op het station. Op het perron staan al wat mensen te wachten.
Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
9. De stoptrein naar Kostrzyn nad Odrą staat op een ander spoor klaar voor vertrek.
Local train at Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
10. De "Przemyślanin" gaat mij naar het uiterste zuidoosten van Polen brengen, 887 kilometer verderop :D
Night train “Przemyślanin” Szczecin-Przemyśl at Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
11. De Flirt-IC doet ook Szczecin aan.
Stadler Flirt Intercity at Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
12. Niet veel later wordt mijn trein langzaam het station in gereden. Mijn slaaprijtuig bevindt zich aan de voorzijde van de trein, dus ik moet nog wel een eindje lopen. Of ik de nachtelijke rit Szczecin-Przemyśl in een zitrijtuig zou overleven betwijfel ik :')
Night train “Przemyślanin” Szczecin-Przemyśl at Szczecin Główny train station by Timon91, on Flickr
13. Het instappen gaat soepel, de provodnik is vriendelijk :) Hier het (nu nog lege) gangpad van mijn rijtuig.
Night train “Przemyślanin” Szczecin-Przemyśl interior by Timon91, on Flickr
14. En mijn coupeetje, wat helaas al in de nachtopstelling staat. Het is pas 7 uur 's avonds namelijk, maar schijnbaar doet men dat dan al standaard. Het rijtuig stroomt langzaam maar zeker vol, ik krijg twee coupégenoten. Eentje gaat tot Rzeszów mee, de andere gaat net als ik mee tot het bittere einde, naar Przemyśl.
Night train “Przemyślanin” Szczecin-Przemyśl interior by Timon91, on Flickr
Op tijd zet de trein zich in beweging en niet veel later kruisen we de rivier de Oder. Ik klets wat met coupégenoot Roman, een 72-jarige Oekraïense Pool die al ruim 40 jaar in Australië woont. Hij komt uit Przemyśl en is nu voor drie maanden op bezoek in Polen. Voor iemand die al 40 jaar in Australië woont is z'n Engels matig, maar hij spreekt thuis nog gewoon Pools. Ik drink een paar biertjes en na een uurtje of twee zitten-praten-ganghangen-telefoontje plegen is het mooi geweest en ga ik op bed liggen om nog wat te lezen en muziek te luisteren. Tegen tienen is het bedtijd, Roman en de andere coupégenoot liggen dan ook al onder de wol.
Één van de redenen dat ik de rit Świnoujście-Przemyśl nog een keer in zo'n slaaprijtuig wil doen is omdat de oude PKP-slaaprijtuigen erg fijn zijn - heel klassiek en je kan heerlijk uit het raam hangen. "Helaas" heeft de PKP besloten de slaaprijtuigen te vernieuwen, met als resultaat dat de ramen niet meer open kunnen. Comfortabel is het nog steeds, maar de bahnromantik is grotendeels de nek omgedraaid. Wat verdere bevindingen van de vernieuwde PKP-slaaprijtuigen:
- De coupé voelt ruimer maar ook sterieler
- Er zijn heel veel lampjes, overal lijken LEDjes in te zitten. Met het raamscherm dicht en alle lichten uit is er nog steeds veel licht omdat er bij elk stopcontact en bij het bedieningspaneel vele blauwe en groene LEDjes zitten. Een slaapmaskertje is aan te raden!
- De bedden zijn harder dan voorheen
- Qua geluid is er veel verbeterd, want je hoort bijna niets tijdens het rijden :)
- Ook de klimaatbeheersing is echt top!
15. Ik ontwaak rond 8:00, als we op tijd op station Rzeszów staan. Buiten is het bewolkt en aan de straten en perrons te zien heeft het geregend, zoals hier in Przeworsk.
