Arnhem: Langs vervallen draden (veel foto's!)
Geplaatst: do 20 dec 2012, 21:12
Hallo allemaal! Graag deel ik met jullie de wandeltocht die ik heb gemaakt langs een lang stukje vergane glorie: de ongebruikte trolleylijn die door de wijken Malburgen West en Vredenburg in Arnhem-Zuid loopt.
Een stukje voorgeschiedenis:
De in dit verslag beschreven trolleylijn werd in 1987 geopend als Lijn 5 van Presikhaaf via het centrum van Arnhem naar Holthuizen en Vredenburg. Deze lijn vormde hiermee op dat moment de 3e trolleyverbinding tussen Arnhem-Noord en Arnhem-Zuid naast de toenmalige lijn 9 (Geitenkamp-De Laar West) en lijn 3 (Alteveer-Immerloo/Het Duifje). In de 2e helft van de jaren '90 werd lijn 5 vanuit Presikhaaf ingekort tot het CS. De route naar Vredenburg werd overgenomen door lijn 2 en de trolley exploitatie werd gedeeld met dieselbussen. Niet veel later bleef trolley exploitatie beperkt tot spitsritten.
Voor zover ik me kan herinneren hebben de laatste trolleybussen op het traject naar Vredenburg in 1997 gereden. Ik kan me op 2 punten op dit traject nog herinneren dat er een trolleybus reed in dat jaar. Daarna was het definitief gebeurd met trolleybussen op dit traject. De trolleylijn was nog tot 1999 aangesloten op de rest van het netwerk, tot de aansluiting bij de Bandijk werd verwijderd. Op dat zelfde moment werd lijn 7 naar Rijkerswoerd een trolleylijn. Sindsdien hangt de trolleylijn naar Vredenburg er verlaten bij. Een combinatie van moeder natuur en infrastructurele werkzaamheden door de jaren heen hebben gezorgd voor verval en diverse onderbrekingen in de bovenleiding.
Enkele jaren geleden was er nog sprake van dat deze lijn weer als trolleylijn in gebruik zou worden genomen. Het budget dat door de gemeente Arnhem hiervoor was gereserveerd, is uiteindelijk besteed aan een volledige trolleylijn door Schuytgraaf. Met de recente veranderingen in de dienstregeling van Breng in de wijk Kronenburg/Vredenburg en het bericht dat de trolley infrastructuur door Malburgen West en Vredenburg wordt verwijderd, is de kans op een heropening van de Vredenburglijn kleiner dan ooit geworden. Voor mij een reden om een wandeling langs het traject te maken en op de gevoelige plaat vast te leggen.
Deze fotoreportage bestaat uit 2 delen. Het eerste deel van de wandeling is afgelegd op donderdag 15 november jl. en betreft het traject van Malburgen West tot winkelcentrum Kronenburg, waar de trolleylijn de wijk Vredenburg ingaat. Op donderdag 6 december jl. keerde ik terug naar Arnhem-Zuid om het traject in Vredenburg inclusief eindpunten vast te leggen.
Hoewel een ongebruikte trolleylijn natuurlijk minder tot de verbeelding spreekt dan een ongebruikte spoor-of tramlijn, is het wel interessant om te zien hoe een ongebruikte trolleylijn eruit ziet als de lijn in kwestie al heel wat jaren niet meer is gebruikt en ten prooi is gevallen aan de elementen. Een toonbeeld van vergane glorie in het Arnhemse OV.
Ter illustratie, een kaart van de huidige trolleylijnen in Arnhem-Zuid. De blauwe lijnen zijn nog actief, met bijbehorende lijnnummers sinds de ingang van de nieuwe concessie/dienstregeling. De lange rode lijn is de ongebruikte lijn naar Vredenburg. Rechts op de kaart bevindt zich ook nog een klein ongebruikt traject, de opgeheven zijtak van lijn 3 naar Immerloo. Hier hangt nog een paar honderd meter aan bovenleiding. Dit traject kan hier worden gevolgd.
Tijd voor de foto's :)
Mijn wandeltocht begint bij de bushalte Rijnstraat in het centrum. Vanaf hier vertrekken sinds 9 december de lijnen 4 t/m 7, 31 en 36.
Vanaf hier steek ik via de Nelson Mandelabrug de Rijn over.
Na een paar minuten lopen arriveer ik bij de halte Bandijk. Hier begint de trolleylijn die tot 1997 naar Holthuizen en Vredenburg heeft gereden. Het wissel is na de opening van de trolleylijn naar Rijkerswoerd in 1999 verwijderd.
De bestaande trolleylijn loopt door richting Rijkerswoerd, De Laar West en Schuytgraaf. Verderop de halte Fonteinkruidstraat.
