Het eerste deel van mijn reisverslag van Project Over Land Naar Tokyo staat hier. Vanwege de 'klachten' dat het vorige verslag te lang was, heb ik nu een heleboel tekst weggelaten die wel aan de reis toebehoort maar weinig met de trein te maken heeft, waardoor helaas wel de helft van het reisverslag mist. In mijn ogen is het een reisverslag en daar hoort het hele verhaal bij, maar niet iedereen hier weet dat kennelijk te waarderen. Het gaat dan ook niet om een middagje treinen in de polder...
Om zeven uur ’s ochtends staat Vika alweer in de hotellobby voor de transfer naar het station van Irkutsk. Ik krijg mijn sjaal terug die ik in het busje had laten liggen en ook mijn muts lag er netjes bij. Nou ja, dan heb ik nu twee mutsen om uit te kiezen! Om kwart over zeven zit ik in de gereedstaande trein naar Ulan Bator (ook wel Ulaanbaatar, Ulaan Batar en Ulaan Bator, net aan wie je het vraagt). Dit is een Mongoolse trein, van binnen merk je daar qua interieur weinig van, alleen de provodnitsa’s zijn van Mongoolse komaf, wat je dan wel weer meteen ziet. Het gaat hier allemaal net even iets anders; de provodnitsa die me naar mijn coupé begeleidt heeft haar eigen manier om de half opstaande banken (om je bagage er eerst onder te kunnen plaatsen en dan op de bank te kunnen zitten) naar beneden te krijgen; ze springt er op met haar achterste. Vindingrijk om je geringe lengte in te zetten! Ook is er in deze trein geen maaltijd bij de prijs inbegrepen, laat staan een ontbijtje zoals in de Russische treinen.
We vertrekken op tijd en ik heb al snel door dat er in de coupé naast mij twee Russen zitten. Ze zijn ietwat luidruchtig en draaien blikkerige muziek op hun telefoon. Allemaal net iets te hard, dus ik besluit al snel om mijn iPod aan te zetten, zodat ik van hun Russische hoempapamuziek weinig mee krijg. Maar iedere keer dat ze door de gang komen lopen kijken ze naar mijn smaak net iets te geïnteresseerd naar de spullen die ik bij me heb. Ik ben blij dat ik een rijtuigsleutel van het werk heb meegenomen, zodat ik mijn coupé van buitenaf af kan sluiten zodra ik mijn coupé uit wandel. Al lezend, muziek luisterend en kijkend naar het nog altijd bevroren en besneeuwde Baikalmeer vliegen de uren voorbij. Midden op de dag maken we een stop van 45 minuten in het Russische Ulan Ude. We mogen dus naar buiten (want de trein stopt langer dan 10 minuten) en ik kijk even bij de locomotief. De elektrische wordt hier ingewisseld voor een diesellocomotief, omdat het traject verderop splitst; het Russische gedeelte richting Vladivostok is geëlektrificeerd, het traject in Mongolië is dat niet. Ook aan de achterkant van de trein is er activiteit; een diesellocomotief staat klaar om wat op het oog lijkt alsof ze het restauratierijtuig af gaan splitsen. Daar baal ik een beetje van; ik was er van uitgegaan dat die mee zou gaan tot aan de grens en ik daar mijn avondeten wel zou kunnen nuttigen. Nouja, dan maar op water en brood!
Wat schertst mijn verbazing? Het Russische restauratierijtuig hangt nog gewoon achteraan de trein. Komt dat even goed uit! Ik stap een uitgestorven rijtuig binnen, waar twee Russen zitten; de serveerder en de kokkin. Ze staan direct op en ik word met heel fatsoenlijk “Good evening, Sir!” verwelkomd. Mijn reactie dat dat heerlijk Engels is om te horen komt me op een glimlach te staan; de man is duidelijk niet gewend dat er vriendelijk tegen hem wordt gepraat. Ik krijg een uitgebreid menu dat zowaar ook in het Engels is vertaald en ik bestel uiteraard net dat ene dat ze niet hebben. Maar de kippenvleugeltjes lijken me ook wel wat, dus bestel ik die. De kokkin stapt meteen haar kombuis in en begint te koken. Ik maak vanuit oprechte interesse een praatje met de serveerder, die uit Oezbekistan blijkt te komen, tot zijn 61e als dokter heeft gewerkt en nu in het barrijtuig werkt. Dat het rijtuig uitgestorven is verrast hem weinig; het is nu het laagseizoen, dus de toeristen blijven massaal weg. Ik moet in juli nog maar eens terugkomen, dan is het een heel ander verhaal, weet hij me te vertellen. Dat ook de Russen wegblijven vindt hij niet vreemd; achter het barrijtuig hangt ook nog een ander Russisch rijtuig en daar bevinden zich slechts 3 reizigers in. Wat ik uit zijn woorden begrijp zijn de Russen tijdens het hoogseizoen ook niet bepaald geïnteresseerd in het rijtuig. Ik vermoed eerst dat dat door de hoge prijzen komt, maar wanneer ik afreken valt de prijs me stiekem heel erg mee. Ik maak een uitgebreid praatje met de man, die vertelt dat hij samen met de kokkin dit rijtuig bestiert en dat het rijtuig ‘van hun is’. Mijn reisgidsje heeft me eerder al geleerd dat de barrijtuigen worden gerund als franchise, dat het personeel onderweg zorgt voor provisie en dat daarvan afhankelijk is wat er te bestellen valt. Wat dat betreft val ik met mijn neus in de boter; het restaurant ziet er netjes uit, het personeel is uitermate vriendelijk, de prijs is goed en het eten is nog lekker ook! Mijn kippenvleugeltjes smaken me enorm.
