Rekenkamer R'dam: Tramconducteurs niet op alle lijnen nodig

[R-Flow]

Volgens mij zet GVB tegenwoordig ook controleurs in burger in. Die stappen een halte eerder in en houden in de gaten welke mensen snel proberen in te checken als er controle is. Is een vriend van me overkomen tijdje terug in tram 5.

[iljitsch]

Ik ben inderdaad geen expert op het gebied van de Amsterdamse tram. Sowieso kom ik veel vaker in Den Haag (surprise, surprise) en ook Rotterdam, maar als ik in Amsterdam ben dan komt er meestal geen tramrit aan te pas. Dat de laatste keer dat ik er was het stadsvervoer staakte helpt natuurlijk ook niet...

Op zich is een tram binnen zo'n krap gebied als de Amsterdamse grachtengordel natuurlijk beter dan een bus, omdat de tram smaller is en altijd netjes binnen z'n profiel blijft en toch een hogere capaciteit heeft. Maar met doorkarren heeft het niet veel te maken. Een echt metrostelsel zou een stuk beter zijn, maar op de één of andere manier geeft aanleggen van metrolijnen in Amsterdam altijd gedonder dus een voldoende dicht net om echt van de ene kant van de binnenstad naar de andere te komen zit er voorlopig niet in.

Ik ben twee jaar geleden inderdaad wel eens naar IJburg geweest met de tram maar was niet echt onder de indruk, het is nogal een eind en de rit duurt lang, ondanks de relatief hoge snelheid.

[R-Flow]

Op zich is een tram binnen zo'n krap gebied als de Amsterdamse grachtengordel natuurlijk beter dan een bus, omdat de tram smaller is en altijd netjes binnen z'n profiel blijft en toch een hogere capaciteit heeft. Maar met doorkarren heeft het niet veel te maken. Een echt metrostelsel zou een stuk beter zijn, maar op de één of andere manier geeft aanleggen van metrolijnen in Amsterdam altijd gedonder dus een voldoende dicht net om echt van de ene kant van de binnenstad naar de andere te komen zit er voorlopig niet in.

Met een metronet bereik je nooit dezelfde dekkingsdichtheid als de tram. Dus de tijdwinst die je behaalt met de metro zelf verlies je uiteindelijk in veel gevallen weer met overstappen of lopen. Daarnaast zouden de kosten in onze huidige tijd astronomisch hoog zijn.

Ik ben twee jaar geleden inderdaad wel eens naar IJburg geweest met de tram maar was niet echt onder de indruk, het is nogal een eind en de rit duurt lang, ondanks de relatief hoge snelheid.

IJburg ligt helemaal aan de andere kant van de stad, geen idee wat voor verwachtingen je had... En als je niet onder de indruk bent van tram 26 ben je van geen één stadstramlijn waar dan ook onder de indruk. Zo simpel is het want stadstrams gaan nou eenmaal niet veel sneller dan 70 km p/u.

Maar goed, dit heeft niks meer te maken met het onderwerp van deze thread. Om nog wel terug te komen op het onderwerp is tram 26 in Amsterdam een goed voorbeeld van hoe een conducteur achterin niet per definitie een vertragende factor is.

[hauptbahnhof]

Met lijn 26 is het ook wel zo dat het overgrote deel van de passagiers een abonnement hebben, dan een P&R-kaartje, dan gewoon kunnen inchecken.

Als ik een dienst heb met 10 ritten daar verkoop ik als bestuurder in ieder geval niet eens een half boekje uurskaarten. Met 6 ritten op lijn 25 (afhankelijk van de dag) kan ik bijna aan een boekje komen.

Controleurs in burger komen onder normale omstandigheden niet voor. Het moeten probleemlijnen zijn (lijn 17 bijv), of er moet een gerichte actie bezig zijn. Dat van lijn 5 gebeurt volgens mij 2x per jaar en is eigenlijk een zwartrijmeting. Komt dan alleen op lijn 5/16/24 voor.

