Tot 6 juli hangt er de tentoonstelling 150 jaar tram in Den Haag. Het blijkt dat er ook een boek en een film over dit onderwerp zijn.
Allereerst het boek: "Lijnenspel, 150 jaar tram in de Haagse regio", geschreven door Maurits van den Toorn en uitgegeven door de HTM. Het boek is (onder andere) te koop bij Paagman. Als je in de buurt bent, blader het door en sla zeker pagina's 144 en 145 op, waar een prachtige foto van 10 PCC's in verschillende kleuren op een rij te zien is.
Het is een kloek koffietafelboek van 180 pagina's met veel indrukwekkende zwartwitfoto's. De tekst behandelt zoals verwacht de geschiedenis van 150 jaar tram in Den Haag en de uitlopers naar aanpalende gemeenten. Het materiaal is georganiseerd in verschillende onderwerpen die ruwweg chronologisch op elkaar volgen, maar wel in tijd overlappen. Dit maakt het lezen van een los hoofdstuk makkelijker, maar het houden van het overzicht iets lastiger.
Ondanks het feit dat ik maar tien jaar van mijn leven niet in De Haag gewoond heb viel me op hoe mijn stratenkennis tekort schoot. En in de eerste eeuw van de tram liepen er lijnen van, naar en door allemaal relatief kleine straten en pleinen. Helaas staat er maar één kaartje in het boek (pagina 56), terwijl zowel de inhoud als de titel van het boek schreeuwen om meer lijnennetkaarten. Een flinke misser.
180 pagina's voor 150 jaar geschiedenis laat niet de ruimte om erg in de diepte te gaan, maar voor iedereen die interesse heeft in de geschiedenis van de Haagse tram, en daarmee een flinke hap stadsgeschiedenis, is het boek zeker een aanrader. De prijs van 20 euro valt mee in vergelijking met soortgelijke boeken. Zoals gezegd, er staan veel indrukwekkende zwartwitfoto's in het boek. Het veel kleinere aantal kleurenfoto's komt wat minder goed uit de verf op de gekozen papiersoort.
Dan de film van 22 minuten, die onder dezelfde titel op Youtube te zien is:
Hij is geüpload door HTMFilm, dus ik neem aan dat-ie door of in opdracht van de HTM gemaakt is, maar de film is tevens door RTV West uitgezonden.
De eerste vier minuten gaan over de nieuwe Avenio-trams die vanaf eind dit jaar door Den Haag zullen rijden. Dan komt een stukje geschiedenis, met een paar oudere filmfragmenten en foto's, die voor een groot deel ook in het boek staan. De tweede helft van de film bestaat voornamelijk uit HTM'ers die over hun werk vertellen en een aantal deskundigen die over de toekomst praten. Het interessantst is het historische deel, maar ik kan me voorstellen dat niet iedereen de volle 22 minuten en 35 seconden uitzit.
Als laatste een tip voor de tramliefhebber: de HTM en het Haags Openbaar Vervoer Museum (HOVM) organiseren in de loop van het jaar verschillende activiteiten in het kader van 150 jaar tram, te beginnen met een tramoptocht op 5 juli.
:Y