Samenvatting: een reis door Oost-Brabant, ik had nog een dagkaartje liggen dat op moest. De focus lag op verdwijnende lijnen/bussen.
Zaterdag 13 december markeerde een historische dag voor het vervoer in Noord-Brabant. In het westen was het de laatste dag van Veolia Transport, de erfgenaam van BBA welke al sinds 1880 de dienst uit maakte in dit gebied. In het oosten was het dag van de bijna 135 jaar oude verbinding Veghel - Helmond, welke op zondag de nek omgedraaid ging worden. Deze lijn 25 komt door Fogeltown, dus was het plan gevat om de laatste ritjes beide kanten uit te nemen. Gezien ik nog een Goed Bezig Bus dagkaartje had liggen dat uiterlijk 31 december 2014 moest worden was ook geen Dalurendagkaartje nodig.
Eerst een korte geschiedenisles: de huidige verbinding Veghel - Helmond gaat terug tot 1881 toen de Stoomtrammaatschappij 's-Hertogenbosch - Helmond ('sBH) werd opgericht met als doel 's-Hertogenbosch via Veghel te verbinden met Helmond. De tram werd in etappes geopend. Deze tram kreeg de bijnaam "De Goede Moordenaar". Hij was betrokken bij menig dodelijk ongeluk. Echter bracht de tram een grote impuls aan de regio en de welvaart en leefbaarheid van het plattelond rond 's-Hertogenbosch, Veghel en Helmond ging er sterk op vooruit. In 1918 werd de 'sBH geliquideerd nadat faillissement aangevraagd moest worden. Dit kwam mede doordat in de oprichtingsjaren juist teveel geld aanwezig was. Er werd een zeer royale dienstregeling gereden, erg veel personeel in dienst genomen, wat ook nog eens bovengemiddeld werd betaald en qua materieel was duur ingekocht. Omdat de dorpen de tram toch wilden behouden werd een doorstart gemaakt en de aan de lijn gelegen dorpen werden allemaal mede-eigenaar. Deze nieuwe onderneming kreeg de naam Stoomtram 's-Hertogenbosch - Helmond - Veghel - Oss (HHVO). In 1889 was namelijk de tramlijn Veghel - Oss overgenomen. De dienstregeling werd versobert en materieel dat vervangen moest worden werd vervangen met gebruikt materieel. Al snel bleek in heel Noord-Brabant echter dat de tram het zou gaan verliezen van de opkomende autobus. Ook HHVO ging grotendeels over op busdiensten. In 1934 fuseerden alle stoomtrambedrijven in Noord-Brabant tot BBA. Deze maakte korte metten met alle nog rijdende trams, alleen enkele goederentrams bleven nog rijden. Op de lijn 's-Hertogenbosch - Helmond reden ze zelfs nog tot 1939. Als laatste Brabantse tram verdween ook deze lijn en alle rails werden opgebroken. Thans herinneren alleen straatnamen als "Tramstraat" of "Stationsstraat" nog naar het verleden.
Flashforward: BBA bleef de lijn rijden met bussen, deze kreeg uiteindelijk lijnnummer 58. Op 1 oktober 1978 werd het traject Veghel - Helmond afgestaan aan Zuidooster in een lijnenruil. Bij Zuidooster kreeg deze lijnnummer 25 en reed aanvankelijk vanaf Helmond door naar Stiphout. Na een jaar werd dit Veghel - Helmond en dit zou het zo een 35 jaar blijven. Lijn 25 ging over naar Hermes in 1995 maar was toen al redelijk afgebouwd. De lijntaxi deed op deze lijn zijn intrede, vooral op het traject Gemert - Veghel en in de weekenden. Na 2000 gingen weer streekbussen rijden, maar de frequenties werden op de stille trajectdelen verlaagd. In de laatste jaren werd in de avond en op zondag met taxibusjes gereden. In 2004 verscheen BBA weer op de verbinding, dit keer in samenwerking met Hermes. BBA voerde de dienst op werkdagen uit, Hermes reed in het weekend Helmond - Boekel, op zondag met kleine busjes. Alle diensten na 20:00 werden geschrapt. Deze situatie bleef intact toen Arriva in Noord-Brabant kwam rijden. Op werkdagen werd de lijn in Veghel gekoppeld aan lijn 158 waardoor de oude BBA-stamlijn weer in ere was hersteld. Vanaf 2011 ging Arriva ook in het weekend rijden en werd de lijn doorgetrokken naar Veghel. Dan was er een overstap. Deze situatie komt vandaag ten einde. Wederom komen bestuursorganen er niet uit en wordt een lijn geknipt. De verbinding Gemert - Helmond gaat naar Hermes, Arriva doet Gemert - Veghel, echter alleen in de weekenden.
