Sinds afgelopen november heb ik een E-bike in mijn bezit om me op de kortere afstanden wat sneller te kunnen verplaatsen. Maar die is natuurlijk ook te gebruiken voor de iets langere afstanden. In januari heb ik tijdens een midweekje weg al een begin gemaakt met een projectje en dat heb ik in de afgelopen weken voortgezet: Het Duits Lijntje fietsen.
Dit reisverslag wordt mede mogelijk gemaakt door Gazelle. Ze weten het alleen zelf nog niet.
Onderweg staat de fiets een aantal keren op de foto, maar dat is niet om reclame te maken.Het Duits Lijntje/Boxteler Bahn
Het Duits Lijntje werd geopend tussen 1874 en 1878 en liep van Wesel via Xanten en Goch naar Gennep, waarvandaan het naar Uden, Veghel en Boxtel liep. Dat klinkt als een lijn van niks naar nergens, maar het was een belangrijke schakel op veel grotere afstand; treinen van Londen via Vlissingen naar Sint-Petersburg reden over de lijn. Dat klinkt al een stuk interessanter. Door de Eerste Wereldoorlog veranderde alles en werd het een lijn waarlangs vluchtelingen hun eigen land uitvluchten, waaronder Belgen. Na 1925 wordt de lijn gedegradeerd tot zijlijn en komen de internationale sneltreinen niet meer over de lijn te rijden. Vanaf de jaren ’60 en ’70 wordt de lijn aan de Duitse zijde stukje bij beetje opgebroken, aan de Nederlandse zijde stopt rond die tijd ook het goederenverkeer, nadat in 1950 het laatste reizigersverkeer tussen Boxtel en Uden al was gestopt. Daarmee kwam het Duits lijntje ten einde. Alleen tussen Boxtel en Veghel rijden er dan nog op regelmatige basis goederentreinen, maar ook dat stopt uiteindelijk in 2001.
Het traject van het Duits lijntje.
Waar in Duitsland het meeste al verdwenen is, is in Nederland hier en daar toch nog wat blijven liggen, met name rondom Veghel, waar tot 2004 nog goederenverkeer reed richting Boxtel. En waar in Nederland het meeste dat ongebruikt is binnen afzienbare tijd wordt gesaneerd, is er toch nog her en der wat te vinden dat met de lijn te maken had. En dat is vanuit toeristisch en historisch oogpunt natuurlijk weer heel interessant. Daarom werd in 2011 de eerste aanzet gegeven om de stations weer te verbinden via het oude spoor, maar dan als fietspad. Een samenwerking tussen gemeenten en provincies aan beide zijden van de grens hebben ervoor gezorgd dat de gehele route nu te fietsen is, met onderweg heel wat informatieborden op interessante locaties waar soms wel en soms niet zo veel te zien is van hoe het vroeger was.
Omdat het lijntje vanuit Nederland naar Duitsland liep, heet de lijn bij ons ‘Duits Lijntje’. Omdat de lijn vanuit Duitsland naar Boxtel liep, heet de lijn bij de Duitsers ‘Boxteler Bahn’. Twee benamingen voor exact dezelfde spoorlijn. De spoorlijn was een kleine 100 kilometer lang, het fietspad kan de lijn natuurlijk niet overal exact volgen en is daardoor 155 kilometer lang. Bij het VVV is er een tweetalige kaart met de route te verkrijgen, ik heb het met een digitale versie gedaan. Ik heb me onderweg niet overal aan de fietsroute gehouden, ik heb me laten leiden door een serie Geocaches die langs de gehele route zijn verstopt en heb daardoor op sommige plekken iets omgefietst en op sommige plekken een meer directe route genomen.
Zowel de borden als de plattegronden hebben het steeds over de website www.duitslijntje.eu waar meer informatie te vinden zou zijn. Succes met die website te openen, het is mij niet gelukt. Maar er zijn natuurlijk meerdere bronnen op het internet die je informatie kunnen geven.