Przeworsk train station by Timon91, on Flickr
16. Het landschap is verder ook niet bijster bijzonder. Als ontbijt geeft de PKP tegenwoordig een chocolademuffin. Geen topontbijt natuurlijk, maar een hele verbetering tegenover de laxeerzakjes die "7-days croissant" heten :')
Landscape in Southeastern Poland by Timon91, on Flickr
17. We komen mooi op tijd aan in Przemyśl, waar het gelukkig droog is. Mijn rijtuig is het tweede van de trein, direct links zit nog een slaaprijtuig. Het voorste rijtuig is volgens mij een couchette, die zijn ook gemoderniseerd.
Night train “Przemyślanin” from Szczecin at Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
18. De andere kant op gekeken. Er stappen nog aardig wat mensen uit in Przemyśl, maar Roman en ik waren de enigen uit ons slaaprijtuig. Op het perron nemen we afscheid, ik ga de stad in.
Night train “Przemyślanin” from Szczecin at Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
De spoorverbinding tussen Polen en Oekraïne is de laatste jaren vrij mager geweest, er waren alleen dure nachttreinen die vanwege de nachtelijke grenscontroles garant staan voor een matige nachtrust. Voor een paar jaar zijn er zelfs maar twee treinparen per dag geweest die de grens overstaken: de "Kiev-Express" Warszawa-Kiev/Киïв via Dorohusk en de "Lwów Express" Wrocław-Kraków-L'viv via Przemyśl. Door de toenadering van Oekraïne tot Europa, het versoepelde visumbeleid voor Oekraïners en de matige en trage alternatieven hebben de Oekraïense Spoorwegen (UZ) een gat in de markt gezien en worden de verbindingen nu sterk verbeterd. De eerste stap daarin was het doortrekken van een IC+ Kiev-L'viv naar Przemyśl, aangezien er tot hier breedspoor ligt. Met een keertijd van een uurtje maakt deze Oekraïense "hogesnelheids"trein één slagje Kiev-Przemyśl-Kiev per dag. Naar het schijnt gaat er binnenkort een tweede treinpaar bijkomen, want het loopt als een trein
Ook via de noordelijkere grensovergang Jagodin(Gr) bij Dorohusk is er een optie bij, daar pendelt een stoptreintje eenmaal daags heen en weer tussen Kovel/Ковель en Chełm.Een kaartje voor de IC+ vanaf Przemyśl kun je nog niet makkelijk online kopen, alleen polrail.com biedt het aan maar die vragen er exorbitant veel geld voor. Als je het kaartje aan het loket haalt in Polen of Oekraïne krijg je onder de noemer "PKP-UZ Spezial" 80% korting op het normale internationale tarief voor die verbinding. Daar komt dan alleen nog een reservering bij, voor Przemyśl-L'viv betaal je in de 2e klasse dan omgerekend iets meer dan 5 euro. Overigens schijnt de UZ wel van plan te zijn om het binnenkort online boekbaar te maken :) De IC+ richting Kiev vertrekt om 14:27 uit Przemyśl, dus ik heb zo'n vijf uur om het stadje eens nader te bekijken :)
19. Op deze zondagochtend is het nog erg rustig op straat hier.
Franciszkańska, Przemyśl by Timon91, on Flickr
Al snel vind ik een bakkerij annex ontbijttent genaamd "Kardemon". Een mooi ingerichte tent met goede koffie en een verbazingwekkend lekker roerei. Als je ooit naar Przemyśl gaat, sla een ontbijtje of een koffie-met bij Kardemon niet over! :D
20. Langzaam maar zeker klaar het wat op en begint het op te warmen. Het centrum is zeer de moeite waard!
Franciszkańska, Przemyśl by Timon91, on Flickr
21. Kerken zat hier. Polen is al een religieus en conservatief land en in een provinciale uithoek als deze merk je dat natuurlijk des te meer.
Klasztor Karmelitów Bosych w Przemyślu by Timon91, on Flickr
22. Przemyśl is niet groot, je loopt er zo doorheen. Het ligt tegen een heuvel aan gebouwd en ik zie een wandelbordje voor "skilift". Ik hoop dat ik daar ergens een uitzichtpunt kan vinden, dus ik klauter door een buitenwijk de heuvel op.