De rijtuigen worden nog met kool gestookt, zoals te zien is op deze foto van de kachel.
Dat alles in mijn achterhoofd houdend, besluit ik om de prijs heel erg naar boven af te ronden en bijna het dubbele te betalen van wat er op het handgeschreven bonnetje staat. Dan ben ik nog maar 16 euro kwijt in plaats van 10, maar de man weigert (uit goed fatsoen) het geld aan te nemen en wil in eerste instantie het wisselgeld uit zijn portemonnee betalen, maar ik sta erop dat hij het geld in zijn zak stopt. Deze man heeft me net verteld dat hij 14 dagen van huis is met het rijtuig, vanaf Irkutsk het hele land door, afhankelijk van achter welke trein het rijtuig wordt gehangen. Na die 14 dagen is hij er 5 vrij en dan is hij weer 9 dagen van huis. En vanavond, wanneer het rijtuig wordt losgekoppeld aan de Mongoolse grens, wordt het voor 3 dagen op het rangeerterrein gezet om daarna achter een volgende trein terug richting Irkutsk gehangen te worden. Waar hij en de kokkin die 3 dagen verblijven? In het Russische rijtuig dat achter het barrijtuig hangt; daarin hebben ze samen een coupeetje. Onvoorstelbaar. Met een dubbel gevoel door de leef- en werkomstandigheden, maar een goed gevoel bij het goede gesprek met de man én een goed gevulde maag verlaat ik het barrijtuig. Ik ben toch blij dat ik nog even naar de achterkant van de trein ben gelopen; het scheelt me een knorrende maag en het heeft me weer een nieuw inkijkje opgeleverd in het Russische spoorleven.
Grens Rusland-Mongolië
’s Avonds om 20 uur is het dan zo ver; we bereiken met de trein de grens tussen Rusland en Mongolië. De trein wordt bij het grensstation stilgezet, de grenswacht, douane en nog een handvol meer ambtenaren stapt in en alles wordt grondig gecheckt. De eerste die mijn coupé binnenstapt zegt voor de paspoortcontrole te komen. Ik heb mijn migratiekaart de eerste dag niet helemaal goed ingevuld, dat wist ik al sinds die eerste dag in Wit-Rusland, maar ik meld het meteen. De jongen is helemaal niet in mijn verhaal geïnteresseerd, vraagt na mijn uitleg alleen “Tourist, first time in Russia?” en daarna vertrekt hij weer. Prima. Dan komt de douane langs; of ik wel even de coupé uit wil stappen, zodat zij alles bij wijze van spreken overhoop zou kunnen trekken. En dat doet ze ook heel aardig, uiteraard vindt ze niks. Dan is er de immigratiedienst die het paspoort intrekt, controleert of alles klopt (de verkeerd ingevulde migratiekaart interesseert haar voor geen meter), ik krijg een stempel dat ik Rusland uit ga en weg is ze. Dat viel me alleszins weer mee.
Na twee uur stil te hebben gestaan komt de trein weer in beweging en rollen we langs Mongoolse militairen die salueren Mongolië binnen. Na een kwartier rijden komen we op het grensstation waar we gewoon het hele verhaal nog een keer doen: Eerst een ietwat strenge jongen die voor de paspoorten komt, vraagt wat je komt doen en waar je naar toe gaat, dan een jongedame van de immigratiedienst die de standaardvragen stelt of je ondertussen ook wel drugs bij je hebt (ze lacht zelf al bij het stellen van de vraag) waarna ze me als eerste welkom heet in Mongolië, dan de douane die vraagt of ik ook wel iets aan te geven heb waarna ze mijn coupé overhoop trekt (onder het motto: Dat is een uur geleden voor het laatst gedaan en Joost mag weten wat jij allemaal in de tussentijd hebt uitgespookt!) en een kwartier later staat dezelfde strenge jongen van de paspoorten weer in de deuropening.
“Name?” Ik noem mijn naam, hij herhaalt het terwijl hij het uit mijn paspoort voorleest en geeft het terug.
En dan is het gedaan met de poppenkast; ik ben in Mongolië en ik ben toegelaten! Aangezien de rest van de trein ook nog gedaan moet worden, staat de trein nog een uur stil, tot 00.15 uur en in de tussentijd werkt de airco niet. En aangezien de rijtuigen op kolen gestookt worden en ze dat moeilijk ‘even’ een uurtje uit kunnen zetten om de rijtuigen daarna weer opgewarmd te krijgen terwijl het buiten een graad vriest, is het binnen een niet te houden 27 graden. Maar de wekker gaat de volgende ochtend al vroeg, dus om half twaalf houd ik het voor gezien en ga liggen.