Kort na lunchtijd werd het tijd om te vertrekken gezien ik ook even in Den Bosch wilde kijken. Lijn 25 was stipt op tijd, het betrof de 8223. Ik hoopte dat er misschien een nieuwe Citea op zou rijden. De chauffeur had echter geen stempel en mijn dagkaartje werd met pen beschreven. Als dat maar goed zou gaan. Raar genoeg heb ik daar de hele dag geen opmerking gehad. Het bleek later dat er meer chauffeurs met weigerende stempels waren en er was een tekstbericht via de Albatros verstuurd dat er dagkaarten met geschreven code zijn. Terug naar lijn 25. Er zat op dat moment een andere persoon in de bus die bij de Brug Donk uitstapte. De bus reed weg en voor de brug begon een auto rechts van ons hevig te claxoneren. Ik vroeg me af wat die auto daar überhaupt deed. Daar zou ik spoedig achter komen. Want kort na de brug haalde die auto ons met grote snelheid in, ging voor de bus rijden en vol in de ankers. Gelukkig zag ik het op tijd en kon mezelf schrap zetten voor de noodremming van de bus, anders was ik wat tanden kwijtgeraakt. De chauffeur van de auto kwam verhaal halen (bij het chauffeursraam). De bus blijkt bij het nemen van de flauwe bocht van de brug over de baan voor linksaf genomen te hebben waardoor de automobilist schijnbaar dacht dat rechtdoor (de brug over) vrij was. De bus gaf echter geen richting aan waardoor het duidelijk had moeten zijn dat de bus ook rechtdoor ging, de bus moet namelijk wel een stukje van de baan linksaf nemen omdat hij anders de bocht niet kan nemen. De hele tijd zat ik klaar met mijn telefoon om 112 te bellen mocht het uit de hand lopen. We blokkeerden een uitrit waar net iemand wilde gaan uitrijden. Twee mannen kwamen ook onze kant op. Daarop reed de auto toch maar weg. Het liep dus met een sisser af. De chauffeur van de bus bleef de hele tijd kalm waardoor het niet escaleerde. Ook de automobilist bleef nog vrij netjes, hoewel hij boos was en een harde toon opzette kwam er geen gescheld aan te pas. Laten we maar zeggen dat lijn 25 met een knal weg wilde gaan uit de regio Helmond. Ik kan overigens verder niet zeggen wie nu fout zat. De bus moest de baan linksaf wel nemen om de bocht te pakken en als je geen richting aangeeft dan ga je rechtdoor. Maar goed, we gingen verder. Inmiddels hadden +5. In Veghel was het -1. Rit was uneventfull verder en er hebben maximaal drie mensen in de bus gezeten, voor lijn 25 begrippen veel in het weekend op dat trajectdeel.
Mijn dagkaartje met "alternatieve stempel"
In Veghel zag ik tijdens het rijden het nieuwe busstation liggen. Want vandaag verdwijnt ook het oude busstation aan het Bolkenplein, als sinds "mensenheugenis" het knooppunt voor bussen in Veghel. Zo een 200 meter verderop aan de "grote weg" is een nieuw busstation gebouwd voor de "normale" lijnen. De HOV-bussen krijgen een halte aan de rijbaan zelf zodat ze vlot kunnen doorrijden. Vanuit Eindhoven/Den Bosch is deze echter nog niet aangelegd, hierover later meer. Op het oude busstation nam ik nog wat afscheidsfoto's alvorens ik lijn 158 pakte. Ik kon ook een Citea op de plaat zetten, deze kwam net uit Eindhoven.
De gloednieuwe 8916 staat klaar als lijn 157 naar Eindhoven.