Tatarska, Przemyśl by Timon91, on Flickr
23. En dat is er zeker! Het was even flink stijgen, maar het is de moeite waard. De wolken verdwijnen snel en de temperatuur klimt voorbij de 20 graden. Beneden ligt Przemyśl, het station is met de aparte dakstructuur (zie foto 18) duidelijk te herkennen.
View over Przemyśl by Timon91, on Flickr
24. Boven staan er een uitzendmast (logisch) en een groot kruis (want Polen).
Hilltop in Przemyśl by Timon91, on Flickr
25. Interessanter vind ik echter de skilift en de daarnaast gelegen rodelbaan. Ze zijn open, en voor 4 złoty rodel ik ook een rondje :D
Alpine coaster and ski lift, Przemyśl by Timon91, on Flickr
Naast de rodelbaan ligt een kleine uitspanning met een mooi uitzicht waar ik een heerlijk half uurtje doorbreng met een biertje en een goed boek.
26. Via een redelijk nieuw wandelpad ga ik weer terug naar beneden, de stad ligt zo'n 150 meter lager.
View over Przemyśl by Timon91, on Flickr
27. De rodelbaan, skilift en zendmast van de andere kant gezien.
Alpine coaster and ski lift, Przemyśl by Timon91, on Flickr
28. Terug bij de rivier, waar wat monumenten staan.
Memorial, Przemyśl by Timon91, on Flickr
29. Brug over de rivier de San, die behoorlijk vervuild is. Om Roman maar even te quoten: "As a kid I used to swim in the river, nowadays it is only advised for those who desire to have skin cancer" :')
Bridge crossing the San river, Przemyśl by Timon91, on Flickr
30. Uiteraard is er ook hier een Rynek, een hoofdplein. Prima plek om even te zitten en mensen te kijken :)
Rynek square, Przemyśl by Timon91, on Flickr
31. Przemyśl mag misschien onbekend klinken, maar als toerist hoef ik me hier niet alleen te voelen! Het zijn echter vooral Poolse toeristen die ik hier zie, zoals deze groep.
Rynek square, Przemyśl by Timon91, on Flickr
Wellicht heb je je tijdens het lezen afgevraagd hoe je "Przemyśl" nou in hemelsnaam uitspreekt, dus bij dezen: "Pzjeh-miesj" - met de klemtoon op de eerste lettergreep ;)
32. Om kwart voor 2 ben ik terug bij het station. Het gebouw ziet er in het zonlicht mooi uit, met de wolken op de achtergrond
In het gebouw is het overigens heel druk en bij de loketten staat een hele lange rij, ik ben blij dat ik mijn ticket al in Szczecin gekocht heb!
Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
Vanwege het naderende noodweer besluit ik vlakbij het station wat te eten, er zitten hier helaas alleen maar twijfelachtige kebabtenten. Als de bui losbarst vlucht ik een random tentje in waar ik iets bestel wat uiteindelijk heel ranzig blijkt te zijn :') Zodra de bui even mindert loop ik snel naar het station, waar het nog drukker geworden is. De IC+ uit Oekraïne is aangekomen en veel mensen hebben een kaartje nodig, wat samen met de mensen die nog een kaartje voor de IC+ naar Oekraïne moeten kopen (wat veel tijd kost) in een lange, stressvolle rij resulteert. De twee loketten zijn op dit tijdstip bij lange na niet toereikend. Iets na tweeën begeef ik me richting het perron, de IC+ vertrekt vanaf perron 4.
33. Perron 4 is afsluitbaar vanwege grenscontroles, je moet eerst door een tunnel naar perron 3 en dan via een andere tunnel naar perron 4. Hier de IC+ gezien vanaf perron 3.