Mongolië
Om vijf over zes maken de provodnitsa’s me wakker, zoals gevraagd. Ik kleed me om en ben klaar voor de aankomst in hoofdstad Ulaan Bator. We rollen vijf minuten te laat het station binnen, waarna ik uitstap en op zoek ga naar iemand met een bordje met mijn naam erop. Die vind ik vooraan de trein, met drie jongedames ernaast. Ze blijken uit Denemarken te komen en de komende nacht in hetzelfde kamp te slapen als ik. We lopen naar het busje en laden onze bagage in. Alleen, waar is mijn koffer eigenlijk? Die ligt nog netjes in de trein onder mijn bed. De trein is er gelukkig nog en de provodnitsa’s lachen me vrolijk uit. Stel geiten; ze hebben de hele weg de grootste lol gehad met z’n drieën. En stiekem wij ook met hen.
Nadat we met alle bagage van het station vertrekken, rijden we eerst naar een hotel. Onze gids legt uit dat er in het kamp vanwege de winter geen douches zijn en dat we ons eerst mogen douchen in een hotel, waar we ook ons ontbijt zullen krijgen. De douche is heerlijk warm, het ontbijt valt in de smaak.
Dan begint de zoektocht naar geld: In Mongolië betaalt men met de lokale munt de Tugrik. En laat die nou echt alleen in Mongolië te verkrijgen zijn... De geldautomaten op het station lustten de creditcard van de dames en die van mij niet, dus we lopen naar de dichtstbijzijnde automaat bij het hotel. Die spuugt wel wat Tugrik uit, dus we kunnen voor de komende twee dagen vooruit, want op een extraatje hier of daar na is alles inbegrepen in de prijs.
Chengis Khan was voor de Mongolen de eerste Khan (president, tsaar, zo je wilt) en wordt hier op handen gedragen. Zo heeft men in 2006 besloten een monument ter ere van de man te bouwen. En niet zomaar een, want de Mongolen zijn een trots volkje; het ding wordt meteen 40 meter hoog. Chengis zit op zijn paard en met de lift kun je tot in de kop van het paard komen, om daarna de laatste vijf meter nog te kunnen stijgen, uit het kruis van Chengis naar buiten te stappen en op de kop van het paard te kunnen kijken naar het uitzicht. Voor we echter naar boven gaan, gaan we eerst nog naar de kelder waar een video te zien is over hoe het allemaal gebouwd is. Een video met daadkrachtige, bombastische muziek en een Mongoolse verteller waar de Noord-Koreaanse staatstelevisie jaloers op zou zijn; ik begrijp dat de Mongolen trots zijn op het geheel, maar het kan de dames en mij eerlijk gezegd erg weinig boeien. Gelukkig duurt de video maar een minuut of vijf, waarna we alsnog naar boven kunnen. Het uitzicht is mooi, het monument is ietwat vreemd. In the middle of nowhere staat er ineens een monument van 40 meter hoog... Wanneer we met de bus verder rijden vraag ik de Deense jongedame die naast me zit wat zij er van vond. Ze reageert precies hetzelfde als ik zou doen op die vraag: “Eh...”
We komen aan in het ger-kamp. Mongoolse nomaden wonen in een ger, of een yurt. Deze ‘tenten’ zijn cirkelvormig, hebben dus geen hoeken, zijn van buiten met dik plastic bedekt en worden binnen met een kacheltje gestookt. En dat is mijn slaapplaats voor de komende twee nachten. Buiten is het vandaag 6 graden, dus dat valt ten opzichte van Rusland al een stuk mee, maar binnen is het aangenaam warm gestookt. Als vervolgens buiten het zonnetje ook nog gaat schijnen, kan ik niks anders doen dan genieten van het uitzicht; wauw, gewoonweg wauw.
Mijn ger.
De drie dames delen een ger, ik heb mijn eigen. Er is een toiletgebouw met douches, maar door de vorst zijn die niet te gebruiken. De toiletten wel. Maar wanneer ik binnen loop, zie ik dat er geen toiletpapier is. Dus ik ga bij onze gids vragen of ze dat hebben. Ze vraagt het de eigenaar van het kamp, zelf een nomade die in een ger op het terrein woont, die begint te lachen en voorbij het toiletgebouw wijst. Dan begint ook zij te lachen: Ben ik in het toiletgebouw geweest? Eh, ja? Dan wijst ze naar een onooglijk groen vervallen hutje; “You need to go to the green hut; real Mongolian toilet!”
Oei, dat valt me even zwaar; vanwege dezelfde vorst zijn niet alleen de douches, maar ook de toiletten niet in gebruik. Ik wandel naar het hutje en dat blijkt dus dat te zijn waar ik al bang voor was; een gat in de grond, met een toiletpot erboven en een huisje er omheen. Als je wilt, kun je precies zien wat ik aan het doen ben door de gaten in de planken van het huisje heen. Maar, en dat moet ook gezegd, het is wel lekker warm aan je billen, want ze hebben een dekentje over de toiletbril geplaatst. Vanuit hygiënisch oogpunt niet zo’n succes, maar ik kan me voorstellen dat als het hier 10 graden vriest je ook niet aan de toiletbril vast wilt vriezen.