Ik neem je mee op mijn fietstocht die ik in 4 etappes heb gedaan, waarbij ik begonnen ben in Wesel en geëindigd in Boxtel. Er is veel te zien, dus het zijn ook veel foto’s, wees voorbereid. Het zijn er in totaal 113.
Etappe 1: Wesel-Goch
Op zaterdag 27 mei 2023 is het stralend mooi en warm weer en rijd ik met de fiets op de fietsendrager naar het station van Wesel. Daar parkeer ik de auto en bezoek ik de eerste Geocache van de serie ‘Duits Lijntje’. Exact om 12.00 uur fiets ik dan weg vanaf het station van Wesel, toch een beetje een typisch Duits station; het lijkt van buiten heel wat, maar eigenlijk stelt het niet zo veel voor met 4 perronsporen.
Bahnhof Wesel.
Hier begon de Boxteler Bahn en eindigde het Duits lijntje. Daar is verder niets van te zien, afgezien van een stootjuk dat naast de fietsenstalling staat en eigenlijk niks met het Duits Lijntje te maken heeft.
Ik ga op zoek naar het bordje ‘Duits lijntje/Boxteler Bahn’ dat langs de gehele fietsroute opgehangen is en je de weg wijst als je de fietsroute wilt volgen. Dat is nogal een uitdaging, want ik verwacht wel ergens een groot informatiebord te vinden, maar dat lukt me niet. Dan maar op goed geluk richting het centrum en zie daar; het eerste bordje dat van minimale grootte is. In het buitengebied kun je ze wel vinden, maar hier in de stad is dat nogal een uitdaging.
Kun je het bordje vinden?
Ik fiets het centrum in en ontdek hoe Duitsers over fietsers denken; de ene straat is er een prachtig fietspad, in de volgende straat is er ineens helemaal geen fietspad en in de straat daarna is er wel een fietspad, maar kun je daar vanaf de weg niet veilig komen. En dan ook nog op zoek moeten naar die kleine, rechthoekige bordjes, maakt dat ik mijn GPS maar volg en het eerste stuk van de fietsroute oversla. Daarbij kom ik nog te wachten voor een verkeerslicht dat op rood staat en een fietser toont. Wanneer deze op groen springt, staat er geen fietser, maar een ezel afgebeeld. Humor die ik wel weet te waarderen.
Berliner Tor.
Niet lang erna sta ik aan de oever van de Rijn, waar het eerste overblijfsel van het Duits lijntje te vinden valt; de Rijnbrug. Met een overspanning van 1950 meter naar de andere zijde was het de langste spoorbrug in Duitsland, tot in 1913 de Rensburgerbrug met 2486 meter die eretitel overnam. Op 10 maart 1945 werd de brug door de Duitsers opgeblazen, waarna deze niet meer opnieuw is opgebouwd. De oude bogen die er nog staan, hebben een monumentale status gekregen.
Via de veel nieuwere Niederrheinbrücke fiets ik de stad Wesel uit naar de andere kant van de Rijn, waar die oude bogen staan.
Skyline van Essen.
Sfeerimpressie van de natuur in Nordrhein-Westfalen.
Daarvandaan fiets ik richting Büderich, waar het eerste station aan de lijn heeft gelegen. Dit stuk van het traject werd in 1874 als eerste opgeleverd, de rest van de lijn in 1878. Net voorbij Büderich ligt er op de plaats van het voormalige station nog een stuk spoorbedding met vreemd genoeg redelijk recent grind.
Bahnhof Büderich.
Voormalig overbrugging, met monumentje ter ere van een meisje dat op 16-jarige leeftijd hier kennelijk is omgekomen.
Een kilometer verderop staan de overblijfselen van de overweg die hier ooit lag, met voor de vorm nieuwe bebording. En er ligt nog een stuk spoor dat de overgroeide spoorbedding opbreekt.
