Deel 2: Kiev-Chernobyl-Chernivtsi
Deel 3: Chernivtsi-Kamyanets-Podilskyi-Ivano-Frankivsk-L'viv
Na anderhalve week Oekraïne is het weer tijd om naar huis te gaan, wat uiteraard in meerdere etappes gegaan is ;) Zoals ik in deel 1 al genoemd heb gaat de snelste en kortste route via Polen, maar deze keer wilde ik liever eens via een andere weg reizen. De heenreis ging zoals bekend via Hongarije, voor de terugreis heb ik Slowakije en Tsjechië gekozen. Met vroegboektickets van de Tsjechische en Duitse spoorwegen is voor weinig geld een lange afstand af te leggen, dus ook dit gedeelte heb ik reeds voor vertrek geboekt. Ik wilde graag nog een paar dagen in Tsjechië blijven en daar wat bekijken, alleen dan wel het liefste op een andere plek dan het reeds bekende Praha. De keuze viel al snel op Plzeň, in het westen van Tsjechië, aangezien je vanaf daar makkelijk terug naar huis kan met een Europa-Spezial, ik nog nooit in die regio was geweest en het vanuit Praha een makkelijke dagtrip is zodat ik ook nog met forumgebruiker Rychlik van het WOR-forum kon afspreken. Zoals ik in deel 1 al beschreef was het in Kiev/Київ niet mogelijk om een kaartje te kopen voor het stuk L'viv/Львів-Košice in het koersrijtuig Kiev-Bratislava, dus heb ik steeds met het rijtuig "meegereisd" zonder er in te zitten. Het kost je twee extra overstappen en veel wachten op stations, maar het is (uiteraard) net zo snel en bovendien een heel stuk goedkoper. Voor L'viv-Košice betaal je vermoedelijk rond de 40-50 euro, op deze manier kost het zo'n 12 euro. Uiteraard heb ik van de terugreis weer een kaartje en een totaaloverzicht gemaakt.
We beginnen in het drukkend warme station van L'viv, waar het vorige deel eindigde. Het is al bijna half 1 's nachts maar het is nog steeds ruim 25 graden, na een kort buitje is het inmiddels ook aardig vochtig. Om exact half 1 komt de nachttrein "Zakarpattya" (Закарпаття), die om 15:09 uit Kiev is vertrokken, stipt op tijd station L'viv binnenrollen. Het koersrijtuig Kiev-Bratislava zit vooraan en lijkt behoorlijk vol te zitten, ik heb een reservering in rijtuig 13. Ik neem deze trein naar de inmiddels bekende grensplaats Chop/Чоп, de trein rijdt na Chop nog een half uur door naar Uzhgorod/Ужгород. Er rijden elke dag drie nachttreinen van Kiev naar Uzhgorod, het is een redelijk populaire route. Na de platskartny escapades hiervoor reis ik nu weer in de tweede klasse (kupé), qua prijs/kwaliteit verhouding een stuk beter. Het gaat geen lange nacht worden, Chop is slechts 266 km verderop en de rit erheen duurt vijf uur en een kwartier. Bij aankomst van de trein verlaten veel mensen mijn rijtuig, de trein wordt ook tussen Kiev en L'viv goed gebruikt. Mijn coupeetje is leeg zodra ik instap maar stroomt snel vol. Iedereen in mijn coupé gaat naar Uzhgorod, behalve ik. Dit is trouwens ook de goedkoopste nachttrein die ik ooit genomen heb, ik heb slechts 118 UAH betaald voor het ticket (€1 ~25 UAH), wat neer komt op minder dan €5. De stop in L'viv duurt een half uur, op de minuut precies zet de 17 rijtuigen lange trein zich in beweging. We maken onze bedden op en gaan gauw slapen, al wordt dat enigszins bemoeilijkt omdat er wat "problemen" zijn met de plaatsreserveringen - wat er precies aan de hand is weet ik niet, maar ik trek me er maar zo weinig mogelijk van aan. De nacht is hobbelig gezien de staat van het spoor, maar de temperatuur is in ieder geval aangenaam (airco!).
's Ochtends word ik rond zessen gewekt door de provodnitsa, het is dan nog een kwartiertje naar Chop. Zodra ik me weer omgekleed heb en alles heb ingepakt wacht ik op het gangpad terwijl we in Chop arriveren.