Weer een ervaring erbij.
Maar het is vooral het uitzicht in de omgeving; we zijn in Terelj National Park. Als je om je heen kijkt heb je niet meteen door dat je in een nationaal park bent door de vele kleine gerkampjes (vooral voor toeristen bedoeld, uiteraard), maar de natuur verklaart het direct. Rotspunten, bergen, alles! Voor zover ik niet al in de eerste versnelling stond, gaat me dat hier zeker lukken. Het is maar twee dagen, maar er valt genoeg te wandelen en te genieten van het uitzicht. Ik moet oppassen dat ik mezelf niet in de versnelling achteruit zet. Dat vertel ik de gids ook; toen me werd voorgesteld om twee nachten door te brengen in een ger, kon ik me ook bij de foto’s die getoond werden weinig voorstellen. Het idee stond me de laatste week ook een beetje tegen, aangezien de temperaturen nog niet heel geweldig waren in Mongolië en je toch uiteindelijk in een tentje aan het kamperen slaat. Maar nu ik er ben, ben ik er heel erg blij mee. De nomaden zelf zijn uiterst vriendelijk en verzorgen ontbijt, lunch en diner. En hoe simpel het ook mag zijn; het smaakt geweldig!
In de middag worden de meiden opgehaald om twee uur te gaan paardrijden. Ik wens ze veel plezier; dat lijkt me niet echt een activiteit voor mij. Ik zwaai ze uit en besluit mijn geluk eens te beproeven met het cachen in Mongolië. Met GPS en pet loop ik het terrein af, want de zon schijnt flink en voor je het weet verbrand ik mijn hoofd weer eens. De hond van de eigenaar heeft besloten met me mee te lopen en zo wandel ik door de geweldige natuur. De hond, die ik maar Rex heb genoemd omdat het in Mongolië niet gebruikelijk is om je hond een naam te geven, loopt steeds een stuk van me af om hier en daar wat te snuffelen en graven, maar blijft eigenlijk goed in de buurt. Totdat we een kilometer van het terrein af zijn, want daar loopt hij twee rondjes om zichzelf heen en dan wandelt hij rustig terug. Ik neem een kijkje bij de 4x4 die iets verderop met afgebroken wiel staat en volg dan de GPS naar de dichtstbijzijnde cache.
’s Avonds doe ik om half tien het licht uit en val ik al snel in slaap. Het vuur knispert vrolijk verder en alleen om vier uur ’s nachts ben ik even wakker om uit te vinden dat mijn hoofd wel erg koud is. Muts op en verder slapen is de remedie; om negen uur word ik wakker van de eigenaar die het ontbijt komt brengen. Ik heb mooi wat uren slaap in kunnen halen.
Al snel staat Naraa bij me in de ger; we gaan vandaag een dagtocht maken van 10 kilometer en ze wil om 10 uur afspreken om te vertrekken. De dames zijn intussen vertrokken naar weer een ander nationaal park, dus we zijn met z’n tweeën. Normaal zit er een beetje tempo achter de wandeling, maar omdat er verder toch niemand is hebben we ook geen haast en kunnen we het rustig aan doen. De zon laat zich vanochtend nog niet echt zien, er hangen mistflarden aan de bergtoppen. Maar het is windstil en niet eens koud; ideale omstandigheden voor een stevige wandeling.
Turtle Rock
Dan haalt onze chauffeur, Nassa, ons op om verder te tijden richting een Boeddhistische tempel. Onderaan de tempel parkeert hij de bus waar het tijd is voor een simpele lunch. Die gaat er na al dat wandelen goed in. Ik word alvast gewezen op het pretpakket dat ons nu te wachten staat; daar, ergens boven tegen de heuvel aan ligt de tempel en om daar te komen moeten we in ieder geval een trap van 188 treden bestijgen. Om bij die trap te komen moet ook nog eens 100 meter overbrugd worden, nogal recht omhoog, dus wanneer we eindelijk boven zijn, is het uitzicht een mooi excuus om even bij te komen. De tempel blijkt een replica te zijn uit 2007, omdat het origineel ooit eens is platgebrand.