PS. Van CS naar IJburg ben je in nog geen 20 minuten, waarbij er tussen de halte Kattenburgerstraat en de eerste afrit van de A10 70 gereden mag worden. Tussen de 2 afritten is het 40 en de rest is max 50. Vind ik redelijk snel. Op zich heerlijke lijn om te rijden maar jah, is kwestie van naar automatische piloot omschakelen :X .

[R-Flow]

Met lijn 26 is het ook wel zo dat het overgrote deel van de passagiers een abonnement hebben, dan een P&R-kaartje, dan gewoon kunnen inchecken.

Als ik een dienst heb met 10 ritten daar verkoop ik als bestuurder in ieder geval niet eens een half boekje uurskaarten. Met 6 ritten op lijn 25 (afhankelijk van de dag) kan ik bijna aan een boekje komen.

Je bevestigt nu in principe wat ik al eerder zei: Vertragingen bij haltes ontstaan voornamelijk door kaartverkoop voorin. Iets dat je eerder nog ontkende.

Daarnaast kan je in tram 26 je OV-chipkaart opladen dus is het niet heel erg gek dat je amper losse kaartjes verkoopt.

[hauptbahnhof]

Ik bevestig niks. Ik zei het zelf eerder dat eventueel lang halteren niet door de gesloten instap komt maar door eventuele drukke haltes waar veel mensen een kaartje moeten kopen. En dat kan voorin, maar ook achterin, waar overigens de meeste mensen instappen op die lijn. Ik kan je overigens vertellen dat VEEL bestuurders de passagiers naar achteren sturen, als die een kaartje moeten kopen. Ik doe dat in eerste instantie niet maar laat ze allemaal instappen en als ik aan het rijden ben, verkoop ik het kaartje wel... Of het moet zo zijn dat ik -2 op mijn Datcom zie... Dan doe ik ook rustig aan...

Je kunt op lijn 26 je kaartje NIET opladen. Hoe kom je daar nou bij?

[iljitsch]

Krijg je het kilometertarief niet bijgestort als de tram achteruit rijdt?

[hauptbahnhof]

Hoe kom je erbij dat een tram achteruit gaat rijden?

En wat is de link met tramconducteurs?

[iljitsch]

Grapje over je kaart opladen... Als je zonnecellen hebt draait de electriciteitsmeter achteruit en krijg je geld terug. Ik speculeerde dat het met de tram en de chipkaart misschien wel hetzelfde zou werken.

[hauptbahnhof]

Hahahahaha.. grapjas. Laat achteruitrijden een doodzonde zijn dus het komt nooit voor helaas.

[iljitsch]

Ik herinner me nog een keer lang geleden in een PCC dat de bestuurder de rugleuning van de achterbank trok en met een soort pook die daarachter verstopt was de tram achteruit liet rijden.

[hauptbahnhof]

Ja ok... Maar dat is voor rangeerdoeleinden. Het wordt ook wel gebruikt als een tram door een wissel is geschoten die in de verkeerde stand lag. maar jah, dan moet je wel oppassen want er is ontsporingsgevaar...

[Suus]

Vroeger waren conducteurs nodig op de tram en hadden ze naast de verkoop van kaartjes nog meer taken, vooral in de tijd dat er met aanhangwagens werd gereden. Vanaf de jaren 50 verdwenen in geheel Europa, ook achter het ijzeren gordijn de conducteurs. In Nederland verdwenen de laatste oorspronkelijke conducteurs tegelijkertijd met het verdwijnen van de Allan motorwagens op het zuidelijke tramnet van Rotterdam. In sommige steden hadden de conducteurs geen vaste plek, in anderen wel.

In de jaren 80 en 90 bleek dat de volksongehoorzaamheid in Nederland en elders de spuigaten uitliep en is er dus op beperkte schaal gekozen voor het herinvoeren van de conducteur. Daarbij is Amsterdam de enige stad ter wereld geweest die heeft gekozen om met vaste werkplekken op een vaste plek in de tram te gaan werken. Hoewel het voor het personeel erg comfortabel is, is het eigenlijk een inflexibel en onhandig systeem.

