"Aangroei reizigers NMBS stokt - bereikt NMBS hoogtepunt?"

[Obus]

Vanochtend een groot stuk in de Belgische krant De Morgen over de NMBS:

"Is de NMBS over haar hoogtepunt heen? Tot 2011 trok de vervoersmaatschappij massaal nieuwe treinreizigers aan, maar in 2014 viel die groei terug tot 0,8 procent. 'Veel rek zit er niet meer op, tenzij de auto een pak duurder wordt', zegt transporteconome Eef Delhaye."

"Eef Delhaye, transporteconome van Transport & Mobility Leuven, ziet de gouden jaren niet meteen terugkomen. "Je zou kunnen stellen dat het potentieel nu is bereikt", zegt ze. "De vraag in België valt een beetje stil. De meeste mensen die makkelijk de weg naar de trein vinden, zitten er al op. Ook op de capaciteit zit er weinig rek, zeker op de cruciale Noord-Zuidas in Brussel. Ik verwacht dus niet meteen een reizigersgroei voor de NMBS. Tenzij de auto plots een pak duurder wordt, bijvoorbeeld door een kilometerheffing voor personenwagens." Volgens Delhaye zijn de lage kosten voor het autogebruik in België een belangrijke oorzaak van het probleem."

[Karl]

En hoe zit het met niet-spitsreizigers?

[waldo79]

Volgens Delhaye zijn de lage kosten voor het autogebruik in België een belangrijke oorzaak van het probleem."

Vergeet de spotgoedkope bussen niet

[SLToilet]

Toch valt er nog veel te verbeteren in België: zelfs op de Noord-Zuidas. Als er nou minder diensten waren die vaker reden (2x/uur) en de overstappen dan goed geregeld zouden worden ontstaat er meer capaciteit. Intercity's die als ze op dezelfde lijn zitten allemaal hetzelfde stoppatroon hebben en strak in een halfuur/kwartier/10 minutendienst liggen... een veel makkelijker spoorboekje! Net zo makkelijk als in Nederland. Een aantal lijntjes decentraliseren en overdragen aan provincies (mijn voorkeur althans) en daarmee goedkoper en efficiënter gaan werken. Er is meer dan zat te doen om de stijgende lijn weer terug te krijgen. En die buskaartjes, tja, het OV in België is over het algemeen erg goedkoop. Zoveel kwaad kan het niet om de prijzen iets omhoog te gooien en buslijnen in een visgraatmodel te gooien. Het is niet zo erg om vanaf Loenhout al rechtstreekse verbindingen naar Antwerpen aan te bieden maar het maakt het wel moeilijker om stations als Noorderkempen te exploiteren. En omdat Noorderkempen al zo slecht bediend wordt: 1x/uur met twee gaten erin komt het aantal reizigers niet ten goede.
En dan zijn er nog van die minihaltes, voor dorpjes die soms nog minder voorstellen dan Geerdijk: alleen bewaren als je daarmee bussen uitspaart.

[Vinny]

Als ze nu een aanzienlijke sanering van het spoorwegnet doorvoeren dan zou het mij niet verbazen als de reizigersgroei weer terug komt. Maar dan moeten vakbonden en andere dwarsliggers eens een fors toontje lager gaan zingen.

[Stéphane]

Het busnet saneren zou ook wonderen doen. Misschien moeten de gewesten bevoegd worden voor sommige spoorlijnen en de nationale overheid voor sommige busverbindingen die gaten in het IC/IR netwerk vullen. Dat zou al heel wat nutteloze parallelle verbindingen laten verdwijnen.

[Suus]

Afstemming van het beleid is tot op heden in de Belgische OV-wereld niet gelukt. NMBS kwam met een plan en De Lijn moest in een half jaar tijd maar uitzoeken wat er ging veranderen en daarop de dienstregeling aanpassen. NMBS-directeur Cornu heeft aangegeven dat dat beter moet, maar samenwerking met instanties van andere overheden is nu, twintig jaar na de federalisering van België nog altijd eng. Jammer, want het gevolg is dat er nu met dezelfde snelheid weer wordt afgebroken wat in 20 jaar is opgebouwd, zoals fatsoenlijke busbediening op zondag.