Vervolgens kom ik aan in Menzelen, waar het stationsgebouw nog staat en in gebruik is als woning.
De route voert verder naar voormalig station Birten, waar niets meer van te zien is, afgezien van een informatiebord. Een stuk verderop ligt nog de actieve spoorlijn van Duisburg naar Xanten. Daar rijdt eens per uur een trein en ik ben er op het verkeerde half uur, dus na een foto links en rechts fiets ik door. Om drie minuten later in de verte een LINT van RRB voorbij te zien rijden richting Xanten. Een blik op de DB-app leert me dat de trein veertig minuten te laat is, knap op een lijn waar een uursdienst rijdt. Op mijn gemak fiets ik naar Xanten.
Da’s al een heel stuk duidelijker te zien, niet?
Actief spoor.
Als je goed kijkt, kun je de vertraagde trein niet aan zien komen.
Op het station van Xanten neem ik een kijkje. Hier gebeurt maar weinig op het spoor, behalve die kerende trein eens per uur. Met bussen is het wel druk; het plein voor het station staat vol met scholieren die naar huis willen reizen. Op het perron zitten de nodige jongeren te wachten op de trein. Die ook een half uur te laat is. Op dit station kwam het Duits Lijntje overigens niet, wel op station Xanten-West waar ik na een welverdiende tussenstop bij de lokale bakker kom. Ik heb er inmiddels 20 kilometer op zitten en het einddoel van vandaag laat ik open en volledig afhankelijk van hoeveel zin ik er nog in heb. Mijn eerste doel was Xanten, als ik er dan geen zin meer in zou hebben kon ik omkeren. Maar ik vind het nog leuk en het zitvlak moppert een beetje maar kan nog wel verder en dus fiets ik door naar Xanten-West.
Bahnhof Xanten.
Pauze!
Xanten-West ligt op het huidige industrieterrein van Xanten. Nadat er plannen bekend gemaakt waren voor deze lijn, klaagde de bevolking van Xanten bij de handelsminister; het dichtstbijzijnde station zou kilometers buiten het stadje Xanten komen te liggen in het dorpje Labbeck. Daarna werd besloten de spoorlijn toch door Xanten te trekken en werd het gebied tussen dit station en het centrum van Xanten ontwikkeld tot industriegebied. Toen de spoorlijn Duisburg-Kleve werd aangelegd, kwam het station daarvan in Xanten veel meer in de richting van het centrum gebouwd. De twee spoorlijnen lagen voor een afstand van 600 meter naast elkaar en om de stations uit elkaar te houden werd het station Xanten aan het Duits lijntje hernoemd naar Xanten-West. Het traject tussen Xanten en Kleve bestaat ondertussen ook al niet meer en dat maakt het huidige station van Xanten een eindpunt met twee opstelsporen.
Voorbij Xanten volgt het fietspad kilometerslang strak de spoorlijn; hier is heel duidelijk te zien waar het spoor heeft gelegen. Vanaf het voormalige spoorwachtershuis 77 (waar de bewoners in de tuin zaten en ik daarom maar geen foto van het gebouw heb genomen) gaat de spoorlijn namelijk de hoogte in. Op de kaarsrechte spoordijk ligt geen spoor en is alles vervangen door het geasfalteerde fietspad. Langzaam maar zeker gaat de spoordijk de hoogte in. Daar waar ooit brugjes hebben gelegen slingert het fietspad naar beneden, om na het oversteken van de weg weer net zo slingerend omhoog te gaan.
Hier gaat het spoor de hoogte in.
Glooiing in het landschap.
Ter hoogte van Uedemerbruch wordt de weg overgestoken middels een tunnel. Hier is de spoorlijn geen fietspad, maar een wandelpad en ruiterpad en de fietser kan over een lange afstand langzaam afdalen. Prinsheerlijk rol ik met 40 kilometer per uur naar beneden, terwijl mijn tegenliggers met veel moeite omhoog proberen te komen.