IC+ train to L’viv and Kiev at Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
34. De hekken zijn echter gewoon open, aangezien de grenscontrole in de trein plaatsvindt. De trein is alleen nog niet open en het perron vult zich gestaag. Na een tijdje wordt er iets in het Pools omgeroepen, waar ik uit opmaak dat we bij een bepaalde deur moeten gaan instappen. Waar versta ik echter niet, maar een Russisch sprekende Oekraïense dame wier koffer ik net de trap op gezeuld heb heeft het wel begrepen zodat ik ook weet bij welke deur ik moet gaan staan :)
IC+ train to L’viv and Kiev at Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
35. Het logo van de UZ (УЗ) op de zijkant van de trein - ik voel me thuis :D
IC+ train to L’viv and Kiev at Przemyśl Główny train station by Timon91, on Flickr
36. Het instappen gaat chaotisch, tickets en documenten worden bij de ingang gecontroleerd. In de 2e klasse staan de stoelen in een 2+3 opstelling, ik heb een stoel in een rij van drie direct naast de deur, er stoten een hoop koffers tegen mij aan :') Het rijtuig zit helemaal vol, er is geen enkele lege plek meer over.
IC+ train Przemyśl-L’viv-Kiev interior by Timon91, on Flickr
Op tijd vertrekken we en langzaam hobbelen we richting Medyka, het grensstation. Medyka bereiken we na 20 minuten en de Poolse grenscontrole aldaar gaat redelijk vlot, het zal hen een worst wezen wie er Polen (en de EU/Schengenzone) verlaat. Alleen een Turks stel wat achter mij zit en op vakantie is levert problemen op, de politie is zeer argwanend tegenover ze en ze zijn wel een kwartier bezig met vragen stellen. Een bloedmooie, jonge politieagente heeft van haar chef het paspoort van de Turkse man gekregen en moet die schijnbaar controleren. Ze is, terwijl hij zelf het stel doorzaagt, al die tijd op het balkon bezig met een uitgebreid detailonderzoek van het document, alles wordt ogenschijnlijk minutieus gecontroleerd. Na een paar minuten zit ze echter al op haar mobiel te spelen en zodra ik haar vanuit mijn stoel - ik kan het van iedereen het beste zien want ik kijk zo het balkon op - recht aankijk stopt ze haar telefoon gauw weg, wordt zo rood als een tomaat en gaat ze weer door met het paspoort bestuderen :')
37. In de trein hangen tv-schermen waar allerlei reclame op uitgezonden wordt. Direct na vertrek uit Medyka wordt er op de tv een korte reportage over honkbal uitgezonden. Helaas klopt er van de uitleg niet veel en de bijbehorende tv beelden zijn hilarisch :') Een bonuspunt voor wie de fout op dit screenshot spot ;)
IC+ train Przemyśl-L’viv-Kiev interior by Timon91, on Flickr
In Mostiska-2/Мостиська-2 stapt de Oekraïense grenspolitie in, na een korte stop rijden we verder. De controle vindt tijdens het rijden naar L'viv plaats, wat een klein uur verderop ligt. De controle stelt weinig voor en ik ben weer een stempeltje rijker ;)
38. Station L'viv bereiken we op tijd, om 17:17 (de klok is één uur vooruit gegaan). De trein stroomt grotendeels leeg en daarna weer vol, de stop van ruim 10 minuten hier is geen overbodige luxe.