De laatste middag van het oude busstation aan het Bolkenplein. Rechts staat de bus voor lijn 158 al klaar, maar de chauffeur moet nog arriveren.
Voor mij stond de 8241 gereed. Ik was vergeten dat lijn 158 een hele mooie route heeft, dus dat was het zeker waard. We zijn met +10 uit Veghel vertrokken gezien de chauffeur zelf met een lege bus laat kwam aanrijden. Gelukkig had ik geen aansluitingen die gemist konden worden. In 's-Hertogenbosch was het eerst tijd voor een versnapering. Daarna keek ik even naar de bussen die hier afscheid zouden nemen. De Citarobussen van de stadsdienst draaiden deze dag hun laatste rondjes in de provinciehoofdstad. Vandaag zitten ze als het goed is in Tilburg. Ook Veolia Transport draaide haar laatste rondjes, haar lijnen gaan vandaag naar Arriva. Veolia bedankte hun reizigers op leuke wijze. Ik zag ook een touringcar van Juijn voorbij komen, deze leek op de lijndienst te rijden. Mogelijk zijn er Setra's in onderhoud? Deze reden zelf ook ook. Hieronder enkele foto's.
Deze bussen draaien hun laatste rondjes in 's-Hertogenbosch. Ze zullen verhuizen naar Tilburg.
In de passage zag ik een ICM-combinatie richting Heerlen arriveren, volgens mij is dat uitzonderlijk op die lijn.
Ook Juijn Rossum was present met zijn Setra's.
Veolia bedankt de reizigers met deze leuke tekst op de lijnfilm. Deze bus draaide zijn laatste rondjes in Noord-Brabant. De bussen van Veolia Transport gaan terug naar de dealer.
Omdat ik nooit in een Ambassador van Veolia Brabant heb gezeten, besloot ik lijn 135 richting Kromme Nol voor enkele haltes te pakken. Kort heb ik overwogen de hele rit te maken, maar ik wilde liever in 's-Hertogenbosch wat rondrijden, dus op de Henri Dunantstraat stapte ik alweer uit en liep terug naar het station. Het zonnetje scheen en de lucht was lekker fris, dus het was geen straf. Ik zat vervolgens te twijfelen om een rondje Rosmalen met de 63 te gaan doen. Maar terug op het station zou de aansluiting op de bus naar Veghel krap zijn en ik moest op tijd in Veghel zijn omdat ik met Frank had afgesproken. Toen echter een gloednieuwe Citea, de 8108, op lijn 63 kwam aanzetten was de keuze snel gemaakt. Toch maar doen. De route in Rosmalen zou na gisteren ook aangepast worden en de prachtige slingerroute zou verdwijnen. Dus het was zeker de moeite waard om deze nog een keer mee te pakken. De Citea had een vrij unieke indeling naar mijn begrippen. Het was een mooie rit. Ook in 's-Hertogenbosch zelf was het mooi, alleen waren de straatjes in het centrum wel heel erg krap. Ik vroeg me af of ze niet nog een krappere route hadden kunnen kiezen. Hieronder een impressie van de Citea. Helaas kon ik hem niet van buiten op de plaat zetten.
De inrichting van de nieuwe Citea's voor de stadsdienst, genomen vanaf de vierzit recht voor het motorblok.
Deze opstelling achterin vond ik uniek ogen. De schuine bankjes worden denk ik verwijderd wanneer er gekozen wordt voor een extra uitstapdeur.
Mij viel op dat de luiken doorzichtig zijn. Het geeft meer lichtinval wat het in mijn ogen net wat aangenamer maakt overdag. Links hangt het scherm, Arriva heeft dit keer gekozen voor twee schermen, Hermes in Eindhoven heeft hetzelfde, want achterin is het voorste scherm echt niet te lezen. De stijl van de informatie is gelijk aan die van Arriva Gelderland wat een grote verbetering is tegenover hoe de informatie in de Ambassador's en Citaro's wordt getoond.