De tunnel van Uedemerbruch.
“Dit reisverslag wordt mede mogelijk gemaakt door...” Ja, ja.
Bij Uedemerfeld ligt nog een paar meter spoor en is het wachthuisje van de halte nagebouwd. Daarna wordt er afstand genomen van de spoordijk en fiets ik langs de doorgaande weg richting Uedem. Daar staat ter hoogte van het voormalige station nog een aantal objecten uit de tijd van het Duits lijntje, waaronder een armsein.
Uedemerfeld.
Uedem.
Vanaf hier is de ligging van het spoor nog heel erg goed te zien, want de spoorlijn is vervangen door de doorgaande weg van Uedem naar Goch. Ter hoogte van het Kalbecker bos lag een halte en werd een wissel aangelegd voor een zijspoor naar de bouwplaats van een slot. Nadat dat zijspoor in 1918 werd weggehaald kwam er in 1934 voor toeristisch verkeer een halte. Ter herinnering daaraan is hier een gebouwtje neergezet.
Ter hoogte van Kalbecker wald.
En daarmee fiets ik Goch binnen, waar de spoorlijn van Düsseldorf naar Kleve nog steeds actief is. Elk half uur rijdt er hier een trein in beide richtingen. Ook dat is geen garantie, want ook op deze lijn is de punctualiteit matig met treinen die met een kwartier vertraging rijden en eerder deze week heb ik staan wachten op een trein die een half uur te laat was.
Goch!
Met 53 kilometer op de teller is het mooi geweest voor vandaag. Dit is de eerste keer dat ik zo’n lange afstand heb afgelegd op deze fiets en dat voel ik wel. Ik parkeer de fiets dan ook in de fietsenstalling en ga over op stap 2 van het reisplan, want ik moet ook nog terug naar Wesel om de auto op te halen. Terwijl er 3 stellen Lint een kwartier te laat het station binnen komen rollen, loop ik naar de bus. Met elk uur een ‘snelbus’ is Goch verbonden via Uedem en Xanten met Wesel. Letterlijk de vervanger dus van het Duits lijntje. Na een busrit van 1 uur en 10 minuten ben ik om 19.00 uur weer terug op het station van Wesel om de auto op te halen en daarmee terug te rijden naar Goch, waar ik de fiets op de fietsendrager zet. Daarmee komt etappe 1 tot zijn eind.
53 kilometer.
Bahnhof Goch.
3 stellen LINT op de zaterdagavond.
In de typisch Duitse, lelijke stijl!
En met de bus terug.
Etappe 2: Goch-Haps
Voor de tweede etappe maken we een kleine tijdreis. Deze etappe heb ik namelijk afgelopen januari al afgelegd, toen ik de fiets echt nog maar net had. Waar de eerste etappe bij een zalige 25 graden werd afgelegd, werd de etappe van Goch naar Haps op twee verschillende dagen afgelegd bij een temperatuur van 25 graden minder; inderdaad, in januari was het rond het vriespunt toen ik hier fietste. De foto’s zijn dan ook een stuk grijzer en achteraf bedacht ik me dat ik niet eens de iconische locomotief in Gennep op de foto heb gezet. Het zal de kou zijn geweest...
Bahnhof Hassum.
Tussen Goch en Gennep lag de halte Hassum, waar tegenwoordig een kunstatelier in zit.
Grenspunt bij Hommersum.
Op de grens bij het dorpje Hommersum is een bruggetje gebouwd in 2012 om het doorgaande fietspad af te kunnen maken. Hiervandaan is het tracé weer goed te vinden, doordat het is vervangen door het fietspad en er hier en daar nog stukken spoor zijn achtergebleven.
In Gennep is er dus nog een locomotief ter herinnering aan het Duits lijntje, maar die heb ik dus niet gefotografeerd.