[Berk-24]

Ik zie liever dat het Vlaamse spoornet (inclusief Kortrijk-Lille) wordt aanbesteed en Abellio/NS of Arriva/DB het stokje overneemt. Hetzelfde geldt voor het busvervoer dat onderverdeeld wordt in Kust (inclusief Kusttram), West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Gent (inclusief tram), Vlaams-Brabant, Limburg, Provincie Antwerpen en Stad Antwerpen (inclusief tram en premetro) en per regio wordt aanbesteed. Helaas is dat in het conservatieve België niet mogelijk.

[Karl]

Mja, laten we met z'n allen gaan roeptoeteren dat er aanbesteed moet gaan worden. Dan komt alles goed. -o-

[Obus]

Het zou al een aanzienlijke verbetering zijn als er een aantal Belgische nevenlijnen uitbesteed worden, tezamen met de rest van het busvervoer in die regio.

Bijv. in de regio Gent de diesellijnen Gent - Eeklo, Gent - Ronse en Gent - Geraardsbergen.

[Suus]

Het hoeft echt niet direct aanbesteed te worden, vooral coördinatie is belangrijk. Waar komt toch die behoefte tot aanbesteden vandaan?

[Berk-24]

Ook op de hoofdlijnen is het lijnennet onoverzichtelijk en onlogisch. Een aanbesteding kan wel een efficiëntieslag maken. Bij de busconcessies zal de overheid wel meer sturing moeten geven, maar bij de spoorconcessie zou de vervoerder wel meer vrijheid moeten hebben om de concessie in te vullen. NMBS mag natuurlijk meedoen, maar als NS of DB met een overzichtelijker en duidelijker lijnvoering komt dan moet de NS of DB gaan rijden. Overzichtelijk betekent 4 IC's en 4 sprinters tussen Antwerpen en Brussel. De IC's rijden over lijn 25, de sprinters over 27. De IC's stoppen alleen in Berchem, Mechelen, Brussel Noord en Centraal. Morstel Oude God (lijn 25) wordt bedient door de IC Antwerpen-Brussel Luchthaven-Leuven (2- 4x/uur). Vilvoorde alleen door sprinters. Overzichtelijker en logischer wil je het niet hebben. Dat is slechts het topje van de ijsberg.

De behoefte voor aanbesteding komt voort uit een behoefte voor meer effectiviteit en efficiëntie. Daar horen overzichtelijke en logische lijnvoeringen bij.

[Suus]

En wie ben jij om te bepalen dat dat beter is dan de afdeling dienstplanning van de NMBS en waarom kan dat alleen met aanbesteden en niet met een betere coördinatie tussen de vervoerbedrijven?

[Berk-24]

Betere coördinatie is ook een mogelijkheid. Als de NMBS echt een sprong voorwaarts wil maken kijkt men naar de noorderburen (Nederland). Daar is de dienstregeling strak, overzichtelijk en logisch en Dat heeft zijn vruchten afgeworpen gezien de reizigersaantal. Maar dan moeten ook een aantal heilige huisjes om, zoals overal een rechtstreekse trein naar Brussel. In Nederland heeft ook niet ieder zichzelf respecterende stad een verbinding met Amsterdam of Utrecht, waarom moet dat in België wel. Er is veel werkgelegenheid in Brussel, maar forensenverkeer kan ook als men in Antwerpen, Gent, Brugge, Kortrijk, Leuven en Hasselt goede aansluitingen creëert tussen lokale/regionale treinen en snelle treinen naar Brussel. Er valt echt wel wat te halen, maar niet met de huidige bedrijfsvoering.

[Karl]

Betere coördinatie is ook een mogelijkheid.(...)

Een mogelijkheid? Lolwhut.