IC+ train Przemyśl-Kiev at L’viv train station by Timon91, on Flickr
Het prachtige station van L'viv is altijd druk, de chaos voelt als een echte "Welkom terug in Oekraïne!". Nadat ik gepind heb moet ik nog twee dingen regelen: een voucher inruilen voor een treinkaartje en alvast een kaartje L'viv-Przemyśl voor de terugweg kopen. Ik kies het loket met de kortste rij om in ieder geval te vragen waar ik m'n voucher kan inruilen, maar dat blijkt zowaar daar al te kunnen. De dame wijst me meteen de internationale kassa, waar zowaar geen rij staat. Het regelen van deze twee dingen is zodoende al in vijf minuten afgehandeld, waar ik eigenlijk op minstens 20 had gerekend :')
39. Ik vertrek vanavond tegen tienen met de nachttrein, dus ik heb nog zo'n 4,5 uur door te brengen in L'viv - geen straf in deze mooie stad! Eerst maar eens een fotootje van het mooie stationsgebouw, al had ik m'n camera net iets hoger moeten richten :')
L’viv train station by Timon91, on Flickr
40. Het centrum ligt zo'n 2 kilometer van het station af. De tram is normaal gesproken de makkelijkste manier om tussen beide te reizen, maar de trambaan van het station naar de hoofdstraat (zo'n 600 meter) worden nu verbouwd dus het is een aardige chaos. Ik ga maar te voet, ik heb tot tijd genoeg ;) Even terzijde: het stuk tramspoor wat vernieuwd wordt behoorde bij de tramwegen tot de categorie "Reichsautobahn" onder de snelwegen en was vermoedelijk nog ouder dan de eerder genoemde A11 in het noordoosten van Duitsland - het is wel een nuttige verbouwing.
Horodotska street, L’viv by Timon91, on Flickr
41. Van Roman heb ik de tip gekregen om naar het Premier Hotel Dniester te gaan voor een biertje. Het hotel zelf is een gruwelijk sovjetblok, maar het staat bovenop de heuvel aan de zuidoostkant van het Ivan Franko-Park en vanuit de Panorama Bar heb je een prachtig uitzicht over de stad. Het is weer een heel ander beeld dan je vanaf het stadhuis of de heuvel aan de andere kant van het centrum hebt. Er is verder maar één tafeltje bezet en het personeel neemt de tijd. Gelukkig maar, want links komt er noodweer aan!
View from Premier Hotel Dniester, L’viv by Timon91, on Flickr
42. Het weer betrekt snel en je kan de hoosbui heel mooi de stad binnen zien drijven. Onder het genot van een L'vivske biertje, een kop soep en een uitgebreide salade is het een indrukwekkend gezicht. Eerst een paar druppels en dan WOESJ, een stortbui en hele harde wind. De bomen beneden in het park zwiepen alle kanten op. Ik ben heeeeeeel gelukkig op deze plek!
View from Premier Hotel Dniester, L’viv by Timon91, on Flickr
43. Na de bui klaart het weer op, reken ik af en ga weer op stap. Voor een biertje, een kop soep, een grote salade en een toetje op deze plek ben ik ca. 95 UAH kwijt - zo'n €3,20 :') Dat het economisch gezien slecht gaat moge duidelijk zijn, Oekraïne lijkt alleen maar goedkoper te worden.
Premier Hotel Dniester, L’viv by Timon91, on Flickr
44. De combinatie van het drijfnatte park en de felle, laagstaande zon levert prachtige plaatjes op!
Ivano Franko Park, L’viv by Timon91, on Flickr
45. Trolleybussen zat in L'viv, ook hier aan de andere kant van het Ivan Franko-Park.
Late afternoon sun at Ivan Franko National University of L’viv by Timon91, on Flickr
46. Ik loop nog wat rond in het centrum, maar het is vrij klam en warm en m'n rugzak begint me toch wel te irriteren. Rustig loop ik terug naar het station, wat er in de zonsondergang prachtig bij ligt.