Wat wel op de foto is gezet, is de voormalige spoorbrug over de Maas. Rechts is de brug voor het wegverkeer te zien, links het fundament van de spoorbrug. Omdat de spoorbrug vrij hoog was en de stoomtreinen de nodige aanloop nodig hadden om überhaupt hoogteverschillen te kunnen overbruggen, is vanaf de brug tot bijna het dorp Oeffelt de spoordijk te zien die langzaamaan omhoog kruipt -of langzaamaan omlaag gaat, net vanaf welke kant je het bekijkt. Hier en daar zijn er nog
Voorbij het dorpje Oeffelt, waar ook een halte heeft gelegen, is er ook nog een wandelpad over het voormalige tracé te vinden.
Daarna loopt de spoorlijn over het huidige station van een steenfabriek, om vervolgens bij Kruispunt Beugen de spoorlijn Nijmegen-Roermond te kruisen. Van het kruispunt is niks meer te zien; de spoorbrug die over het Duits lijntje liep is gesaneerd en de ruimte is volgegooid. Nabij het huidige transformatorgebouw was het kruispunt. Het eindpunt van deze etappe.
Etappe 3: Haps-Veghel
Genoeg kou en grijs op de foto’s; terug naar 31 mei 2023! Stralend mooi weer, wederom 25 graden. Een prachtige dag om de teller weer op nul te zetten en verder te fietsen. Ik parkeer de auto in Haps, het eerstvolgende station langs het traject vanaf kruispunt Beugen.
In Haps staat ter hoogte van het voormalige station een seinpaal. Er waren vier stationsgebouwen van het type Haps (Oeffelt, Haps, Mill en Schijndel) en daarvan is het stationsgebouw in Haps als enige gesloopt, in 1991. Dus buiten de seinpaal en twee meter spoor is hier verder niets meer te zien.
Buiten Haps is het tracé van het Duits lijntje weer heel goed te zien; de kaarsrechte lijn wordt omgeven door bomen en herbergt tegenwoordig een wandelpad met hier en daar nog een klein bruggetje. Hier kan ik het tracé dus niet precies volgen op de fiets en moet ik omfietsen.
Via Sint Hubert fiets ik naar Mill, waar het station nog wel staat. Met een skateboardparkje ernaast en daarnaast een ander overblijfsel van het Duits lijntje; industrieterrein Het Spoor.
Iets verderop is een stuk spoor op kunstzinnige wijze als monumentje neergelegd in het parkje dat de voormalige spoorzone tegenwoordig is.
Net buiten Mill is er een historisch punt op de lijn. Het einde van de internationale spoorverbinding werd ingeluid door de Tweede Wereldoorlog. Maar tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de lijn ook nog een rol. Met name voor de Duitsers. Op 10 mei 1940, de eerste oorlogsdag in Nederland, reed een trein door de verdedigingslinie Peel-Raamstelling om 04.00 uur, terwijl het Nederlandse leger hier totaal niet op was voorbereid. De Duitsers kwamen dus per trein doodleuk ons land binnengevallen. Ter hoogte van halte Zeeland, bij Uden, raakte de Duitse commandant het radiocontact met het hoofdkwartier kwijt, waarna deze besloot terug te keren richting Mill om opnieuw radiocontact te zoeken. In de tussentijd hadden de Nederlanders echter een blokkade opgericht in de vorm van ‘asperges’. Deze spoorstaven die schuin in de grond werden gezet zorgden ervoor dat de trein ontspoorde. “De oorlog stond even stil”, aldus een bordje.
Bord inclusief spelfout in de kop, het heeft hier niks met autisme te maken.
De asperges zijn hier te aanschouwen. Net als even verderop nog een aantal bunkers waar hier een speciale themawandeling voor is ingericht.
Foto van de ontspoorde trein.
Nog meer asperge(r)s.