Dan keren we alsnog terug naar het gerkamp, waar de wind inmiddels behoorlijk is opgestoken. Ik ben blij mijn warm gestookte ger in te kunnen en met mijn voeten richting de kachel te kunnen zitten. De avond is voor mezelf; lekker rustig een boek lezen, wat puzzelen en muziek luisteren. En ondanks dat ook dat best wel prettig is, terwijl buiten de wind als een razende langs de ger waait en de deur soms bijna niet dicht kan blijven, moet ik bekennen dat het nomadenbestaan me niets lijkt. Ja, je zit hier met een bak uitzicht waar je u tegen zegt en bent zo goed als verstoken van alles (afgezien van de elektriciteitsmast die op het terrein staat en voor stroom zorgt en afgezien van de satellietontvanger die naast de ger van de eigenaren staat, die gewoon een gigantische televisie in hun hutje hebben staan), maar na twee nachten is het toch eigenlijk ook wel tof om weer terug naar de bewoonde wereld te kunnen vertrekken. Met warme douches en toiletten waarvan de deur gewoon op slot kan, zonder dat je bang hoeft te zijn dat een ander er iets van mee gaat krijgen. Om een keer te proberen is het geweldig, maar ik denk dat het me ook doet inzien hoe goed ik het thuis allemaal voor elkaar heb. Daar heb ik echter niet zo’n geweldig uitzicht. Wellicht dat het gerkamperen in de zomer een nog groter succes is, wanneer de zon voor de warmte zorgt en er wat meer te beleven valt op het kamp, alhoewel het gidsje dat ik mee heb wel waarschuwt dat het geheel dan wel heel erg veel weg heeft van een enorm zomerkamp, door de vele toeristen, in plaats van een nationaal park waar je ook kunt overnachten.
Ulaan Bator
Dan word ik weer teruggebracht naar de hoofdstad. Horen en zien vergaan je hier; vanaf een uur of 8 ’s ochtends tot een uur of 8 ’s avonds staat de hele stad vast. En om hun ongenoegen te uiten, toetert men er behoorlijk op los. Het openbaar vervoer is goedkoop, maar heeft helemaal geen zin, omdat je lopend binnen de stad eerder op je bestemming komt dan om in een bus te stappen. Het mooiste voorbeeld daarvan vond ik het meisje dat ik in een stampvolle bus met haar gezicht net niet tegen de ruit gedrukt zag staan. Ze heeft mij ook drie keer gezien, want de eerste keer liep ik haar bus voorbij, daarna haalde de bus mij in, waarna ik de bus wandelend weer voorbij liep. Uiteindelijk won ze toch, want de vierde keer, een kilometer verderop, mocht de bus eerder weg dan ik mocht oversteken. Om vervolgens verderop weer aan te kunnen sluiten voor het volgende verkeerslicht.
De stad is nogal een bij elkaar geraapt zooitje. Hoge flatgebouwen om iedereen te kunnen huisvesten, daartussen de volgelopen straten met toeterende automobilisten die door politieagenten op de verkeerspunten in de gaten gehouden worden of ze zich wel aan de regels houden terwijl de agenten het verkeer regelen en dan hier en daar een mooi, traditioneel gebouw. Maar om heel eerlijk te zijn moet je voor de mooiigheid in Mongolië buiten de hoofdstad zijn. Het is de natuur die aantrekkelijk is, de mensen zijn vriendelijk en spreken veelal redelijk Engels (in tegenstelling tot veel Russen die vinden dat jij maar gewoon Russisch moet praten), maar Ulaan Bator? Ik heb het de eerste dag aan de gids gevraagd:
“You think it’s a beautiful city?”
“No.”
Kort, maar wel eerlijk. En zo is het ook: Het is hier niet ‘mooi’, het is functioneel.
Na een rondje wandelen was ik er al snel klaar mee; met lichte hoofdpijn keerde ik terug naar mijn hotel. Horen en zien vergaan je hier. En ik weet dat het een gegeven is dat Aziatische steden zo zijn en ik houd mijn hart een beetje vast voor Beijing en uiteindelijk Tokyo, maar na de allesomvattende rust van Terelj National Park is dit toch een behoorlijke schok. Gelukkig blijf ik maar één nacht.
Trein 24
De volgende ochtend staat trein 24 om 07.00 al langs het perron klaar. De gids heeft me opgehaald om half zeven en op het perron nemen we afscheid. Ik stap in de laatste trein van het Trans Mongolië-traject, die me van Ulaan Bator rechtstreeks naar de hoofdstad van China zal brengen. Voor het zover is, moet ik wel nog 28 uur in mijn coupé vertoeven. De trein is van de Chinese spoorwegen en zit toch iets anders in elkaar dan de Russische en Mongoolse rijtuigen. Hier wordt gewerkt met coupés in de 1e klas die 2 bedden boven elkaar hebben en er tegenover een eigen badkamer. Inclusief wastafel, toilet en zelfs een douche. Is dat even luxe! Het personeel is ook Chinees en loopt erbij alsof ze de president aan het vervoeren zijn.
De Mongoolse sporen zijn grotendeels enkelsporig aangelegd, dus om de zoveel kilometer staan we stil om te kruisen met een goederentrein. De diesellocomotief heeft het af en toe even zwaar, te zien aan de rookwolken die hij achterlaat, wanneer we het heuvelige deel van Mongolië bereiken.