De Vredenburglijn maakt een scherpe bocht naar links...
...en vervolgens naar rechts richting de Gelderse Rooslaan
Al een aantal jaren verbindt lijn 4 het centrum met Malburgen West en verder
Net aangekomen op de Gelderse Rooslaan, wordt de bovenleiding voor het eerst onderbroken. Ter hoogte van de Kamperfoeliestraat
Vermoedelijk heeft die onderbreking te maken met werkzaamheden. Er is veel nieuwbouwgeweld gaande in de Kamperfoeliestraat. Nabij de kerk wordt de lijn hervat.
Aangekomen bij de kruising met de Dovennetellaan splitst de trolleylijn zich in een gedeelte dat rechtsaf de Dovennetellaan ingaat, en een gedeelte dat rechtdoor richting de Monchyplein gaat. Het gedeelte rechtdoor was het originele traject naar Vredenburg via de Monchyplein en de St. Laurentiuslaan zoals deze in 1987 was geopend. Een paar jaar later werd het traject verlegd via o.a. de Dovennetellaan. Een wissel tussen deze trajecten heeft nog jaren bestaan, ook nadat de lijn buiten gebruik was genomen
Op de Dovennetellaan is een behoorlijk stuk aan bovenleiding verwijderd vanwege werkzaamheden. Hier kom ik later terug
Ik vervolg mijn weg richting de Monchyplein.
Waar de bovenleiding zich splitst over het plein, hier rechtsaf in zuidelijke richting
Een klein gedeelte in noordelijke richting is ook blijven hangen, en is zowaar nog verbonden met een bestaande trolleylijn, de lijn richting Het Duifje. Deze bovenleiding loopt maar voor een metertje of 200.
Het gedeelte in zuidelijke richting maakt een vervallen indruk....
...en loopt vlak voor de noordelijke rijstrook van de Nijmeegseweg af. Verderop liep de trolleylijn naar rechts en vervolgens naar links de Veldbloemenlaan in. Vervolgens ging de lijn weer rechtsaf de St. Laurentiuslaan in. Over dit gehele gedeelte zijn zowel de masten als de bovenleiding verwijderd. Op het punt waar de oude en nieuwe lijn samenkomen kom ik later terug.
Terug op de Dovennetellaan, waar een stuk bovenleiding en hangconstructies moesten wijken voor werkzaamheden.
Enkele meters verderop wordt de bovenleiding alweer hervat.
Dankzij de aanwezige bomen is de bovenleiding hier vrij onopvallend aanwezig.
Nabij de Speenkruidstraat wordt de bovenleiding opnieuw onderbroken.
Ook hier hebben grootschalige werkzaamheden zijn tol geëist. Wat hier nog aan een trolleylijn herinnert zijn de aanwezige masten.
Verderop in de Speenkruidstraat wordt de bovenleiding weer hervat.
Vanaf dit punt ziet de bovenleiding er prima uit en zou je niet verwachten dat de bovenleiding hier al heel wat jaren niet meer wordt gebruikt. Zoals hier over de kruising met de Nijmeegseweg.
De Meldestraat
Vervolgens gaat de lijn rechts de Koppelstraat in.
Op dit punt kwamen de oude lijn uit de St. Laurentiuslaan en nieuwe lijn samen. Ook hier heeft na het afstoten van de trolleylijn nog een tijdje een wissel gehangen. Dit wissel is daarna verwijderd, maar de bovenleiding is blijven hangen. Tijdens werkzaamheden op de St. Laurentiuslaan en de Veldbloemenlaan is alle trolley infrastructuur verwijderd.
De Koppelstraat. De oude halte Rijnhal (inmiddels hernoemd naar zwembad De Koppel) bevond zich in eerste instantie nabij deze kruising. Op een onbekend moment is de halte naar een plek ten zuiden van deze foto verplaatst.
Ik ben inmiddels beland bij het N325-viaduct. Hier komen de ongebruikte lijn naar Vredenburg en de bestaande lijn van/naar Rijkerswoerd samen. Hier is de bovenleiding waarschijnlijk een keer afgebroken en provisorisch weer aangebracht.
Intussen passeert aan de andere kant een Berkhof-trolley. Onderweg naar Kronenburg en Rijkerswoerd.
Ik ben inmiddels aanbeland bij de kruising Burgemeester Matsersingel-Groningensingel/Kronenburgsingel. Hier gaat de trolleylijn de Groningensingel in, en tegelijkertijd de wijk Vredenburg.
Op de foto's valt het niet goed te zien. Maar de bovenleiding hangt hier wat lager dan trolleybovenleiding eigenlijk hoort te hangen. Allemaal onderdeel van het verval. Tot nog toe heeft dat geen gevaarlijke situaties opgeleverd.