Vanuit Mill is het een eigenlijk best saai stuk om richting Zeeland te komen. De spoorlijn is ook hier deels een wandelpad. Dus bij halte Zeeland pak ik de foto’s weer op. Wachtpost 30, die hier het haltegebouw vormde, is gebouwd in 1873 en ziet er tegenwoordig heel anders uit dan destijds omdat het is omgebouwd tot woonhuis.
Langs de vliegbasis Volkel fiets ik verder naar het mariniersperron dat een stuk verderop nog terug te vinden valt. Dit werd na de Tweede Wereldoorlog gebruikt om militairen te mobiliseren om een conflict in Indonesië op te lossen. Van 1946 tot 1949 werden militairen hier opgeleid op de vliegbasis en aan- en afgevoerd per trein.
Vervolgens kom ik in Uden, waar niet zoveel meer terug te zien valt van de spoorlijn. Ik fiets dus door naar Veghel, waar enorm veel terug te zien is.
Het voormalige stationsemplacement is grotendeels in ere gehouden. De grote spoorwegovergang ligt er bijvoorbeeld nog. Er is op de weg geen spoor te zien, maar de slagbomen zijn nog allemaal aanwezig en ook de knipperlichten staan er nog. Naast het spoor staat een S-bord met onderbord “Niet oprijden alvorens overwegbomen gesloten zijn”, wat nog een oud relikwie is, want de trein kán de weg niet eens bereiken per spoor; twee meter voor de overgang stopt het spoor en staat er voor de zekerheid een rood-wit paaltje.
Op het spoor staat kraansik 252, een GBS goederenwagon en een bollenwagen van stichting SIEMei, een stichting voor industrieel erfgoed. Vanaf hier ligt het spoor nog zo goed als volledig tot aan de Zuid-Willemsvaart.
Een stuk verderop staat vrij ver van het water de oude spoorbrug. Deze spoorbrug lag over de Zuid-Willemsvaart en is daar weggehaald toen in 2014 de vaart werd verbreed. Om de historie niet verloren te laten gaan hebben de Veghelaren de brug verplaatst naar deze plek.
Het laatste punt dat ik in deze etappe bezoek is de brug over de Aa, een monumentale brug. Op de fietsbrug die ernaast is aangelegd staan alle namen van de plaatsen die het Duits lijntje aandeed.
Hier staat er 36 kilometer op de teller en beëindig ik de fietstocht. Dat heeft te maken met de terugreis; deze etappe kon ik op 4 verschillende plekken beëindigen. In Uden, om per bus terug naar Haps te reizen, in Veghel om per bus naar Uden en dan per bus naar Haps te reizen, in Schijndel om per bus naar Uden en dan per bus naar Haps te reizen en de onmogelijke optie om door te fietsen naar Boxtel en dan per trein via Den Bosch en Nijmegen naar Cuijk te reizen en per bus naar Haps. Met nog een kanttekening; de laatste bus vanuit Uden naar Haps (en Cuijk) vertrekt al om 17.26 uur. Daarna kan je er met een overstap in Velp (Grave) nog wel komen, maar ben je nog langer onderweg. Dat staat me allemaal niet zo aan en mijn zitvlak is er na 36 kilometer fietsen ook wel klaar mee en dus haak ik in Veghel af, zodat ik de laatste directe bus van Uden naar Haps nog kan halen. De reisapp van NS laat zien dat er de nodige busritten uitvallen vanuit Veghel. Zucht. Laat ik het ergste dan voor zijn door terug richting Uden te fietsen. Dan kan ik vanuit daar rechtstreeks naar Haps.