Omdat het restauratierijtuig er bij de Chinese grens uit wordt gehaald en ik geen Chinese yuans heb om te kunnen betalen, loop ik rond half vijf ’s middags naar het restauratierijtuig. Dat is typisch Mongools; volledig ingericht met hand bewerkt hout. En uitgestorven. De Mongoolse bediende probeert vriendelijk te zijn, maar komt kortaf over, maar hij weet al snel het bestelde op tafel te zetten. Omdat we rond 19 uur bij de grens aankomen, schat ik zo in dat ik op tijd ben voordat het echt druk wordt. En inderdaad, het duurt een kwartier en het rijtuig zit vol met toeristen; lokalen mijden de restauratie om de een of andere manier als de pest. Er wordt volop Frans gesproken en arrogant gedaan; een Fransman kan maar niet begrijpen dat er in het rijtuig niet met creditcard betaald kan worden. Ik bekijk het geheel vol vermaak; hoe kom je er op om niet voor wat cash geld te zorgen, zeker in een land als Mongolië en al helemaal in een rijdende trein die dwars door the middle of nowhere rijdt.
Op tijd komen we aan bij de Mongools/Chinese grens. Daar begint de poppenkast van de grenscontrole weer, alhoewel hier duidelijk te merken valt dat de trein vol toeristen zit en daar hebben ze vrij weinig oog voor. Het gaat ze veel meer om wat de lokale bevolking het land in of uit probeert te smokkelen. Dus het gaat aardig mak deze keer; mijn paspoort wordt bekeken en meegenomen, de inreiskaart die bij het binnenkomen van het land is gestempeld wordt ook weer meegenomen, mijn paspoort wordt teruggebracht voorzien van een uitreisstempel en dat was het wel zo’n beetje. De coupé wordt niet eens overhoop gehaald. Terwijl ik naar buiten kijk, staan er twee soldaten op het perron netjes te salueren. Ik knik ze netjes tegemoet, wat me op een knikje terug komt te staan. Dat heb ik ze in andere landen niet zien doen; een mooi volk, die Mongoliërs.
Twintig minuten later staan we op het grensstation van China. Daar trekken ze werkelijk alles uit de kast om indruk op ons te maken, want het station is voorzien van Ledverlichting, de grote klok op het station loopt om de een of andere vage reden eerst een uur achter maar wordt dan in rap tempo doorgezet naar het juiste tijdstip, maar vooral de Wiener Waltz die door de speakers op het perron blaast werkt verbazingwekkend; wat moeten we hier nu weer achter zoeken? Tijd om daar over na te denken is er niet; de Chinezen bestormen de trein. Allemaal netjes in groen uniform, ze kijken allemaal de coupé in en al snel komt iemand naar mijn paspoort vragen. Dat wordt uiteraard meegenomen, waarna de jongedame ook nog even in mijn badkamer wil kijken. Ze krijgt de klemmende deur echter niet open, dus die breek ik met het nodige geweld open. Het kost haar een seconde om daarvan te bekomen, waarna ze zich gauw uit de voeten maakt. Daarna komt er nog iemand de inreiskaart ophalen waarop ik heb aan moeten geven bananen en een appel mee te nemen en voor de rest blijft het verdacht stil.
Dan begint het betere gooi- en smijtwerk. In Rusland en Mongolië rijdt men op breder spoor dan de rest van de wereld en dus zullen de draaistellen omgewisseld moeten worden voor geschikte voor het normaalspoor. Het rangeerproces gaat er echter nogal hardhandig aan toe; alsof ze het snel af willen raffelen om zo eerder weer aan de koffie te kunnen zitten. De reizigers in het coupé’tje naast mij hebben hun deur gesloten en zullen vast gedacht hebben alvast te kunnen gaan slapen, maar daar denkt het rangeerpersoneel duidelijk heel anders over. Als de trein dan volledig uit elkaar is gehaald, worden de rijtuigen stuk voor stuk een meter of vijf opgetild door enorme hydraulische hefbomen, waarna de draaistellen worden losgekoppeld, weggeduwd en de nieuwe draaistellen er voor terug komen. De rijtuigen laat men weer zakken, de draaistellen vastgemaakt, de trein wordt weer hardhandig samengesteld en langs het perron gezet. Voor mij het moment om te gaan slapen.
De volgende ochtend word ik om 9 uur wakker. Ik open het gordijn en zie het Chinese landschap aan me voorbij trekken. Op tijd rijden we de hoofdstad Beijing binnen. De trein stroomt leeg, de hal vol en bij de uitgang staat het stil. Uitgangscontrole. Onvoorstelbaar. De toeristen moeten diep in hun tassen graven om de kaartjes op te duiken en dan mogen we naar buiten. Mijn begeleider staat al klaar en brengt me naar het hotel.
Beijing
De hoofdstad van China, nou, daar had ik nogal een beeld bij. Chinezen zijn, zoals ik ze ken, luidruchtig, opdringerig en altijd in een groep. Ik kan je vertellen; ik heb nog nooit zo veel Chinezen bij elkaar gezien! Maar ze zijn eigenlijk best wel oké. Het verkeer in de stad is druk, maar getoeter ga je hier nauwelijks horen. Wat een verademing na het verschrikkelijk drukke Ulaanbaatar. Bij het oversteken moet je nog altijd op je hoede zijn, zeker met al die ‘silent scooters’ die hier rondrijden; elektrische scootertjes, maar het gaat er hier al een heel stuk geordender aan toe. Wanneer ik in het hotel aankom, is het eerst even tijd voor mezelf. Even bijkomen van de treinreis. Bij het uitstappen in Beijing beëindigde ik ook de reis met de Trans Mongolië Express; na 7 nachten in de trein te hebben geslapen was afgelopen nacht ook meteen de laatste. Vanaf hier zal ik alleen nog overdag per trein reizen.