Een laatste blik op de bocht naar Vredenburg. Op de achtergrond de hoofdingang van winkelcentrum Kronenburg.
In het 2e deel vervolg ik mijn weg door Vredenburg, 3 weken later.
Een stukje voorgeschiedenis:
De in dit verslag beschreven trolleylijn werd in 1987 geopend als Lijn 5 van Presikhaaf via het centrum van Arnhem naar Holthuizen en Vredenburg. Deze lijn vormde hiermee op dat moment de 3e trolleyverbinding tussen Arnhem-Noord en Arnhem-Zuid naast de toenmalige lijn 9 (Geitenkamp-De Laar West) en lijn 3 (Alteveer-Immerloo/Het Duifje). In de 2e helft van de jaren '90 werd lijn 5 vanuit Presikhaaf ingekort tot het CS. De route naar Vredenburg werd overgenomen door lijn 2 en de trolley exploitatie werd gedeeld met dieselbussen. Niet veel later bleef trolley exploitatie beperkt tot spitsritten.
Voor zover ik me kan herinneren hebben de laatste trolleybussen op het traject naar Vredenburg in 1997 gereden. Ik kan me op 2 punten op dit traject nog herinneren dat er een trolleybus reed in dat jaar. Daarna was het definitief gebeurd met trolleybussen op dit traject. De trolleylijn was nog tot 1999 aangesloten op de rest van het netwerk, tot de aansluiting bij de Bandijk werd verwijderd. Op dat zelfde moment werd lijn 7 naar Rijkerswoerd een trolleylijn. Sindsdien hangt de trolleylijn naar Vredenburg er verlaten bij. Een combinatie van moeder natuur en infrastructurele werkzaamheden door de jaren heen hebben gezorgd voor verval en diverse onderbrekingen in de bovenleiding.
Enkele jaren geleden was er nog sprake van dat deze lijn weer als trolleylijn in gebruik zou worden genomen. Het budget dat door de gemeente Arnhem hiervoor was gereserveerd, is uiteindelijk besteed aan een volledige trolleylijn door Schuytgraaf. Met de recente veranderingen in de dienstregeling van Breng in de wijk Kronenburg/Vredenburg en het bericht dat de trolley infrastructuur door Malburgen West en Vredenburg wordt verwijderd, is de kans op een heropening van de Vredenburglijn kleiner dan ooit geworden. Voor mij een reden om een wandeling langs het traject te maken en op de gevoelige plaat vast te leggen.
Deze fotoreportage bestaat uit 2 delen. Het eerste deel van de wandeling is afgelegd op donderdag 15 november jl. en betreft het traject van Malburgen West tot winkelcentrum Kronenburg, waar de trolleylijn de wijk Vredenburg ingaat. Op donderdag 6 december jl. keerde ik terug naar Arnhem-Zuid om het traject in Vredenburg inclusief eindpunten vast te leggen.
Hoewel een ongebruikte trolleylijn natuurlijk minder tot de verbeelding spreekt dan een ongebruikte spoor-of tramlijn, is het wel interessant om te zien hoe een ongebruikte trolleylijn eruit ziet als de lijn in kwestie al heel wat jaren niet meer is gebruikt en ten prooi is gevallen aan de elementen. Een toonbeeld van vergane glorie in het Arnhemse OV.
Ter illustratie, een kaart van de huidige trolleylijnen in Arnhem-Zuid. De blauwe lijnen zijn nog actief, met bijbehorende lijnnummers sinds de ingang van de nieuwe concessie/dienstregeling. De lange rode lijn is de ongebruikte lijn naar Vredenburg. Rechts op de kaart bevindt zich ook nog een klein ongebruikt traject, de opgeheven zijtak van lijn 3 naar Immerloo. Hier hangt nog een paar honderd meter aan bovenleiding. Dit traject kan hier worden gevolgd.
Tijd voor de foto's :)
Mijn wandeltocht begint bij de bushalte Rijnstraat in het centrum. Vanaf hier vertrekken sinds 9 december de lijnen 4 t/m 7, 31 en 36.
Vanaf hier steek ik via de Nelson Mandelabrug de Rijn over.
Na een paar minuten lopen arriveer ik bij de halte Bandijk. Hier begint de trolleylijn die tot 1997 naar Holthuizen en Vredenburg heeft gereden. Het wissel is na de opening van de trolleylijn naar Rijkerswoerd in 1999 verwijderd.
De bestaande trolleylijn loopt door richting Rijkerswoerd, De Laar West en Schuytgraaf. Verderop de halte Fonteinkruidstraat.
De Vredenburglijn maakt een scherpe bocht naar links...