Had ik al gezegd dat er tussen Uden en Cuijk een uursdienst gereden wordt? Tegen de tijd dat ik in Volkel ben, duurt het nog drie kwartier voor de bus komt. Dan kan ik ook nog wel doorfietsen naar Odiliapeel. Daar heb ik nog een half uur voor de bus komt. Dan kan ik... je snapt het; in Mill herhaalt zich dat nog eens en zo fiets ik uiteindelijk alsnog door naar Haps. Daar ben ik tien minuten eerder dan de bus er zou moeten komen. Dus ik ga bij de lokale kroeg naar binnen, bestel een cassis en ga rustig op het terras de komst van de bus af zitten wachten. Dat wordt een mooie foto waarin ik nog even mezelf op de borst kan kloppen dat ik uiteindelijk 63 kilometer heb gefietst. Maar terwijl het pijnlijke zitvlak langzaamaan bij kan komen, komt er maar geen bus. Ook in het kwartier nadat ik de cassis op heb en de fiets al op de fietsendrager heb gezet, heb ik geen bus gezien. Het is dus maar goed dat ik daar niet op heb gewacht. En anders had ik gemist dat de buren van de snackbar in Haps echt heel erg lui zijn; ik zie het bezorgautootje letterlijk vijftig meter rijden en de bezorger vijf minuten voor de deur staan nadat hij verschillende keren heeft aangebeld en de bewoners uiteindelijk in de naastgelegen achtertuin blijken te zitten. Onvoorstelbaar...
Maar geen bus op de foto...
Etappe 4: Veghel-Boxtel
We schrijven 03 juni 2023, een paar dagen later en het is wederom prachtig weer met temperaturen rond de 25 graden. Het zitvlak is bijgekomen en ik rijd de auto naar de brug over de Aa in Veghel, waar ik de derde etappe geëindigd ben. Teller op nul en op voor de laatste twintig kilometer naar Boxtel.
Niet ver van de overbrugging over de Aa is een compleet rangeerterrein te vinden. Hier werden tot 2001 de graantreinen gelost voor CHV mengvoeders.
Kort daarna volgt de Spoorhaven, een aftakking van het Duits lijntje waar goederen overgeladen werden op boten. Of van de boot op de trein. De stoombootdiensten bleven tot 1919 doorgaan, daarna was de drukte er af en werd de dienst gestopt.
Vanaf daar begint het fietspad aan de klim naar de fietsbrug over de Zuid-Willemsvaart. Vanaf de fietsbrug is goed te zien waar de eerder getoonde spoorbrug heeft gelegen; daar waar de zwarte palen met witte toppen staan.
Op het industrieterrein dat volgt staat nog een wachtpost; Wachtpost 15. Het staat tegenwoordig te huur, voor wie geïnteresseerd is. Vlakbij was er natuurlijk ook wachtpost 16, die is alleen gesloopt ten behoeve van een fietssnelweg. Die bleek alleen te duur en dus komt er geen fietssnelweg en is wachtpost 16 voor niets gesloopt. Toch jammer.
Ik fiets het buitengebied in en kom op het volgende industrieterrein terecht; dat van Schijndel. Hier is de spoorlijn ook nog goed te zien. Hier vlakbij hebben de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog een vliegveld aangelegd, nadat het Duits lijntje een frontlinie is geworden voor operatie Market Garden.
In het dorp Schijndel zelf staat ook nog het voormalige stationsgebouw, dat in gebruik is als dubbele woning. Er ligt ook nog een stuk spoor met een wandelpad ernaast. Vanaf hier is het spoor nog een groot gedeelte aanwezig.
Station Schijndel.
Vanuit Schijndel fiets ik verder naar halte Olland, ergens midden in het bos, waar acht treinen per dag stopten. Het bord hier vertelt over vluchtelingen, deze keer uit België. Ze zijn in Boxtel op de trein gestapt en de vader van een gezin raakt in verwarring door de naam van de spoorwegmaatschappij: NBDS, Noord-Brabantsch-Duitsche-Spoorwegmaatschappij. De vader raakt in paniek dat deze trein ze juist naar de vijand brengt in plaats van ervandaan en dus opent hij een deur en springt ter hoogte van halte Olland uit de rijdende trein. Met een wond aan het achterhoofd wordt hij terug gevonden, niet half zo ernstig als de ‘aan krankzinnigheid grenzende staat van zenuwachtigheid voor de Duitsers’. Uiteindelijk worden hij en zijn gezin in Schijndel in een vluchtelingenkamp opgevangen.