L’viv train station in the evening by Timon91, on Flickr
47. Een halve kilometer van het hoofdstation af ligt het Львівський приміський вокзал/L'vivskyi primiskyi vokzal, het voorstadsstation. Vanaf hier vertrekken een aantal lokale en regionale treinen, het is een kopstation. Voor de locatie en de looproute vanaf het hoofdstation, zie hier. Het ligt enigszins verscholen ;)
L’viv local train station (L’vivskyi primiskyi vokzal) by Timon91, on Flickr
Terug naar het hoofdstation, waar ik een kwartiertje voor aankomst van m'n trein ben. De volgende rit, qua afstand de langste rit van deze vakantie, gaat in één keer van West- naar Oost-Oekraïne, van L'viv naar Kharkiv. Het is 1056 km, maar de reistijd valt met 13:35 uur nog best mee. De trein komt uit Uzhhorod/Ужгород en heeft al een rit van vijf uur door de bergen achter de rug. De trein L'viv-Kharkiv rijdt elke dag en deze komt afwisselend uit Uzhhorod en Chernivtsi/Чернівці. De stop in L'viv duurt ruim 20 minuten want er moet nog van locomotief gewisseld worden.
48. Tegen half 10 sta ik op het perron, waar al wat mensen staan te wachten.
Night train “Chornomorets” Chernivtsi-Odessa at L’viv train station by Timon91, on Flickr
49. Mijn plek is in rijtuig 3 en er wordt omgeroepen (ook in het Engels!) dat de telling vanaf de westelijke kant begint. Ik wacht buiten, waar het inmiddels fijn afkoelt. Een perron verder staat de nachttrein "Chornomorets", die van Chernivtsi via L'viv naar Odessa/Одеса rijdt en die ik in 2015 van Chernivtsi tot Ivano-Frankivsk/Івано-Франківськ genomen heb.
Night train “Chornomorets” Chernivtsi-Odessa at L’viv train station by Timon91, on Flickr
50. Mooi op tijd komt de trein binnenrollen. Vertraging heb ik in Oekraïne, na inmiddels bijna 10.000 spoorkilometers in dat land, nooit serieus meegemaakt. Alleen in de winter schijnt het vaker voor te komen, als er weer eens ergens een halve meter sneeuw is gevallen en het 25 graden vriest :') Als dat in Nederland gebeurt dan beweegt hier helemaal niets meer :')
Night train Uzhhorod-Kharkiv entering L’viv train station by Timon91, on Flickr
51. Prachtapparaten, deze locomotieven!
Night train Uzhhorod-Kharkiv entering L’viv train station by Timon91, on Flickr
52. Nadat het rijtuig is leeggestroomd kunnen we instappen. De provodnik controleert de tickets bij het instappen en neemt ze in, daarna kun je je plek opzoeken. De rijtuigen zijn modern, hier mijn (nu nog lege) coupeetje.
Night train Uzhhorod-Kharkiv interior by Timon91, on Flickr
In Oekraïne heb je zoals wellicht bekend in de meeste langeafstandstreinen drie klassen:
- Platzkartny (3e klasse), een open ligrijtuig met 54 plaatsen in zo'n opstelling;
- Kupé (2e klasse), een gesloten ligrijtuig met 36 plaatsen in coupeetjes van 4;
- en Spalny Vagon (1e klasse), een slaaprijtuig met 18 plaatsen in coupeetjes van 2. Niet alle treinen hebben dit trouwens, substandaard nachttreinen en nachttreinen op wat obscuurdere routes missen vaak een 1e klasse.
Voor deze reis heb ik kupé gekozen, de reis van L'viv naar Kharkiv kost 752 Hryvnia (ca. €25) in deze klasse. Ten tijde van het boeken (1 maand van te voren!) waren er nog slechts 7 plekken vrij, de trein zit dan ook compleet vol. Kaartjes kopen gaat heel makkelijk online via de webshop van de UZ. Je kiest je start- en eindpunt, de reisdatum en dan rollen zo de mogelijkheden eruit! Je kan heel makkelijk je plek kiezen in de gewenste klasse, met creditcard betalen en zelf je tickets uitprinten. Je kan echter alleen directe treinen vinden, verbindingen met een overstap moet je zelf uitzoeken. Vroeger kreeg je geen e-ticket maar een voucher, die je dan bij het loket in Oekraïne moest omwisselen voor een echt kaartje. Tegenwoordig hoeft dat alleen nog bij maar sommige obscure verbindingen, waar ik er later nog één van genomen heb en waarvoor ik reeds vanmiddag de voucher heb ingewisseld voor een echt kaartje ;)
Goed, mijn coupeetje vult zich snel en iets voor tienen rollen we station L'viv uit richting het oosten. Tussen L'viv en Kharkiv stopt de trein slechts drie keer en de eerste stop is pas na 572 km, in Kiev. Ik praat wat met Hleb, een uit Kharkiv afkomstige coupégenoot. Na een uurtje is het bedtijd en kruip ik m'n bovenbed in - alle plekken beneden waren al uitverkocht. Ik slaap heerlijk en ontwaak rond half 9.
