Ik vind het bij dit soort uitspraken altijd handig om er het PHS-beeld van 2030 bij te pakken. Dat is voor mij doorgaans de leidraad als ik toekomstplannen voor het spoor bedenk. Onderstaande uitsnede laat zien hoe het er in Amsterdam rond 2030 uit moet zien. Rood is sprinter, blauw intercity en groen hogesnelheidsspul. Iedere lijn staat voor één trein per uur per richting.
De lijnbundel die oostelijk van
Asd naar het oosten gaat, gaat via Diemen ('Centraal'). De bundel van 8 intercity's en 6 sprinters die oostelijk van
Shl naar het oosten gaat, zijn de treinen via Diemen Zuid. En de bundel van 4 sprinters en 6 intercity's die
Asa passeert, betreft de lijnen die ook in 2030 nog vanuit Breukelen/Utrecht naar Amsterdam Centraal (e.v.) zullen rijden. De enige extra treinen uit de richting Utrecht die er tot 2030 nog bij gaan komen zijn twee extra intercity's naar Schiphol, zoals gisteren nog in het nieuws werd aangekondigd. Zou al in 2021 moeten gaan gebeuren.
Er is dus geen sprake van 'een steeds groter deel van de treinen [die] ruim voor Amstel afbuigen': het aantal treinen via Amstel blijft gelijk aan nu en eenmalig komen er twee extra treinen per uur bij die voor Amstel afbuigen. Wil je de treinen die via Amstel blijven rijden over Diemen Zuid en Diemen sturen, dan kan dat. Nu zelfs al, want de bogen liggen er al. Of die infastructuur ook geschikt is voor 10 extra treinen per uur waag ik te betwijfelen. De aansluiting tussen Bijlmer en Diemen Zuid is deels gelijkvloers en het spoor naar emplacement Watergraafsmeer (dat station Diemen passeert) is enkelsporig. Verder zijn de trajecten waarover die 10 treinen moeten gaan rijden tweesporig. Ik verwacht niet dat die 10 extra treinen gaan passen.
Natuurlijk, de oplossing ligt voor de hand: breid de infrastructuur dan uit. Ongelijkvloerse aansluitingen, spoorverdubbelingen. Als de spooruitbreiding tussen Riekerpolder en Duivendrecht als leidraad mag fungeren, zullen de kosten hiervoor wel rond het miljard liggen. De vraag is dan wat je daarmee opschiet? Ik zie er op zich wel wat in om lijn 51 vanaf Amstel door te trekken naar Muiderpoort, zodat het oosten van de stad ook een directe aansluiting op de metro krijgt. De aanzet tot een verdere doortrekking naar Zeeburgereiland (overstap op lijn 26) ligt dan ook voor de hand.
Maar of het al die moeite waard is?