1. Het is al wel licht buiten, maar ook bewolkt en het regent wat. Veel licht is er niet en in combinatie met het hobbelige spoor heb ik de foto van het gangpad niet zo scherp gekregen
Night train “Zakarpattya” interior by Timon91, on Flickr
Om 06:12 arriveren we in Chop, een handjevol mensen stapt uit. De trein stopt hier voor ruim 20 minuten om het koersrijtuig naar Bratislava af te koppelen en de locomotief om te lopen. Ik loop de heerlijk nostalgische stationshal in en koop bij het loket een kaartje naar Čierna nad Tisou, de Slowaakse grensplaats. De trein vertrekt pas over een paar uur dus ik heb hier nog wel even. Naast de grenstrein naar Čierna nad Tisou vertrekt er straks ook nog een grenstrein naar Záhony (Hongarije), waar wat meer mensen voor wachten. Mijn ticket rolt zo uit de printer, maar de loketdame moet voor iedereen naar Záhony een handgeschreven ticket uitschrijven, wat wel wat tijd kost. Dat internationale tickets vanuit Hongarije meestal handgeschreven zijn wist ik wel, maar dat het de andere kant op ook zo gaat heb ik nooit geweten. Tijd heb ik in ieder geval zat hier, dus even wachten vind ik niet zo erg. Nadat ik m'n ticket gescoord heb ga ik naar buiten, op zoek naar wat ontbijt. Veel zit er niet en het is natuurlijk nog erg vroeg (en bovendien zondag), daarnaast regent het dus zin om ver te lopen heb ik niet. Gelukkig is er wel een kiosk open waar ik wat koffie kan scoren, maar ze hebben niks geschikts als ontbijt. De koffie is overigens ge-wel-dig, dat had ik niet verwacht in Chop :D
2. Het stationsplein, het ontbreekt hier niet aan taxichauffeurs die "Угорщина, Magyaroszág, Венгрия?" (Hongaije) vragen, maar niemand lijkt er gelukkig op in te gaan.
Chop train station by Timon91, on Flickr
3. Terug in het station ga ik nog even bij m'n nachttrein van afgelopen nacht kijken, die nog aan het perron staat.
Night train “Zakarpattya” Kiev-Uzhgorod at Chop train station by Timon91, on Flickr4. Op tijd vertrekt de trein voor het laatste stuk richting Uzhgorod, excuses voor de matige foto. In dit deel heb ik wat meer bewolking gehad, wat de foto's niet altijd ten goede komt ;)
Night train “Zakarpattya” Kiev-Uzhgorod leaving Chop train station by Timon91, on Flickr
5. Station Chop is weer leeg, het regent lichtjes en is vrij fris, dus ik ga maar weer binnen wachten. Intussen wordt het rijtuig Kiev-Bratislava in de omspoorinstallatie omgespoord. Merk op dat het spoor langs perron 1 uit "dubbelspoor" bestaat, dus zowel normaalspoortreinen als breedspoortreinen kunnen hier rijden.
Chop train station by Timon91, on Flickr
6. Binnen wacht ik op een bankje en lees wat. Er is een gratis toilet die zowaar enigszins schoon is en de temperatuur is aangenaam, wat het wachten wel wat fijner maakt. Terwijl ik op het bankje zit heb ik ruim de tijd om het station te observeren, het is een echt nostalgisch grensstation. Deze oude sovjetkunst is een prachtig voorbeeld daarvan. Verder zijn er zo'n 20 loketten waarvan er slechts één open is, is er zelfs een komnata hier (zie linksboven, komnaty zijn een soort van stationshostels die je in de voormalige Sovjet-Unie tegenkomt) en lijkt het station behalve een pinautomaat echt alles te hebben wat je van een groot station verwacht. Of alles ook functioneel is weet ik niet - ik ga uit van niet - maar ooit is het dat in ieder geval wel geweest.
Soviet mural at Chop train station by Timon91, on Flickr
Aan de zijkant is een deel van de stationshal afgesloten, daar vindt de grenscontrole plaats voor iedereen die hier in- of uitstapt. De meeste mensen staan daar te wachten tot de deur open gaat. Zodra de deur opent mag ik nog niet naar binnen, eerst moet iedereen die naar Záhony gaat. Een stuk of 20 mensen gaan met die trein mee, waaronder wat overduidelijke smokkeloma's. Er blijven maar een paar mensen over voor de trein naar Slowakije. De reden dat de grenscontroles los van elkaar plaatsvinden heeft er onder andere mee te maken dat er twee verschillende grenspunten zijn met verschillende stempels, ook al krijg je de stempel op dezelfde plek. Ik heb in mijn paspoort nu dus twee stempels van Chop, maar wel verschillende: Chop (Strazh) en Chop (Druzhba). Om half 9 vertrekt de trein naar Záhony en keert de rust terug. Om tien voor 9, een kwartier voor vertrek van mijn trein, gaat de deur weer open en gaat onze grenscontrole beginnen. Smokkeloma's zijn er niet voor de rit naar Slowakije. M'n rugzak moet open bij de douane en wordt uitvoerig geïnspecteerd, maar de douanier is vriendelijk en spreekt zowaar Duits. Bij de uitreiscontrole worden verder geen vragen gesteld. Zodra iedereen er doorheen is gaat de deur naar het perron open en mogen de we de trein in, welke uit twee rijtuigen bestaat. Er is natuurlijk het koersrijtuig Kiev-Bratislava voor de doorgaande reizigers, voor ons is er een gedeclasseerd 1e klasse rijtuig van de Slowaakse spoorwegen, die behoorlijk jaren 80 overkomt
7. Het interieur, met drie stoelen in de breedte.
Train Chop-Čierna nad Tisou interior by Timon91, on Flickr
8. Mijn rijtuig is het achterste, dus ik kan nog mooi foto's maken door het achterraam.
Leaving Chop on the way to Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
9. We rijden extreem langzaam Chop uit, hier takt de lijn richting Záhony af. De grenslijn naar Hongarije is enkelsporig en niet geëlektrificeerd (die stopt aan het begin van de bocht), maar per dag rijden er wel zes treinparen naar Záhony - één daarvan neemt het koersrijtuig Budapest-Kiev v.v. mee. Naar Slowakije is de lijn dubbelsporig en geëlektrificeerd, maar er zijn slechts twee treinparen tussen Chop en Čierna nad Tisou. Hoeveel goederenvervoer is er is weet ik overigens niet, maar dat zal ook nog wel wat zijn.