Om te beginnen moet er geld gewisseld worden. De Mongolische Tugrik die ik over heb gehouden ga ik aan de straatstenen niet meer kwijt raken, de Russische Roebels die ik over heb zijn wel geschikt om in te wisselen. Aan de receptionist vraag ik of ze in dit hotel ook geld wisselen. Vaak is dat dé manier om flink genaaid te worden, maar ik zal toch ergens mijn eten van moeten betalen. De beste man verwijst me naar een filiaal van Bank of Beijing twee straten verderop. Daar staat de beveiliger me aan te kijken alsof hij een spook ziet binnenwandelen, maar hij helpt me naar de juiste persoon. Die me doodleuk vertelt dat Russische Roebels inwisselen onmogelijk is. Iemand die drie woorden Engels meer spreekt, verwijst me naar een filiaal van Bank of China, een kilometer verderop. Ze probeert me uit te leggen waar ik precies moet zijn en het zal vast kloppen, maar mijn GPS kan me een heel stuk preciezer uitleggen hoe ik daar moet komen.
Heb je wel eens geld gewisseld in Beijing? Loop een filiaal van the Bank of China binnen, daar wordt gezocht naar die ene medewerker die Engels spreekt, in de tussentijd krijg je een papier onder je neus gedrukt dat geld wisselen voor buitenlanders wel mogelijk is, mits je lid wordt van de club. En dat kan een half uur duren, zo staat er. Je moet een Chinees telefoonnummer aanleveren (“Verblijf je in een hotel? Dan geef dat nummer maar.”), je BSN-nummer opgeven en je paspoort overdragen. Als je een handvol formulieren hebt ingevuld, mag je in de rij aansluiten, waarna een medewerker uitgebreid een account voor je gaat aanmaken en je na drie kwartier de gelukkige eigenaar bent van een account bij een Chinese bank! Oh ja, en hier zijn je Chinese yuans waar je eigenlijk voor kwam. Onvoorstelbaar, ik wilde alleen maar 140 euro aan Russische Roebels omwisselen, meer niet. Met een pak papier en wat geld stap ik de bank weer uit, die achter mijn rug direct wordt gesloten.
Mijn reisgidsje heeft me geadviseerd om in een bepaald winkelcentrum te gaan kijken, want daar is gemakkelijk en goedkoop eten te koop. Het is een stukje wandelen, maar dan stap ik het luxueuze winkelcentrum binnen en ga ik op zoek naar het food court. Dat is snel gevonden; het stikt er van de kraampjes die eten en drinken verkopen. Ik zie echter niemand met geld betalen en navraag aan de balie levert me op dat ik een kaart aan moet schaffen waar ik geld op moet zetten en waarmee ik dan kan betalen. Dus koop ik het equivalent van de OV-Chipkaart, haal een grote beker ter plaatse voor me geperst sinaasappelsap en bestel ik een bord dumplings met varkensvlees. Ik neem plaats tussen de vele Chinezen die hier zitten te eten en ga eigenlijk op in de menigte.
Verboden Stad
Zaterdagochtend, half acht ’s ochtends. Ik word opgehaald voor een dagtrip. Met twee Britten, twee Denen en na de middag ook nog een Amerikaan ga ik op pad. Het ochtendprogramma bestaat uit een wandeling langs Tiananmen Square, het grootste stadsplein ter wereld en een bezoek aan de Verboden Stad. Hier wordt me ook een en ander duidelijk wat ik de avond ervoor niet begreep tijdens een wandeling door de stad: Er is een congres gaande, over allerlei politieke zaken en die loopt een aantal dagen uit omdat de huidige voorzitter de regels wil veranderen zodat hij na zijn twee termijnen nóg eens twee termijnen kan blijven zitten en daar is nogal wat om te doen in China. Maar door dat congres is Tiananemen Square voor de gewone burger gesloten en dus zullen we het moeten doen met vanaf de zijlijn kijken. Tsja. Goed getimed, dus!
Tiananmen Square
Daarna rijden we naar een lokaal restaurant voor de lunch. Het lokale restaurant is een juweeltje; vele lokalen zitten hier te eten en we krijgen netjes een afgesloten ruimte toegewezen met een ronde tafel en daarop een glazen buffet. Dat wordt gevuld met allerlei lekkernijen en we eten eigenlijk allemaal net iets te veel. Ik hoor mijn ouders al vol lof, want die zijn gek op Chinese restaurantjes die wat anders aanbieden dan de eeuwige babi pangang, foe yong hai en nasi rames. Van geen van die drie gerechten is er in dit restaurant (laat staan dit land) een spoor te ontdekken. Hoe het dan wel heet wat ons wordt voorgezet? Geen idee.