• De eerste reden is dat het hok veel ruimte in beslag neemt. Op de plek waar het hok staat hadden 4 tot 6 stoelen geplaatst kunnen worden om met gemak 10 mensen kunnen staan. Het hok is er altijd, ook als je het niet nodig hebt.
• Een tweede reden is dat je probeert een bepaalde doorstroming in de tram te krijgen die niet of slechts matig functioneert. Het begint al buiten, waar mensen op zoek moeten naar een deur waar ze in mogen. Vervolgens moeten ze binnen weer een hele route afleggen om een stoel te vinden, bij de Combino nog verergert dat je uit twee richtingen moet kiezen. De gedwongen circulatie verlengt de haltetijden, omdat iedereen zich door een deur naar binnen moet proppen.
• Een derde punt is dat de conducteur in een hokje net zo weinig kan tegen grijs/zwartrijden als de trambestuurder of een buschauffeur, omdat hij de werkplek niet kan verlaten. Iemand checkt in bij het instappen en bij de volgende deur checkt hij weer uit en gaat zitten. De conducteur ziet het, maar kan er niets aan doen, hij moet zijn kassa bewaken en de knoppen bedienen.

Daarom heeft men in Rotterdam en elke andere stad in de wereld waar er weer conducteurs op de tram zijn ervoor gekozen om de conducteur lopend neer te zetten. Dat heeft aanzienlijke voordelen:

• Als de conducteur niet aanwezig is zijn er ook geen hinderlijke belemmeringen in de tram aanwezig
• Door het open instapbeleid kunnen reizigers vlot in en uitstappen. Eerst bij alle deuren snel iedereen eruit, vervolgens snel door alle deuren naar binnen. Mensen hoeven niet de halte af te lopen naar een instapdeur, daar allemaal gaan proppen voor het hokje van de conducteur en dan een zitplek zoeken. Ze lopen naar binnen, checken direct in en gaan zitten.
• Als een conducteur loopt kan hij naar iemand toelopen als hij ziet dat hij/zij niet incheckt maar direct gaat zitten of dat iemand uitcheckt terwijl hij niet uitstapt. Zo kan hij proactief mensen zonder geldig vervoersbewijs aanpakken terwijl de conducteur in het hokje maar een beetje zit te wachten tot er bij de volgende halte wordt gestopt.

Lijn 26 is juist een voorbeeld van het systeem waarom de conducteur in zijn hokje niet goed functioneert. Als lijn 26 komt voorrijden op het CS is het altijd druk bij de halte. Vervolgens staan ze minutenlang allemaal te proppen voor die ene deur van de conducteur terwijl bij het opengooien van alle deuren razendsnel iedereen binnen kan staan. Zo ook bij andere haltes. Deuren open, snel naar binnen, en weer weg. Nu moet je zelfs bij een lijn die verdacht veel op een sneltram lijkt bij die smalle of die andere deur naar binnen en proppen.

Daarnaast wil ik mijn complimenten uiten aan Rotterdam dat ze het durven om het systeem met conducteurs grondig te evalueren en te kijken wat de nadelen en zwakke plekken van het systeem zijn. In Amsterdam is een dergelijk rapport nog nooit verschenen, iedereen gelooft erin dat ze de beste keuze hebben gemaakt en schiet men in een spagaat als de bewering verschijnt dat het misschien wel praktischer uitgevoerd kan worden. Dit zorgt ervoor dat de discussie heel moeilijk te voeren is omdat de effectiviteit van het systeem niet bewezen is terwijl uit onderzoek van de Stadsregio wel vaststaat dat het het tramverkeer langzamer maakt.

Kortom, het is onmogelijk om te beweren dat Amsterdam een slecht systeem heeft omdat die gegevens ontbreken, maar er zijn wel een aantal bedenkelijke hiaten aan het systeem die onderzoek naar de effectiviteit van de conducteur in de huidige opzet dringend aanbevolen maken.

[hauptbahnhof]

Wat jij schrijft is erg theoretisch. In werkelijkheid werkt het toch ietsjes anders.