Railway to Záhony branching off in Chop by Timon91, on Flickr
10. De spoorlijn dus. Mijn trein wordt getrokken door een Slowaakse e-lok.
Chop-Čierna nad Tisou railway by Timon91, on Flickr
11. Vlak voor de echte grens zijn er nog wat rangeersporen en wachttorens te zien, het is met name aan de Slowaakse zijde een behoorlijk goed bewaakte grens - het is tenslotte de buitengrens van het Schengengebied.
Approaching the border between Chop and Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
12. Tot ziens Oekraïne!
Leaving Ukraine between Chop and Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
13. Hier steken we de grens over. Het grenshek, de grenspaal en het 0 km-bordje zijn allemaal goed te zien. Controle van de Oekraïense politie vindt niet meer plaats, aangezien dat allemaal in Chop gebeurd is.
Entering Slovakia between Chop and Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
14. Welkom in Slowakije! Het spoor is merkbaar beter hier, wat je ook wel kunt zien op de foto.
Entering Slovakia between Chop and Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
Direct na de grens ligt er een grensstationnetje waar de Slowaakse controle plaatsvindt. Dat die onderweg zou plaatsvinden vermoedde ik gezien de tijden al: de trein vertrekt om 9:05 uit Chop en komt om 9:10 aan in Čierna nad Tisou, maar gezien het tijdsverschil duurt het dus 65 minuten terwijl het maar 5 kilometer is. De Slowaakse grenspolitie komt de trein in, neemt de paspoorten in en stelt wat vragen. De douane controleert uitvoerig, alles wordt opengemaakt. Het scheelt dat elk luikje en hokje wat er in het rijtuig te vinden is al los zit of open staat, zodoende hoeft de douane het niet elke keer opnieuw open te schroeven. De twee douaniers die mij controleren spreken gelukkig wat Duits:
- "Alkohol? Zigaretten?"
- "Nur eine Flasche Wodka, 0,5 Liter"
- "Bitte öffnen Sie Rücksack, dass möchten wir sehen"
*Ondergetekende opent rugzak, laat fles zien*
- "Ah, aber das ist ja wirklich gute Wodka, zu Hause ich auch haben!"
Na de douane is het vooral lang wachten totdat de paspoorten weer terugkomen, de trein mogen we niet uit. Pas als het al 9:10 is (de eigenlijke aankomsttijd in Čierna nad Tisou) komen de paspoorten terug en vervolgen we onze weg.
15. In de verte is het perronnetje van de grenspolitie te zien (rechts). Merk ook op dat er nog een goederentrein staat het wachten in Oekraïne, die mag na ons door de grenscontrole.
Leaving the border station near Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
16. Čierna nad Tisou bereiken we om 9:20 met +10, om 10:09 vertrekt de aansluitende stoptrein naar Košice. Controles vinden hier niet meer plaats, alles is al bij het grensstationnetje gebeurd. Het regent lichtjes terwijl we uitstappen, hier de trein bij aankomst in Čierna nad Tisou.
Train Kiev-Bratislava in Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
17. Ook dit station is één en al vergane glorie, er lijkt alleen nog een kioskje operatief te zijn maar zelfs die is nu gesloten. Wel vallen hier twee dingen op: de sovjetmuurschildering over de Tweede Wereldoorlog die hier nog steeds hangt en het feit dat alles ook in het Hongaars (en Oekraïens) weergegeven wordt. Čierna nad Tisou ligt in een gebied met veel etnische Hongaren, de Hongaarse grens ligt ook vlakbij. 60% van de inwoners van Čierna nad Tisou is Hongaars, in dit gebied is zo'n percentage geen uitzondering. De issue van etnische Hongaren is nog steeds een heikel punt in Slowakije en haar politiek.
Čierna nad Tisou train station by Timon91, on Flickr
18. De verder lege stationshal. Bij het loket haal ik voor 5 euro een kaartje naar Košice.
Čierna nad Tisou train station by Timon91, on Flickr
19. Aan de straatzijde is weinig te zien, bovendien regent het nog.
Čierna nad Tisou train station by Timon91, on Flickr
20. Čierna nad Tisou dus, voor de lokale bevolking waarschijnlijk beter bekend onder de Hongaarse naam Tiszacsernyő.
Čierna nad Tisou train station by Timon91, on Flickr
21. Mijn vorige en mijn volgende trein in één foto. De lok is net omgelopen en heeft het koersrijtuig Kiev-Bratislava aan de stoptrein naar Košice gehangen en het ene rijtuigje wat op en neer pendelt naar Oekraïne losgekoppeld. Vanmiddag zal de trein nog een keer op en neer rijden naar Chop, maar dan met een koersrijtuig Bratislava-Kiev. Vooraan staat de stoptrein naar Košice, die bestaat uit vijf moderne rijtuigen.
