AOD schreef:Combino? Misschien is het je opgevallen, maar ik maak me sterk voor modulair werkend materieel. Losse motorwagens, losse versterking
Ondanks alle nadelen die je echter niet wil inzien omdat een railtracktor toch niets kost, want die slijt toch niet. Je moet mij toch eens uitleggen dat wanneer ELK West-Europees trambedrijf de voorkeur heeft voor gelede trams in plaats van trams met losse rijtuigen (PCC-variant, Tatra T3/T4/T6, Konstal 105N) jij dat een slecht idee vind, want de gelede tram is naast praktischer in de inzet ook nog eens efficiënter in de reizigersstroom en heeft minder problemen met de sociale veiligheid. In de praktijk gebeurt het dat tramnetwerken die veel gebruik maken van tram + aanhangers vaak de combinatie niet veranderen gedurende de inzet.
Praktijkvoorbeeld
Leipzig, de laatste grootgebruiker van de Tatra T4D/B4D + later aangeschafte N4D koppelt de aanhangers niet af tijdens de exploitatie. Het kost veel ruimte op de eindpunten, het is arbeidsintensief werk en storingsgevoelig. Ook in de remise worden de aanhangers zo min mogelijk losgekoppeld, tenzij onderhoud dit noodzakelijk maakt. In de avonduren worden liever overbodige gelede trams van andere lijnen ingezet en de koppelstellen binnengenomen, omdat een groot probleem is dat de sociale controle die de bestuurder in het motorrijtuig heeft niet kan uitoefenen in de aanhanger. Gevolg is dus dat deze aanhanger vol zit met vandalen, getuige de vele bekraste ramen en meubilair met viltstiftbewerkingen. De reizigersvraag in de avonduren is door de relatief lage frequenties in Leipzig ook in de avonduren redelijk hoog te noemen dat de inzet van gekoppelde stellen wel noodzakelijk blijft.
De materieelinzet die nu plaatsvind (T4D = Motorrijtuig, B4D = Aanhangwagen, B4D-NF = Aanhangwagen met verlaagde instap, N4D = Aanhangwagen met lage vloer uit de jaren 90) is:
T4D (alleen lijn 14)
T4D + B4D
T4D + N4D
T4D + T4D + N4D
T4D + T4D + B4D-NF
Doelstelling is dat alle Tatra's en de aanhangwagens uit de jaren 90 in 2020 uit de exploitatie verdwenen zijn. Waarom? Naast de ouderdom, technische achterstand en de hoge vloer van het materieel constateert men dus de sociale problemen, de capaciteitsproblemen (het motorrijtuig zit vol terwijl de aanhangwagen nog half leeg is, spreiding is lastig). Daarnaast zorgen de aanhangwagens voor een relatief langzame exploitatie, omdat het motorrijtuig een aanhangwagen moet meesleuren en de aanzetsnelheid daardoor relatief langzaam is. Onthoud daarbij dat een eventueel tweede motorrijtuig in de tram meeloopt in serieschakeling en dus met gestreken stroomafnemer rijdt, en dus weinig effect heeft op een verbeterde aanzetsnelheid.
Een deel van de trams zijn in de jaren 90 al gedeeltelijk vervangen door lagevloers gelede trams. De overige trams zullen in de komende jaren, bij beschikbaarheid van budget, vervangen worden door Leoliners (tramtype gebouwd in eigen beheer) en de Bombardier Flexity Classic XXL (naar mijn mening het mooiste tramtype wat op de Europese tramrails te vinden is, zeker de Dresdner variant) omdat de naast de bovengenoemde exploitatieproblemen, ook de volledige ruimte die het voertuig inneemt geschikt is voor reizigersvervoer.
De Leoliner wordt op dit moment trouwens ook gekoppeld in serieschakeling inzet in de lijndienst, maar dat is zover er naar uitziet tijdelijk totdat er weer een nieuwe serie Classic XXL's besteld kan worden. De kwaliteit van de Leoliner valt overigens tegen, maar dat is een ander verhaal.
Goederenvervoer
Goederenvervoer met trams is best mogelijk, dat laat het andere grote tramnetwerk in Sachsen, Dresden, zien met de VW CarGOTram. Deze goederentram heeft eigen eindpunten waarmee het het overige tramverkeer niet in de weg zit met in en uitladen. Dat in- en uitladen kost overigens redelijk wat tijd, waardoor het niet meer dan logisch is dat het goederenvervoer niet gecombineerd is met het reizigersvervoer. Het reizigersvervoer zal veel vertraging te verduren krijgen door het gecombineerde vervoer. Dozen laden zich nu eenmaal niet vanzelf in- en uit in tegenstelling tot mensen. Nu komt natuurlijk het voorbeeld met de Postbus, waarbij men de eenvoud heeft dat poststukken vrij handzaam zijn, en verdere distributie van deur tot deur plaatsvind door de postbode. Met goederen voor een supermarkt is dat allemaal wat minder goed mogelijk.
Samenvatting
Kortom, dat verklaart in mijn ogen waarom de gelede tram vele malen superieur is boven de inzet van motorrijtuigen + aanhangwagens en waarom goederenvervoer maar tot op zeer beperkte hoogte gecombineerd kan worden met het personenvervoer als men weinig tot geen overlast voor de reiziger wil hebben.
Uiteraard, vanuit het oogpunt van de hobbyist in mij vind ik de inzet van de Tatra's in Leipzig echt ontzettend leuk om te zien en te ervaren. Niets zo leuk om op een Tatra op rails met een spoorafstand van 1458 millimeter door smalle straten te scheuren, maar het is gewoon minder praktisch dan met een gelede tram door dezelfde straat te rijden.