...en vervolgens naar rechts richting de Gelderse Rooslaan
Al een aantal jaren verbindt lijn 4 het centrum met Malburgen West en verder
Net aangekomen op de Gelderse Rooslaan, wordt de bovenleiding voor het eerst onderbroken. Ter hoogte van de Kamperfoeliestraat
Vermoedelijk heeft die onderbreking te maken met werkzaamheden. Er is veel nieuwbouwgeweld gaande in de Kamperfoeliestraat. Nabij de kerk wordt de lijn hervat.
Aangekomen bij de kruising met de Dovennetellaan splitst de trolleylijn zich in een gedeelte dat rechtsaf de Dovennetellaan ingaat, en een gedeelte dat rechtdoor richting de Monchyplein gaat. Het gedeelte rechtdoor was het originele traject naar Vredenburg via de Monchyplein en de St. Laurentiuslaan zoals deze in 1987 was geopend. Een paar jaar later werd het traject verlegd via o.a. de Dovennetellaan. Een wissel tussen deze trajecten heeft nog jaren bestaan, ook nadat de lijn buiten gebruik was genomen
Op de Dovennetellaan is een behoorlijk stuk aan bovenleiding verwijderd vanwege werkzaamheden. Hier kom ik later terug
Ik vervolg mijn weg richting de Monchyplein.
Waar de bovenleiding zich splitst over het plein, hier rechtsaf in zuidelijke richting
Een klein gedeelte in noordelijke richting is ook blijven hangen, en is zowaar nog verbonden met een bestaande trolleylijn, de lijn richting Het Duifje. Deze bovenleiding loopt maar voor een metertje of 200.
Het gedeelte in zuidelijke richting maakt een vervallen indruk....
...en loopt vlak voor de noordelijke rijstrook van de Nijmeegseweg af. Verderop liep de trolleylijn naar rechts en vervolgens naar links de Veldbloemenlaan in. Vervolgens ging de lijn weer rechtsaf de St. Laurentiuslaan in. Over dit gehele gedeelte zijn zowel de masten als de bovenleiding verwijderd. Op het punt waar de oude en nieuwe lijn samenkomen kom ik later terug.
Terug op de Dovennetellaan, waar een stuk bovenleiding en hangconstructies moesten wijken voor werkzaamheden.
Enkele meters verderop wordt de bovenleiding alweer hervat.
Dankzij de aanwezige bomen is de bovenleiding hier vrij onopvallend aanwezig.
Nabij de Speenkruidstraat wordt de bovenleiding opnieuw onderbroken.
Ook hier hebben grootschalige werkzaamheden zijn tol geëist. Wat hier nog aan een trolleylijn herinnert zijn de aanwezige masten.
Verderop in de Speenkruidstraat wordt de bovenleiding weer hervat.
Vanaf dit punt ziet de bovenleiding er prima uit en zou je niet verwachten dat de bovenleiding hier al heel wat jaren niet meer wordt gebruikt. Zoals hier over de kruising met de Nijmeegseweg.
De Meldestraat
Vervolgens gaat de lijn rechts de Koppelstraat in.
Op dit punt kwamen de oude lijn uit de St. Laurentiuslaan en nieuwe lijn samen. Ook hier heeft na het afstoten van de trolleylijn nog een tijdje een wissel gehangen. Dit wissel is daarna verwijderd, maar de bovenleiding is blijven hangen. Tijdens werkzaamheden op de St. Laurentiuslaan en de Veldbloemenlaan is alle trolley infrastructuur verwijderd.
De Koppelstraat. De oude halte Rijnhal (inmiddels hernoemd naar zwembad De Koppel) bevond zich in eerste instantie nabij deze kruising. Op een onbekend moment is de halte naar een plek ten zuiden van deze foto verplaatst.
Ik ben inmiddels beland bij het N325-viaduct. Hier komen de ongebruikte lijn naar Vredenburg en de bestaande lijn van/naar Rijkerswoerd samen. Hier is de bovenleiding waarschijnlijk een keer afgebroken en provisorisch weer aangebracht.
Intussen passeert aan de andere kant een Berkhof-trolley. Onderweg naar Kronenburg en Rijkerswoerd.
Ik ben inmiddels aanbeland bij de kruising Burgemeester Matsersingel-Groningensingel/Kronenburgsingel. Hier gaat de trolleylijn de Groningensingel in, en tegelijkertijd de wijk Vredenburg.
Op de foto's valt het niet goed te zien. Maar de bovenleiding hangt hier wat lager dan trolleybovenleiding eigenlijk hoort te hangen. Allemaal onderdeel van het verval. Tot nog toe heeft dat geen gevaarlijke situaties opgeleverd.
Een laatste blik op de bocht naar Vredenburg. Op de achtergrond de hoofdingang van winkelcentrum Kronenburg.
In het 2e deel vervolg ik mijn weg door Vredenburg, 3 weken later.