Train from Chop and train to Košice in Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
22. De trein naar Chop wordt weg gerangeerd, tijd voor een close-up van het Oekraïense slaaprijtuig.
Train from Kiev and train to Košice in Čierna nad Tisou by Timon91, on Flickr
23. Druk is het nog niet, ik kan een mooi plekje uitkiezen :) Čierna nad Tisou wordt overigens nog redelijk goed bediend, er rijdt de hele dag door elke twee uur een trein en tijdens de spits eens per uur. Bovendien zit er nog wel wat logica in de dienstregeling, bijna alle treinen vertrekken 9 minuten na het hele uur (1-2-uurs takt).
Train Čierna nad Tisou-Košice interior by Timon91, on Flickr
24. Het koersbordje. De rit naar Košice duurt 1:47 uur, het is 99 km maar de trein stopt ongeveer bij elk vogelnest.
Train Čierna nad Tisou-Košice interior by Timon91, on Flickr
25. Het landschap onderweg is afwisselend en best mooi, maar het laat zich lastig fotograferen. We blijven de Hongaarse grens strak volgen, bij Slovenské Nove Mesto bevindt deze zich slechts 30 (!) meter van de spoorlijn af. Slovenské Nove Mesto is sowieso een apart geval, het Slowaakse deel van dit stadje is piepklein, het grootste deel van de stad ligt in Hongarije en heet Sátoraljaújhely. Vanuit de trein ziet het er alleraardigst uit, ik realiseerde me op het moment van reizen alleen niet dat het in Hongarije ligt
Er is tussen Slovenské Nove Mesto en Sátoraljaújhely zelfs nog een grensoverschrijdende spoorlijn, maar personenvervoer vindt er niet plaats. Vanuit Budapest rijdt er zowat elke twee uur een directe trein naar Sátoraljaújhely, doorrijden naar Slovenské Nove Mesto hoeft weinig te kosten en levert verder vooral voordelen op, maar politiek gezien zal het in deze regio een stuk genuanceerder liggen.
View from the train Čierna nad Tisou-Košice by Timon91, on Flickr
Košice bereiken we op tijd om 11:56. Omdat we om 0:57 uit L'viv zijn vertrokken en er één uur tijdsverschil is betekent dat de 370 km bijna 12 uur geduurd hebben, maar ondanks dat was het prima te doen zo :) In Košice regent het behoorlijk. Ik lever m'n rugzak in bij het bagagedepot en besluit om even op en neer naar Prešov te gaan, zo'n 30 kilometer verderop. Košice ben ik al twee keer geweest, vanavond heb ik hier een nachttrein richting het westen. Het station is nog steeds deels een bouwput, buiten pin ik wat in de stromende regen. Het voelt wel weer als thuiskomen nu er weer euro's uit de pinautomaat komen
Bij het loket haal ik een retourtje naar Prešov, dit kost net iets meer dan 3 euro. Het koersrijtuig uit Kiev is inmiddels als het goed is aan een klaarstaande Rýchlik naar Bratislava gekoppeld voor het laatste stuk van de reis, aangezien mijn trein nog niet vertrekt ga ik even kijken.26. Rýchlik "Spišan" staat op het punt om te vertrekken uit Košice richting Bratislava, intussen regent het nog steeds flink.
Rýchlik “Spišan” to Bratislava at Košice train station by Timon91, on Flickr
27. Voor de laatste keer het koersrijtuig wat ik de afgelopen 12 uur gevolgd heb
Through carriage Kiev-Bratislava leaving Košice train station by Timon91, on Flickr
28. Ik heb nu nog 20 minuten voordat mijn trein vertrekt, ik haal een broodje als lunch en begeef me richting het perron.
Train to Prešov at Košice train station by Timon91, on Flickr
29. Dit afschrikwekkende en tegelijkertijd prachtige apparatsjik gaat mij naar Prešov brengen. De regen is alweer wat minder geworden, maar droog is het nog niet.
Train to Prešov at Košice train station by Timon91, on Flickr
30. Het interieur, druk is het niet en dat gaat het ook niet worden.
Train Košice-Prešov interior by Timon91, on Flickr
Direct na vertrek uit Košice komt de conductrice de kaartjes controleren, zodra ze mij ziet zitten begint ze al te lachen: ze zat immers net ook al in de trein vanuit Čierna nad Tisou
We verlaten Košice op tijd, de mooie rit naar Prešov verloopt zonder noemenswaardige gebeurtenissen.31. Om kwart over een bereiken we dan Prešov.
Prešov train station by Timon91, on Flickr
32. Het stationsbeeld, Prešov is een knooppunt van vooral regionale treinen. Behalve de regionale treinen is er eens per dag een intercity van Bratislava naar Humenné die hier stopt, plus nog een nachttrein die via de zuidelijke route naar Bratislava rijdt. Let overigens op de voorgrond: toeristen zijn er niet zoveel, maar de enige die ik hier wel zie zijn uiteraard Aziaten
Prešov train station by Timon91, on Flickr
33. Na uitgezocht te hebben hoe laat de treinen terugrijden naar Košice ga ik op de bonnefooi de stad in. De stationsomgeving is niet denderend, maar de weg naar het centrum heb ik gelukkig wel redelijk snel gevonden.