De Chinese Muur
Dan rijden we verder naar de Chinese Muur. Of althans, een stuk daarvan. Bij Mutianyu is een groot stuk van de muur hersteld en dat gaan we bezoeken. Wanneer we aankomen moeten we een stukje met een shuttlebus om bij de toegang te komen, waarna we bij de ingang aankomen. Met de kabelbaan gaan we naar boven. Het wordt een gedenkwaardig uitstapje, want het is behoorlijk mistig en het sneeuwt best aardig.
Peter legt uit dat we naar links moeten lopen en dan kunnen we kilometers sjouwen, waar we twee uur de tijd voor krijgen. Maar wanneer we eenmaal op de Chinese Muur staan, blijkt dat ook daar de sneeuw gevallen is en dat het spekglad is. Het is meer glijden dan lopen, zeker omdat de Muur niet geleidelijk aan naar boven of naar onder gaat; het is ooit als verdedigingslijn gebouwd om de Mongolen buiten te houden en daarbij is gebruik gemaakt van het verloop van de ondergrond. En dat is te merken, want er is geen recht stuk bij. Chris begint voor mijn neus een sneeuwballengevecht met een stel kinderen. Wanneer we bij de derde toren komen is de lol er wel af; het is echt meer glijden dan lopen, dus we keren met de groep terug.
Ondanks het geglibber is het wel een bijzondere ervaring daar op dé Chinese Muur. Het is laagseizoen, dus het is behoorlijk rustig en dat geeft ons de ruimte om te kunnen glibberen en glijden. Met de groep lopen we een uur nadat we zijn aangekomen terug naar de kabelbaan om naar beneden te gaan en iets te drinken. De Chinezen zijn echter ook niet gek en mijn kopje warme chocolademelk kost slechts 5 euro. En omdat het binnen vol zit, zitten we met de groep buiten op het terras. Dit is om nooit meer te vergeten.
Jingshan Park, Bell en Drum Tower
Mijn laatste dag in Beijing wordt een rustige. Mijn reisgids heeft me al ingefluisterd dat de afstanden binnen de stad aanzienlijk zijn en veelal gecombineerd worden om toch iets te kunnen zien, maar dat je met twee of drie bezienswaardigheden op een dag eigenlijk al aan je tijdslimiet zit. Dus besluit ik aan de noordzijde van de stad te blijven en de musea te laten voor wat het is.
Jingshan Park
Mijn eerste bezoek zal vandaag aan het Jingshan Park zijn, waar mijn hotel naast gevestigd is. Het park ligt direct ten noorden van de Verboden Stad en geeft vanaf de door mensenhanden gemaakte berg een goed zicht over de Verboden Stad. Nu krijg ik pas echt het idee hoe groot het is; we zijn er de dag ervoor wel doorheen gewandeld en dat was al een eind, maar dat was eigenlijk een rechte streep van voor naar achter, het blijkt ook nog eens onnoemlijk veel huisjes te herbergen die we niet gezien hebben. Het park is vol met Chinezen die op de zondag gezamenlijk de dag doorbrengen. Als ik vroeg zou zijn opgestaan, had ik hele hordes lokalen taichi kunnen zien beoefenen.
Drum Tower.
Daarna wandel ik door naar het noorden, om zowel de Bell als de Drum Tower te bezichtigen. Twee torens aan hetzelfde plein met eigenlijk allebei hetzelfde doel; de bewoners vertellen hoe laat het is. In eerste instantie werd dat gedaan door de Drum Tower die vol staat met grote trommels, met de verandering van dynastie werd er ook een Bell Tower naast gebouwd, die weinig verrassend voorzien is van een gigantische bel. In de Drum Tower wordt er nog een showtje weggegeven om te laten zien hoe dat er aan toe ging, wat wel grappig is om te zien. Slagerij van Kampen heeft hier vast de nodige inspiratie opgedaan.
Bell Tower.
Wanneer ik beide torens heb bezichtigd, kijk ik nog eens op de stadsplattegrond die ik mijn zak heb zitten. Ik besluit nog één bezienswaardigheid af te gaan: Het Olympisch park. Alweer 10 jaar geleden (ik moest het eerlijk gezegd opzoeken, want ik dacht dat het veel recenter was), in 2008, heeft Beijing de Olympische zomerspelen gehuisvest. Weet je nog, het Vogelnest? Een wandeling door het Olympische park laat zien dat ook tegenwoordig nog veel bezoekers naar het park komen. Daar waar in de meeste landen de boel staat te verkrotten, wordt er hier zowaar nog het een en ander georganiseerd aan tours. Ik zou bijvoorbeeld het Vogelnest van binnen kunnen bekijken, maar naast dat het me eigenlijk niet genoeg interesseert om een leeg stadion van binnen te bekijken, begint ook de tijd een beetje te dringen.
Het vogelnest.
Tijd om weer verder te reizen, daarover de volgende keer meer!
Wat een prachtige verslagen zeg, en dat belooft wat voor de rest! Bedankt voor de tijd die je ingestoken hebt, want uit eigen ervaring weet ik dat dat best veel kan zijn ;) Ga zo door! *O*