Om maar alleen op lijn 26 te reageren: CS is idd een dramahalte. Altijd vol. Maar jah, de tram heeft ook vertrektijd. Dus zolang die tijd nog niet is aangebroken kunnen we toch niet weg. En laten we met lijn 26 altijd een ruimte tijd op CS hebben.

Weet je hoe ik het doe als ik een tram rij en ik kom te laat aan op CS? Gewoon in Nederlands en Engels omroepen dat iedereen alleen de uitstapdeuren moet gebruiken (uitzondering voor de kinderwagens natuurlijk). Dan rij ik meteen naar het kopteken. Weet je wat 9 van de 10 keer het geval is? De instappers zijn allemaal binnen en de uitstappers zijn nog bezig.
Als alles via dezelfde deuren moest gebeuren, dan zou het uitstap en het instapproces wellicht korter zijn, maar de een komt na de ander... Wellicht dat dat ietsjes langer duurt dus.

Overigens valt het best mee met mensen die nog een instapdeur moeten zoeken. Dat komt op zich dagelijks voor maar is geen tijdrovend iets. De abri's op de halte staan namelijk al ter hoogte van de instapdeuren...

Wat ik eerder zei meen ik echt: in Amsterdam wordt er snel gehalteerd en weggereden (mits de verkeerslichten dit toelaten natuurlijk). In Amsterdam wordt er meestal geracet met de tram (ook op plekken waar er geen grasbaan is) en vaak is nog net de eerste voet van de laatste passagier binnen of de conducteursdeur gaat al dicht... Dat heb je in Den Haag en Rotterdam niet zo. En vooral de rijsnelheid in Den Haag laat te wensen over...

[Vinny]

Wat wellicht een vooruitgang zou kunnen zijn is dat er voortaan (net als in de trein en metro) op de halte moet worden ingecheckt en uitgechekt. In de trams kunnen mobiele controleploegen dan bekeuren voor het reizen op een niet ingecheckte chipkaart.

In Amsterdam horen er bij de belangrijkste toeristische attracties gewoon kaartautomaten te staan, zodat toeristen niet bij de conducteur maar gewoon bij de automaat een chipkaart kunnen kopen (of opladen). :Y

[R-Flow]

Je kunt op lijn 26 je kaartje NIET opladen. Hoe kom je daar nou bij?

Wat doen die gele dingen dan in de tram?

Ik kan je overigens vertellen dat VEEL bestuurders de passagiers naar achteren sturen, als die een kaartje moeten kopen.

Dat is gewoon echt niet waar wat je zegt.

[Klaasje]

Dat is alternatieve kunst

[R-Flow]

Lijn 26 is juist een voorbeeld van het systeem waarom de conducteur in zijn hokje niet goed functioneert. Als lijn 26 komt voorrijden op het CS is het altijd druk bij de halte. Vervolgens staan ze minutenlang allemaal te proppen voor die ene deur van de conducteur terwijl bij het opengooien van alle deuren razendsnel iedereen binnen kan staan. Zo ook bij andere haltes. Deuren open, snel naar binnen, en weer weg. Nu moet je zelfs bij een lijn die verdacht veel op een sneltram lijkt bij die smalle of die andere deur naar binnen en proppen.

Op het Centraal Station staan ze bij alle trams te proppen in de spits, met of zonder conducteur. Je fixeert je op één halte van de hele lijn.

[hauptbahnhof]

Wat doen die gele dingen dingen dan in de tram?

Dat zijn ophaalautomaten. Dus men moet eerst via internet saldo of een product bestellen en kunnen het via die automaten op de chipkaart zetten.

Dat is gewoon echt niet waar wat je zegt.

Hm, als bestuurder die ook een tijdje heeft geconducteurd... denk ik dat ik wel weet waar ik over praat.
Het is namelijk óók al zo dat er constant mensen vooraan instappen en zonder wat te zeggen naar achteren lopen. Roep ik ze terug, zeggen ze vrijwel altijd dat ze naar de conducteur liepen om een kaartje te kopen. Dat komt omdat ze veelste vaak naar achteren worden gestuurd...