Near Prešov train station by Timon91, on Flickr
34. Prešov heeft schijnbaar bijna 100.000 inwoners en is na Bratislava en Košice de derde stad van Slowakije, maar vandaag heeft iedereen zich thuis opgesloten of is de stad ontvlucht. Er is bijna niemand op straat. Veel foto's heb ik niet genomen hier, maar het ziet er wel redelijk aardig uit.
Hlavná, Prešov by Timon91, on Flickr
35. Nog een mooi gebouw, let ook op de tekst bovenin. Het is Hongaars, uit de tijd dat Prešov nog Eperjes heette en bij Oostenrijk-Hongarije hoorde.
Hlavná, Prešov by Timon91, on Flickr
36. Het centrale plein van de stad, net als in Košice heet dit "Hlavná". Er staan maar liefst vier mensen op deze foto, verder is het doodstil.
Hlavná, Prešov by Timon91, on Flickr
37. Een leuk zijstraatje en tevens de enige plek in het centrum waar nog enig teken van leven is. Ik haal hier een ijsje wat extreem chemisch smaakt en rust wat uit op een bankje in een parkje op Hlavná.
Side street in Prešov by Timon91, on Flickr
Het is zondag, dat verklaart misschien wel het een en ander, maar eigenlijk zou ik juist op zo'n dag wat meer dagjesmensen verwachten. Is Prešov een aanrader? Mooi is het wel, groot en levendig niet. Als je een keer een dagje over hebt in Košice kan ik het nog wel aanraden voor een middag, verder kun je het beter links laten liggen ;)
38. Dat het zondag is betekent ook dat er wat minder treinen rijden, ik ga voor de trein van kwart over twee. Juist, ik ben er een uur geweest: meer dan genoeg
De volgende trein gaat pas over twee uur, daar heb ik geen trek in. Een trein naar Humenné staat nog klaar voor vertrek, verder is er weinig reuring.
Prešov train station by Timon91, on Flickr
Met een paar minuten vertraging vertrekken we, ik heb eenzelfde trein als op de heenweg. Het is aangenaam warm in de trein en gezien de korte nacht val ik snel in slaap. Pas vlak voor Košice ontwaak ik weer. In Košice heb ik nu nog een paar uur door te brengen, om 20:23 vertrekt m'n nachttrein. De 12 foto's van Košice heb ik toch maar op Flickr gezet, er staan er een paar in het verslag.
39. Het hoofdplein, Hlavná. In de zomermaanden stroomt er water door het kanaaltje in het midden, iets wat ik me nog steeds wel kan herinneren van mijn eerste bezoek hier in 2007. Helaas is de uitzichttoren van de St. Elisabethkathedraal, in het midden van Hlavná, op zondag dicht. Hier is een stuk meer volk dan in Prešov (ook al lijkt het op de foto misschien niet direct zo), het is fijn om te zien dat westerse toeristen ook steeds meer Košice weten te vinden :)
Hlavná, Košice by Timon91, on Flickr
40. Een hoop sovjetsymboliek bij het monument voor de Tweede Wereldoorlog. Toch wel apart, er zijn in dit deel van Europa nog maar weinig hamer-en-sikkels te vinden.
War memorial in Košice by Timon91, on Flickr
41. De woonblokken van Košice beginnen vrij snel aan de zuidkant van Hlavná.
Námestie osloboditeľov, Košice by Timon91, on Flickr
Op Hlavná drink ik een biertje, de rest van de tijd spendeer ik dwalend door het mooie oude centrum. Verder mag een selfie met het straatnaambordje van Timonova ulica natuurlijk niet ontbreken
Zodra ik er genoeg van heb ga ik op zoek naar wat avondeten, daarna ga ik terug naar het station. 42. Anderhalf uur voor vertrek ben ik op het station, echt zin om nog veel te doen heb ik niet meer. Mijn trein staat al op het vertrekbord (20:23).
Košice train station by Timon91, on Flickr
Ik loop nog een rondje in de weinig boeiende stationsomgeving, in het park nabij het station zitten vooral veel Roma. Ondanks dat Košice een best mooie stad is valt het hier altijd wel op dat er best veel armen te vinden zijn, vrijwel altijd betreft het Roma. Na een half uurtje keer ik weer terug naar het station, Košice is het enige station wat ik ken wat een Lidl direct in het station heeft, hier haal ik nog wat biertjes voor in de trein straks.