53. Het reisschema van de trein. De vertaling "Tram schedule" is overigens best grappig
Behalve de drie reguliere stops zijn er ook nog een paar "technische stops" waarbij in- en uitstappen niet toegestaan is. Het laatste stukje van de reis duurt vanwege een aantal lange technische stops behoorlijk lang.
Train schedule of night train Uzhhorod-L’viv-Kharkiv by Timon91, on Flickr
54. Het landschap in Oost-Oekraïne. De rest van de rit praat ik wat meer met Hleb en met Vanja en Masha, de andere twee coupégenoten.
Landscape in Eastern Ukraine, between Poltova and Kharkiv by Timon91, on Flickr
55. Station Kharkiv bereiken we om 11:32, op de minuut op tijd. Bij het inrijden van het station wijst Vanja me op een reclame die op een muur geschilderd is: "voor voordelige kunstledematen bel *telefoonnummer*". Veel soldaten naar en van het front reizen via Kharkiv en zodoende zal er genoeg markt hiervoor zijn, treurig maar waar. Al m'n coupégenoten komen uit Kharkiv, ze zijn het er unaniem over eens dat de stad sinds het begin van de oorlog een stuk rustiger geworden is. Het was altijd een transitpunt voor verkeer van en naar Rusland, maar dat is grotendeels opgedroogd.
Train from Uzhhorod and L’viv at Kharkiv train station by Timon91, on Flickr
In Kharkiv heb ik slechts één dag, vanavond vertrek ik weer en de nacht breng ik op een andere plek door ;) Waarom zo kort kom ik nog wel op terug, maar het is leuk om een inkijkje in Kharkiv gehad te hebben ;) Op Flickr staan er iets meer foto's dan in het verslag. Kharkiv is na Kiev de tweede stad van Oekraïne en is bij Nederlanders vooral bekend als de stad waar de oranje welpjes in 2012 op glorieuze wijze drie EK-wedstrijden verloren hebben. Kharkiv staat niet bekend als een mooi oord, maar de stad heeft zeker haar mooie plekjes ;)
56. Kharkiv heeft een metronet met drie lijnen, dus nadat ik m'n tas bij het bagagedepot gehad heb koop ik voor 4 Hryvnia een metrokaartje en neem de metro naar halte Maidan Konstytutsii, wat in 2015 nog "Radianska" heette maar door de recente decommuniseringswetten in Oekraïne een andere naam heeft gekregen. Hier zien we het gelijknamige Maidan Konstytutsii.
Maydan Konstitutsii, Kharkiv by Timon91, on Flickr
Overigens zijn er als gevolg van deze wetten in Oekraïne meer dan 50.000 straten en bijna 1000 steden en dorpen hernoemd, en zijn er meer dan 2300 communistische monumenten verwijderd. Heel veel straten in Kharkiv hebben een nieuwe naam, wat het navigeren niet makkelijker maakt - dit geldt voor zowel toeristen zoals ik als voor de lokale bevolking.