Op de terugweg naar 's-Hertogenbosch bleek dat de aansluiting op CS erg krap zou worden, de bus had op de heenweg vooral in het centrum veel vertraging opgelopen. In Rosmalen was het nog +3, maar we moesten weer door dat drukke centrum. Dus besloot ik op de Graafsebaan uit te stappen, deze halte wordt ook door de 158 gebruikt. Ik zou vier minuten hebben. Toen ik de weg bij het stoplicht overstak zag ik hem al komen en moest ik een sprintje trekken. Hijgend stapte ik de 8239 in. Met -2 reden we verder. Ik was uiteindelijk een half uur eerder dan gepland in Veghel, want dit betrof een bus eerder dan dat ik op het station gepland had. Frank had inmiddels laten weten vertraging te hebben gehad en de 99 gemist te hebben. Maar de extra tijd kwam wel goed uit. Ik liep naar het nieuwe busstation en bekeek dit uitvoerig. Hieronder een impressie.
Nog een keer het oude busstation, dit keer genomen vanaf de andere kant.
Het nieuwe busstation in volle glorie.
Het eilandperron van dichtbij.
De halte voor de Volans-lijnen richting Eindhoven en 's-Hertogenbosch. Rechts de fietsenstalling en buiten beeld het busstation proper.
Het busstation van achteren.
Net als bij het nieuwe busstation in Uden is er één ingang, zowel voor inkomende als uitgaande bussen.
Om het de nieuwe chauffeurs niet al te moeilijk te maken wordt de richting bij het uitrijden aangegeven.
Daarna was het tijd om wat te eten. De cafetaria tegenover het oude busstation is een aanrader. Na de maaltijd ging ik kijken of Frank het zou redden, want zijn 99 was natuurlijk ook flink vertraagd (terwijl de bus die hij gemist had met -2 in Uden was aangekomen). Frank had op mijn advies echter ruim op tijd aansluiting gevraagd waardoor hij de 160 nog kon krijgen. Ik stond inmiddels in Veghel naar de 8068 te krijgen waar de ene na de andere bestemming opgezet werd, maar geen lijnnummer. Dit bleek uiteindelijk onze bus te zijn, maar de chauffeur kon met geen mogelijkheid een lijnnummer erop krijgen en alleen Helmond als bestemming lukte ook niet, dus reden we weg met de bestemming "Zeeland Udenseweg/N265" (van lijn 96) en geen lijnnummer. Ik wilde de laatste 25 uit Veghel ooit op de plaat zetten (dan maar met incorrecte bestemming) maar mijn telefoon, die de laatste veel kuren vertoont, viel uit op het moment dat ik op de knipknop drukte. Het was jammer dat het al redelijk donker was (vertrek 17:50) dus veel van de route kon Frank helaas niet zien. In Gemert hoorde de chauffeur ons praten over de nieuwe situatie, die ik net aan het uitleggen was. Hij was ook benieuwd dus ging ik even naar voren. In Beek en Donk heb ik Frank ook maar even naar voren gehaald, het is zo asociaal als ik hem alleen laat zitten terwijl ik met de chauffeur aan het kleppen ben :')
Hij liet mij het tekstbericht over weigerende stempels zien, toen was mij duidelijk waarom ik de hele dag geen opmerking over mijn handbeschreven kaartje heb gehad. De chauffeur was blij dat hij lijn 25 nog een laatste keer kon rijden. Stalling Zeeland rijdt deze lijn amper. Hij heeft me nog uitgelegd waar de nieuwe stalling in Uden gaat verschijnen. Ik wist dat Zeeland gesloten zou gaan worden, maar Uden gaat naast Zeeland ook Veghel vervangen, dat had ik dan op het forum niet zo goed meegekregen. Hij vond het verder prima, want hij kwam uit Uden, scheelde weer wat fietsen. Hij waarschuwde wel dat je de komende tijd wat vertraging kunt verwachten omdat veel chauffeurs nieuwe routes moeten leren. Zo moeten de streekchauffeurs van Zeeland/Veghel de stadsdienst van 's-Hertogenbosch erbij gaan nemen en de collega's van de stad de streeklijnen, ook de lijnen die van Veolia afkomen. Hij attendeerde mij erop dat Arriva "voorleesmoeders" zoekt (mogen ook mannen zijn) die nieuwe chauffeurs helpen met de route door de routekaart voor te lezen en chauffeurs de weg te wijzen. Dit gaat via uitzendbureau Olympia. Ik ben net aan het zoeken op de site van Arriva maar kan het zo snel niet vinden. Maar als ze daar in het weekend mensen zoeken, dan overweeg ik omdat enkele dagen te doen. Op werkdagen zit het er helaas niet in, of ze moeten voor aankomende woensdag rond 18:00 net iemand zoeken voor de 152 en aansluitend de 99.