43. De nieuwe stationshal. Niet onaardig, maar nog wel een beetje sfeerloos aangezien er nog veel leeg staat.
Košice train station by Timon91, on Flickr
44. Ik ga maar naar m'n vertrekperron, op een bankje lees ik nog wat. Deze locomotief wordt nog neergezet, dus die kan mooi even op de foto. Zoals ik al eerder zei is er wat meer bewolking en mede daardoor is de temperatuur flink omlaag gegaan. Fijn voor mij, voor de foto's wat minder ;)
Slovak engine at Košice train station by Timon91, on Flickr
45. Drie kwartier voor vertrek wordt mijn nachttrein klaargezet, de EuroNight "Slovakia".
EuroNight “Slovakia” entering Košice train station by Timon91, on Flickr
Vanaf Košice vertrekken er elke dag drie nachttreinen naar Bratislava en drie of vier naar Praha. Naar Praha zijn er een EuroNight, een Rýchlik (vanaf Humenné), een LeoExpress (alleen zitrijtuigen) en een RegioJet (alleen zitrijtuigen, driemaal per week). Ik reis met de EuroNight en ga niet naar Praha, maar nog een stukje verder. Deze trein voert namelijk één slaaprijtuig mee wat als koersrijtuig naar Cheb rijdt, in het westen van Tsjechië tegen de Duitse grens aan. Tot Praha gaan we mee met de EuroNight, vanaf Praha rijden we mee met een Rýchlik via de noordelijke route naar Cheb. Tot eind vorig jaar was er nog een directe nachttrein naar Cheb, de "Excelsior", maar die is inmiddels opgeheven. Mijn kaartje heb ik online bij de Tsjechische spoorwegen gehaald, voor de net-geen-1000 km naar Cheb betaal ik inclusief reservering in het slaaprijtuig slechts 29 euro, heel niet verkeerd! :D
46. Mijn rijtuig, aan de voorkant van de trein.
Through car Košice-Cheb on EuroNight “Slovakia” by Timon91, on Flickr
47. De locomotief van foto 44 gaat ons naar Tsjechië brengen :)
EuroNight “Slovakia” at Košice train station by Timon91, on Flickr
48. Een verdwaald groepje wat oudere slaaprijtuigen, waarschijnlijk gaan deze straks mee in een nachttrein naar Bratislava.
Sleeper cars at Košice train station by Timon91, on Flickr
49. Het koersbordje van het rijtuig naar Cheb.
Through car Košice-Cheb on EuroNight “Slovakia” by Timon91, on Flickr
50. Mijn coupé staat al in de nachtopstelling. Dit rijtuig is een Görlitzer en jarenlang in dienst geweest van de Russische spoorwegen. De enige keer dat ik in zo'n rijtuig geslapen heb was in 2010, tussen Amsterdam en Moskwa
Through car Košice-Cheb interior by Timon91, on Flickr
51. Het gangpad, het rijtuig stroomt langzaam vol. Ik krijg gezelschap van Petr, hij gaat ook naar Cheb en heeft een flinke kater van een of ander zuipfestijn gisteren. Volgens de vriendelijke provodnik, die een GIGANTISCHE bierbuik heeft en nauwelijks door z'n eigen coupédeur past, krijgen we vanaf Poprad nog een derde persoon erbij.
Through car Košice-Cheb interior by Timon91, on Flickr
Mooi op tijd vertrekken we, ik drink rustig een biertje en praat wat met Petr, die redelijk goed Duits spreekt. Na een half uurtje gaat hij naar bed, gezien z'n staat van ultieme brakheid. Rond half 10 ga ik in bed liggen en lees nog wat. Tijdens de 20 minuten durende stop in Poprad komt er geen derde persoon zich melden, dus een paar minuten na vertrek draai ik de deur op slot, doe m'n oordopjes in en ga slapen. Ik slaap zo'n 11 uur aan één stuk door, deze nacht heb ik echt even nodig :)
52. De trein komt pas om half 12 's ochtends in Cheb aan, dus er is geen reden om vroeg op te staan en alles in te pakken. Lekker blijven liggen dus :)
Waking up on board through car Košice-Cheb by Timon91, on Flickr
53. De provodnik is inmiddels vervangen door een vriendelijke provodnitsa, die koffie en "ontbijt" komt langsbrengen. Het is fijn dat je wat krijgt, maar die laxeercroissantjes komen inmiddels echt m'n neus uit
Breakfast on board through car Košice-Cheb by Timon91, on Flickr
54. Het landschap is lieflijk en heuvelachtig, het traject is bochtig en er staan veel bomen. Tussen de bomen door kan ik nog net een riviertje op de foto zetten
Landscape in the northwest of the Czech Republic by Timon91, on Flickr
55. Met vijf minuten vertraging arriveren we om 11:40 in Cheb, op het perron neem ik afscheid van Petr, hij waarschuwt me dat ik uit moet kijken voor "die zigeuners die alles van je af jatten en die hier o-ver-al zitten".
Rýchlik Ohře with through car from Košice at Cheb train station by Timon91, on Flickr
Ik pin eerst wat kronen en haal dan een kaartje naar Plzeň bij het loket. Ik ga niet direct naar Plzeň, maar eerst nog naar een stadje op de route: Mariánské Lázně (Marienbad).
56. Iets voor twaalven vertrekt er nog een stoptreintje naar Mariánské Lázně, dus daar kan ik nog mooi mee. Zonder beroofd te zijn door zigeuners haal ik nog net deze trein, die opvallend genoeg met dieselmaterieel gereden wordt (de spoorlijn is volledig geëlektrificeerd).