Grofweg zijn er binnen de Europese context drie factoren van belang, namelijk 1) (de)centralisatie; 2) liberalisatie; 3) regulatie. Je kan afhankelijk van je ideologische standpunten of contextuele factoren besluiten aan die drie knoppen te draaien, maar bedenk wel dat ze als tandwielen in elkaar kunnen grijpen. Bedenk eerst eens waar het Belgische OV nu staat en welke kant je op zou willen om je doel te bereiken. Voorts is uiteraard ook de context van het OV belang, denk daarbij aan demografische en economische ontwikkelingen, maar ook aan ruimtelijk planologische vraagstukken. In het geval van het laatste is het gemakkelijk om vanuit Nederland te roepen dat België zich minder op Brussel moet gaan richten, maar de polycentrische vorm van de Randstad (en de functie daarvan binnen Nederland) verhoudt zich niet tot het monocentrische Brussel en de importantie van het hoofdstedelijk gewest binnen België.

[Hainje]

En wie ben jij om te bepalen dat dat beter is dan de afdeling dienstplanning van de NMBS en waarom kan dat alleen met aanbesteden en niet met een betere coördinatie tussen de vervoerbedrijven?

Vooral omdat veel mensen op dit forum zijn opgegroeid met het idee dat aanbesteding altijd beter is. Puur omdat ze niet anders kennen.

[Berk-24]

Ik heb nergens gezegd dat er minder op Brussel gericht moet worden. Wat ik wel zeg is dat er op nevenassen er geen directe verbinding meer met Brussel moet zijn, maar een (frequente) treindienst met het eerstvolgende knooppunt met een goede aansluiting op een snelle frequente trein naar Brussel. Dit bevordert ook de betrouwbaarheid van de Belgische dienstregeling aangezien een verstoring bij Knokke geen directe gevolgen voor vertragingen in de Noord-Zuidtunnel zorgt (er moet dan voor Knokke-Brussel in Brugge worden overgestapt). De frequentie kan omhoog doordat alleen op hoofdassen treinen afhankelijk zijn van de Noord-Zuidtunnel en er op nevenlijnen kleinere eenheden kunnen worden ingezet.

De huidige dienstregeling is simpelweg een uitrol van het overeind houden van heilige huisjes (almachtige vakbonden, overal directe trein naar Brussel, etc.) Wil je echt vooruitgang, dan is revolutie nodig. Revolutie geldt dan op alle niveau's.

Ik geloof dat een Nederlandse dienstregeling niet alleen bestemd is voor decentraal ingerichte landen (Nederland, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk), maar ook voor centraal ingerichte landen (Belgie, Frankrijk), alleen het gevolg is dat grote groepen reizigers vaker moeten overstappen op regionale overstapknopen en de feitelijke reistijd door het overstappen wat toeneemt, maar er een betrouwbaardere dienst en eventueel een hogere frequentie ervoor terug krijgt.

[Suus]

Één op de tien inwoners van België woont in Brussel of daar vlak buiten.
Één op de vijf arbeidsplaatsen in België is in Brussel of daar vlak buiten.
Brussel is de stad met de grootste verkeersproblemen in West-Europa. Veel wanhopige reizigers zoeken alternatieven voor de auto.

De NMBS is dan wel gek om minder treinen naar Brussel aan te bieden. Echter, de NMBS moet ook budgetneutraal werken of zelfs bezuinigen om de aanhoudende verliezen niet te verergeren. Wat er nu ligt is robuuster en beter aangepast aan het netwerk, de vraag en het materieel dan wat men had. In die zin is de dienstregeling 2015 een verbetering. Is het perfect? Nee, want ook de NMBS had liever geen trein Turnhout - Binche gehad bijvoorbeeld. Maar is de perfecte dienstregeling mogelijk? Hooguit in Utopia.

[Berk-24]

Ik heb nergens gezegd dat er minder treinen naar Brussel moeten rijden, maar dat er alleen op hoofdassen treinen naar Brussel rijden. In het geval van Turnhout kun je ook een pendeltrein Mechelen-Turnhout aanbieden die in Mechelen aansluit op de trein Antwerpen-Brussel. Rijden er dan minder treinen naar Brussel? Nee. Moet men vaker overstappen? Ja. Is dat problematisch? Nee. Heeft het moeten overstappen ook voordelen? Ja, op minder lijnen is men afhankelijk van de Noord-Zuidtunnel.

Ook ede Nederlandse dienstregeling is niet geheel perfect, maar is wel erg effectief en efficient en daar plukken veel reizigers de vruchten van. In Belgie niet echt.