Halte Olland.
Ik vervolg mijn tocht door het bos en kom hemelsbreed een kilometer verder bij de voormalige plek van wachtpost 5 in natuurgebied de Geelders. Tegenwoordig is hier een pleisterplaats voor wandelaars en fietsers; café ’t Groene Woud. Op het stuk hier gelegen spoor staat een spoorfiets met hun naam. Maar ver ga je daar niet mee komen, gezien de overgroeiing van het spoor.
De volgende stop is voormalig station Liempde, niet te verwarren met het dienstregelingspunt Liempde aan de nog bestaande spoorlijn Den Bosch-Eindhoven. Aan het Duits lijntje staat nog een stationsgebouw en ligt het spoor ook nog netjes aangeharkt. Het stationsgebouw is hetzelfde als dat wat ik tijdens etappe 1 al in Menzelen heb gezien, met als enige verschil dat ze gespiegeld gebouwd zijn ten opzichte van elkaar.
Station Liempde.
En dan gaat het snel; ik fiets het bos uit en kom aan de rand van Boxtel. Net onder de A2 bij afslag 26 vandaan ligt nog een stukje spoor.
Sfeerimpressie van de omgeving in Noord-Brabant.
En dan is het gedaan; ik rijd Boxtel binnen en parkeer mijn fiets. Via een overwoekerd, openbaar pad kom ik tot vlakbij de bestaan de spoorlijn van Boxtel naar Eindhoven. Dit is de plek waar het Duits lijntje voorheen aantakte. Voorheen, want het takt hier niet meer aan. In 2005 is de wisseltong weggehaald, waardoor het spoor er nog wel lag, maar treinen er niet meer naartoe geleid konden worden. Met een stoomtrein en de inzet van een LINT van Syntus worden de laatste ritten over de lijn verzorgd voordat de wisseltong weg is gehaald. In 2019 is uiteindelijk het wissel ook fysiek weggehaald en sindsdien is er geen enkele koppeling meer tussen het Duits lijntje en de rest van het spoorwegnet.
Links het laatste stukje Duits lijntje, rechts een Duitse trein.
Links het laatste stukje Boxteler Bahn, rechts een Nederlandse trein.
Voor de vorm fiets ik dan nog naar het station van Boxtel, het echte eindpunt. Na net geen 30 kilometer sta ik op het eindpunt en heb ik er na vier etappes (53 kilometer, 36 kilometer, ongeveer 15 kilometer en 30 kilometer) heb ik er om en nabij 135 kilometer op de fiets op zitten. Dat is zonder de dubbele stukken gerekend, want van Veghel terug naar Haps was nog eens 28 kilometer extra en van Boxtel terug naar Veghel nog eens 19 kilometer, dus alles bij elkaar ruim 180 kilometer (de dubbele stukken in januari niet meegerekend). Een aardige trip die absoluut de moeite waard was, vanwege de historie en de natuur. Dat er onderweg nog genoeg aan oude relikwieën te zien zijn, is natuurlijk een plus. En zo vink ik iets moois van mijn lijst af; het fietsen van het Duits lijntje.
“Uw bestemming ligt aan uw linkerhand.”
Boxtel Hauptbahnhof, eindpunt van deze trein!
In een half jaar tijd staat er bijna 1000 kilometer op de teller van de E-bike. Ik durf te zeggen dat ik die nu wel aardig heb ingereden. De langere afstanden beginnen te wennen, alhoewel het zitvlak het daar nog niet altijd evenveel mee eens is. Maar ik ben er tevreden mee. Op naar het volgende project!