Local train to Mariánské Lázně at Cheb train station by Timon91, on Flickr
57. Het interieur, je hebt redelijk veel beenruimte hier :)
RegioShark Cheb-Mariánské Lázně interior by Timon91, on Flickr
58. Het treintje is redelijk gevuld, bij de eerste halte na Cheb stapt er een grote Engelse familie in die zich bij mij voegt. Ze zijn best gezellig en het is fijn gezelschap tot Mariánské Lázně :)
Mariánské Lázně train station by Timon91, on Flickr
Na aankomst in Mariánské Lázně dump ik m'n rugzak bij het bagagedepot, check hoe laat er treinen naar Plzeň rijden en ga dan het stadje in. Mariánské Lázně is een typisch lieflijk kuuroordplaatsje als Karlovy Vary, alleen dan wat kleiner. Alle 22 foto's van Mariánské Lázně staan uiteraard op Flickr, een aantal staan er in het verslag. Er rijdt een trolleybus de stad in, maar ik heb de tijd en besluit om te gaan lopen. Als ik bijna bij het centrum ben barst er echter een flinke regenbui los en duik ik het eerste het beste acceptabele restaurant in om te gaan lunchen. Het is een prima tent, het eten smaakt heerlijk. Tijdens het afrekenen bedenk ik me dat één Tsjechische kroon inmiddels evenveel waard is als één Oekraïense hryvnia, dus de prijzen zijn goed te vergelijken. Nu is Tsjechië niet bepaald duur, maar duur voelt het voor mij nu wel even aan. Alles is 3-4 keer zo duur als in Oekraïne.
59. De bui is voorbij, maar het blijft wel bewolkt. Hier de hoofdstraat het centrum in, Hlavní třída.
Hlavní třída, Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
60. Het stadje ziet er verder alleraardigst uit, maar het is wel volledig op de (met name oudere/rijkere) toerist gebouwd. In de heuvels om het stadje heen zijn wel wat wandelroutes, dus ik zoek een route omhoog en volg die, na een stukje klimmen kom je dan deze toren tegen :)
Mariánské Lázně viewing tower by Timon91, on Flickr
61. Het uitzicht vanaf de toren is mooi, alleen laat het zich lastig fotograferen door de grijze lucht en het vele licht.
View near Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
62. Ik loop weer verder, in de verte begint het weer te betrekken en ik bedenk me dat het geen slecht idee is om weer het centrum in te gaan. Helaas lijkt er niet echt een pad heen te gaan en een wandelkaart heb ik natuurlijk ook niet, dus ik heb maar voor de kortste optie gekozen: onder de skilift langs, stapje voor stapje steil naar beneden
View over Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
63. Terug beneden, de lucht ziet er aardig spectaculair uit zo!
Karlovarská, Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
64. Bij Kolonáda, waar de beroemde waterbronnen zich bevinden.
Kolonáda, Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
65. Mooi is het in ieder geval wel :)
Kolonáda, Mariánské Lázně by Timon91, on Flickr
Het wordt intussen steeds grijzer en het begint weer te druppelen, zodra de bui losbarst schuil ik onder een balkon bij een bushalte en neem de eerste trolleybus die naar het station rijdt. Met wat moeite vind ik de persoon die het bagagedepot beheert terug bij een loket, zodat ik m'n tas terug kan krijgen. Ruim 20 minuten voor vertrek van m'n trein ben ik weer op het perron, de bui is inmiddels opgehouden.
66. Het perron, nu nog erg rustig.
Mariánské Lázně train station by Timon91, on Flickr
67. Een getrokken trein staat te niksen, deze is verder leeg.
Mariánské Lázně train station by Timon91, on Flickr
Mijn treintje is eenzelfde als ik zonet ook al had, naar Plzeň duurt het nog een uurtje. Onderweg geniet ik van het uitzicht en luister ik wat muziek. Met tien minuten vertraging (vertraagde tegentrein, enkelspoor) arriveren we in Plzeň.
68. Het schitterende stationsgebouw van Plzeň hlavní nádraží.
Plzeň hlavní nádraží train station by Timon91, on Flickr
Het is een kwartiertje lopen naar m'n hostel, het is niet moeilijk te vinden. Helaas hangt er een briefje op de deur dat de eigenaar pas om 7 uur terug zal zijn, tot die tijd kan ik er niet in. Er komen ook nog twee Nederlandse dames aangelopen die hetzelfde probleem hebben. We besluiten maar om samen wat te gaan eten, om de hoek zit een pizzeria. De tijd komen we goed door, het is heel gezellig en één van de twee blijkt stomtoevallig heel goed bevriend te zijn met het zusje van een goede vriend van mij. De wereld is klein
Rond half 8 gaan we terug naar het hostel, de eigenaar komt net aangereden. Ter compensatie voor z'n late aankomst krijg ik wel een bed in de vierpersoonsdorm, waar grappig genoeg plek is voor vijf man De dames hebben een privékamer boven, na een uurtje spreken we weer af en gaan we samen de stad in om een biertje te drinken in het centrum. De avond is erg gezellig, rond half 1 lig ik in bed. Druk is het niet, ik ben zowaar de enige op de kamer en de nacht verloopt dan ook rustig. 's Ochtends slaap ik wat uit en doe vooral rustig aan. De douche is prima, ik praat nog wat met twee Duitse kerels die op het punt staan terug te gaan naar Praha. Ik vraag ze of ze bij de beroemde bierbrouwerij geweest zijn, ze zeggen van wel en volgens hen gaat het nauwelijks over bier, is het erg klein en vooral overpriced. Ze zijn er speciaal voor naar Plzeň gekomen, het viel ze erg tegen. Ik vind het maar apart, er hoort hier een gigantische bierbrouwerij te zitten. Tegen twaalven ga ik richting station om Rychlik te ontmoeten, die komt een dagje op en naar vanuit Praha (1,5-2 uur met de trein). Alle 33 foto's van Plzeň zijn uiteraard op Flickr te vinden (het laatste Flickr linkje!), een tiental foto's staat in het verslag.