Eenmaal in Helmond ging de chauffeur even koffie drinken en Frank en ik gingen bij de Sandroos zitten. Terwijl ik naar wat oude boekjes van Frank keek, stootte ik mijn koffie om :') Ik ben de laatste tijd echt een kluns aan het worden, laat mijn telefoon soms vallen (vandaar de accuproblemen denk ik) en op het werk is ook vaker bijna de koffie gesneuveld. Ik kreeg nieuw kopje aangeboden, dat was dan wel weer aardig, want het was toch echt mijn eigen schuld. Mijn rugzak heeft nu wel een koffiegeur omdat die helemaal onder zat. Mr-W voegde zich even later bij ons en we liepen terug naar het busstation. Het bleek dat ik de chauffeur wel op het verkeerde perron heb laten parkeren. De 25 stond in het verleden altijd op E maar DRIS gaf nu toch echt D aan, oeps. Hier kon ik de bus wel op de foto zetten en de chauffeur had ook een enigszins goede bestemming erop staan: Veghel Muntelaar. We stonden met zijn drieen voor. Toen we weg wilden rijden zag de chauffeur op D twee mensen staan. Hij stopte nog even en vroeg of die mensen de 25 moesten hebben. Dat was zo, ze hadden ons als dusdanig niet herkend. Ze stapten nog snel in. We hadden een gezellige rit terug naar Veghel, buiten ons was er vrijwel geen ander volk. De chauffeur vertelde dat de dagkaartjes een ander uiterlijk gaan kregen en meer op de enkeltjes gaan lijken. Dat is lekker makkelijk voor chauffeurs...not. In Eindhoven schijnt Arriva tegenwoordig niet meer op de buffer te mogen komen, zij moeten nu bufferen op de bufferplekken links van de uitstaphalte. Het gesprek kwam ook op het nieuwe busstation in Veghel. Nu werd mij ook duidelijk waarom ik de halte van de HOV-bussen richting Uden/Oss niet had opgemerkt. Deze is nog in aanleg omdat mensen van een aangrenzend bungalowpark hadden geprotesteerd tegen de aanleg ervan. Rond 20:10 kwam er dan uiteindelijk een einde aan de verbinding Veghel - Helmond, de laatste 25 arriveerde op het busstation in Veghel. Toch een beetje weemoedig stapte ik uit. We wensten de chauffeur nog een prettige dienst en succes, want de bus gaf een storing aan in een van de systemen. Hij hoopte dat met een reset het probleem weg zou zijn want hij voelde er weinig voor om nog naar de stalling te rijden om van bus te wisselen voor één rit (leeg naar Oss en dan naar Eindhoven).
De allerlaatste 25 staat gereed voor vertrek in Helmond. Op de film staat geen lijnnummer en de bestemming "Veghel De Muntelaar", wegens een storing kon de chauffeur de gebruikelijke "25 Veghel" (bij de 80xx bussen wordt meestal maar 1 regel getoond) niet op krijgen.
Frank pakte vervolgens de 158 richting 's-Hertogenbosch om daar te trein pakken en Mr-W en ik de 152 naar Eindhoven. Daar zagen we op een gegeven moment nog een Arriva-bus op perron E, iets wat normaal nooit voorkomt. Daar scheidden onze wegen weer, ik met de 121 naar Fogeltown, Mr-W met de trein naar Helmond. Het was een leuke dag. Het was leuk om de Rosmalenroute te doen (ik kende de route van lijn 66 richting 's-Hertogenbosch, welke tegenovergesteld de slinger rijdt) en ik heb een van de nieuwe Citea's kunnen keuren. Frank en Mr-W, bedankt voor jullie komst en mocht de Arriva-chauffeur van lijn 25 dit ooit lezen, bedankt voor de gezellige laatste rit *bus*
naar Eindhoven.