57. Het historisch museum, helaas dicht op maandag.
Kharkiv History Museum, Kharkiv by Timon91, on Flickr
58. Nadat ik bij Пузата Хата/Puzata Hata geluncht heb loop ik via Vulitsa Sumka noordwaarts.
Sumska street, Kharkiv by Timon91, on Flickr
59. Sovjetsymbolen mogen verwijderd zijn, sovjetgebouwen zijn er genoeg!
Opera building, Kharkiv by Timon91, on Flickr
60. Een standbeeld van Taras Shevchenko, de grondlegger van de Oekraïense taal, komt je overal tegen in Oekraïne. Zo ook in Kharkiv, waar ze vermoedelijk veel minder met hem hebben dan in het westen van het land. Qua taaldeling is Oost-Oekraïne een soort België geworden, is mijn indruk: alle geschreven dingen zijn Oekraïens, maar je hoort alleen maar Russisch.
Taras Shevchenko statue, Shevchenko Park, Kharkiv by Timon91, on Flickr
61. Kharkiv heeft na Beijing het grootste plein ter wereld, Ploshcha Svobody. Althans, dat staat in de reisgids en dat zeggen de Kharkivianen - Wikipedia is het er niet mee eens
Echt boeiend is het niet, het is vooral een hete en kale vlakte.
Ploshcha Svobody, Kharkiv by Timon91, on Flickr
62. De andere kant op gekeken zie je dit. Op wat vlaggetjes na is er - ondanks de decommunisering en het flink toegenomen patriottisme - niet veel nationalisme te zien in Kharkiv, maar hier wordt er een beetje gecompenseerd :')
Nationalist camp at Ploshcha Svobody, Kharkiv by Timon91, on Flickr
63. Elke stad moet tegenwoordig een selfiesymbool á la Amsterdam hebben, Kharkiv ook. Onderweg hierheen loop ik nog langs de plek waar tot 2014 een groot Lenin-standbeeld gestaan heeft, wat door demonstranten is neergehaald.
Ploshcha Svobody, Kharkiv by Timon91, on Flickr
64. Dit is nog steeds Ploshcha Svobody. Op de achtergrond zie je het 62-meter hoge Derzhprom-gebouw staan, destijds de eerste "wolkenkrabber" in de Sovjet-Unie. Rechts ligt de ingang van de gelijknamige metrohalte Derzhprom.
Ploshcha Svobody, Kharkiv by Timon91, on Flickr
65. Aan de noordkant van Kharkiv ligt één van de grootste commieblockwijken van de voormalige Sovjet-Unie: Saltivka. Met de metro is het wel een stukje, maar je komt op een prachtplek uit
Saltivka, Kharkiv by Timon91, on Flickr
66. Na nog wat rondgebanjerd te hebben in Saltivka en een kop thee te hebben gedronken ga ik met de metro terug naar het centrum. Onderweg stap ik op halte Kievskaya nog even uit voor een foto, het is een prachtig station!
Kievskaya metro station, Kharkiv by Timon91, on Flickr
67. De Russische spelling "Киевская" is (nog) niet weggehaald, maar het nieuwe bord er onder laat alleen nog Oekraïens en Engels zien.
Kievskaya metro station, Kharkiv by Timon91, on Flickr
68. Mooie kathedralen hebben ze hier ook :)
Church in downtown Kharkiv by Timon91, on Flickr
69. Na een heerlijke late lunch bij een Kaukasisch restaurantje ga ik te voet terug naar het station, wat ongeveer 2 km ten westen van het centrum ligt.
Descending towards the river, Kharkiv by Timon91, on Flickr
70. Het imposante stationsgebouw. Aan de andere kant vind ik een fijn tentje om nog een pilsje te drinken om de leuke dag in Kharkiv af te sluiten...
Kharkiv train station by Timon91, on Flickr
...waarmee ik ook dit eerste deel afsluit. In het volgende deel reizen we verder in dit prachtige land! Ik hoop dat jullie het wat vonden en ik hoor dan ook graag wat jullie ervan vonden, reacties zijn altijd welkom! :)