[R-Flow]

Dat zijn ophaalautomaten. Dus men moet eerst via internet saldo of een product bestellen en kunnen het via die automaten op de chipkaart zetten.

Ah, okay was onder de indruk dat je er ook kon opladen. Jammer dat dat niet kan, leek me juist ideaal op de 26.

Hm, als bestuurder die ook een tijdje heeft geconducteurd... denk ik dat ik wel weet waar ik over praat.
Het is namelijk óók al zo dat er constant mensen vooraan instappen en zonder wat te zeggen naar achteren lopen. Roep ik ze terug, zeggen ze vrijwel altijd dat ze naar de conducteur liepen om een kaartje te kopen. Dat komt omdat ze veelste vaak naar achteren worden gestuurd...

Nogmaals, dat is niet mijn ervaring. Het is meer uitzondering dan regel dat een conducteur mensen door naar achteren stuurt. Begrijp me niet verkeerd, ik ben alleen maar blij als ik een keer een bestuurder heb die men door naar achteren stuurt. Maar dat gebeurd echt te weinig. Neemt mijn punt ook niet weg dat die kaartverkoop voorin gewoon officieel weg moet, i.p.v. dat je de mazzel hebt bij een bestuurder die de regels aan z'n laars lapt in te stappen.

[hauptbahnhof]

Weet je wat het is...
Als je mensen naar achteren stuurt... dan is het idee van gesloten instap verloren gegaan...
Jij stapt bij mij in, vraagt om een kaartje, ik stuur je naar achteren... en in wagendeel 3 vind jij een zitplaats en koopt geen kaartje... Bij een lege tram valt het wellicht op... Maar anders...

Ik denk dat dat de voornaamste reden is je dus zowel bij bestuurder als conducteur mag kopen...

Verder: mocht je als bestuurder een rijwaarneming krijgen, dan wordt er ook op gelet of je kaartjes verkoopt (en het liefst niet tijdens het rijden). Overigens wordt er ook naar je omzet gekeken. Dus jah, klakkeloos mensen naar achteren sturen zit er niet in :N

[R-Flow]

Weet je wat het is...
Als je mensen naar achteren stuurt... dan is het idee van gesloten instap verloren gegaan...
Jij stapt bij mij in, vraagt om een kaartje, ik stuur je naar achteren... en in wagendeel 3 vind jij een zitplaats en koopt geen kaartje... Bij een lege tram valt het wellicht op... Maar anders...

Je hangt bij alle haltes duidelijke instructies op hoe de Amsterdamse tram werkt en stickers op de voordeur. Dat eerste is iets wat GVB sowieso wel een keer mag doen. Reizigers die toch zonder kaartje voorin in proberen in te stappen mogen buiten naar achteren lopen.

Verder: mocht je als bestuurder een rijwaarneming krijgen, dan wordt er ook op gelet of je kaartjes verkoopt (en het liefst niet tijdens het rijden). Overigens wordt er ook naar je omzet gekeken. Dus jah, klakkeloos mensen naar achteren sturen zit er niet in :N

Dat sluit naadloos aan op mijn persoonlijke ervaring hier in Amsterdam: reizigers worden zelden door naar achteren gestuurd.

[hauptbahnhof]

Heeft geen zin. Passagiers lezen niet.

Hoezo moeten we mensen buitenom laten lopen? Er wordt hier al veelvuldig geklaagd dat het te traag is... .

Maareh, ik zou het echt niet erg vinden, geen kaartjes meer hoeven verkopen, en dus mee moeten slepen, dag in dag uit...

[R-Flow]

Heeft geen zin. Passagiers lezen niet.

Er valt op dit moment niks te lezen op de haltes.

Hoezo moeten we mensen buitenom laten lopen?

Was een oplossing op het probleem wat je net aankaartte: gesloten instap die verloren gaat en zo. Als het te lang duurt rij je weg, dan leren ze het wel hoor...

[Geert]

Zullen we langzaamaan weer terug gaan naar de tram in Rotterdam? Er zijn nog genoeg andere GVB-topics :)