69. De brug over de Radbuza rivier, aan de overkant kun je in de verte al het station zien liggen.
Pedestrian bridge crossing the Radbuza river, Plzeň by Timon91, on Flickr
Op het station drink ik een kop koffie en haal een berliner bol die maar voor ontbijt moet doorgaan. Rychlik's Rýchlik komt met tien minuten vertraging opdagen uit Praha, het is tof elkaar weer te zien! We gaan het centrum in, we beginnen (uiteraard) met het hoofdplein, Náměstí Republiky.
70. De St. Bartholomeüskathedraal aan Náměstí Republiky torent hoog boven het centrum uit, de toren is ruim 100 meter hoog.
Katedrála svatého Bartoloměje, Plzeň by Timon91, on Flickr
71. Een trammetje op Náměstí Republiky.
Tram at Náměstí Republiky, Plzeň by Timon91, on Flickr
72. De toren kun je ook op, na een stevige klim sta je dan boven. Het uitzicht is zeer de moeite waard, je kunt vanaf hier de hele stad zien. Plzeň heeft zo'n 160.000 inwoners en is na Praha, Brno en Ostrava de vierde stad van Tsjechië.
View over Náměstí Republiky, Plzeň by Timon91, on Flickr
73. Uitzicht richting industrieel Plzeň, ook de behoorlijk grote synagoge is duidelijk te zien.
View over Plzeň by Timon91, on Flickr
74. Flats zijn natuurlijk ook aanwezig in de buitenwijken.
View over Plzeň by Timon91, on Flickr
Terug beneden struinen we nog wat rond en eten uiteindelijk bij een Vietnamees restaurantje onze lunch. We besluiten om toch maar naar de brouwerij te gaan, het moet toch wel de moeite waard zijn?
75. Al snel komt de aap uit de mouw: er is ook nog een brouwerijmuseum, wat hier te zien is.
Pivovarské Muzeum, Plzeň by Timon91, on Flickr
76. Een kilometertje verderop ligt de echte brouwerij. Deze is natuurlijk van een heel ander kaliber en we realiseren ons dat de Duitse jongens zich behoorlijk verkeken hebben hierop
Pilsner Urquell brewery, Plzeň by Timon91, on Flickr
77. We gaan mee met de tour van half 4, die in het Engels is. 70% van de tour bestaat uit Nederlanders, voor tours in het Nederlands zou ook wel markt zijn
Ik kan de tour best aanbevelen, al is het wel één lange reclamepraat voor Pilsner Urquell. Maar goed, pils is hier uitgevonden (vandaar de naam ) dus wat betreft pils is dit wel het epicentrum en daar moet je toch een keer geweest zijn Tussen de verschillende gebouwen gaan we steeds met de bus, de afstanden zijn redelijk groot. We hebben een mooie jongedame als gids, haar uiterlijk is een stuk interessanter dan haar verhaal. Elke uitleg lijkt precies een ingestudeerd cassettebandje die uit het hoofd opgezegd wordt De productiehal krijg je ook te zien, die hoeveelheid flesjes en blikken die voorbij komen zijn best indrukwekkend :D
Pilsner Urquell brewery, Plzeň by Timon91, on Flickr
78. Josef Groll, dé uitvinder van het moderne pils. Aan hem hebben we (in ieder geval ik) vele leuke avonden te danken
Josef Groll portrait at Pilsner Urquell brewery, Plzeň by Timon91, on Flickr
Na de tour gaan we terug naar het station, waar we wat pizza eten en op het perron nog een biertje drinken totdat Rychlik's trein eraan komt. Volledig naar verwachting komt deze vijf minuten te laat opdagen, we nemen hier afscheid met de wetenschap dat we elkaar over twee weken weer zullen zien voor een kort reisje (verslag komt nog). Ik ga terug naar m'n hostel, waar inmiddels redelijk weinig te beleven is. 's Avonds lees ik wat en als ik nog wat honger krijg loop ik nog een rondje door het centrum om wat eten te scoren. Ik praat nog wat met twee Duitsers en duik om half 11 m'n bed in, morgen moet ik vroeg op voor de terugreis.
79. Vandaag is de laatste dag van de reis, vanaf Plzeň ga ik met een Europa-Spezial terug naar Nederland. M'n eerste trein vertrekt om 7 uur en is weer zo'n RegioShark, deze gaat mij terug naar Cheb brengen. We wachten nog op aansluitende passagiers van de EC Praha-München, die - uiteraard - met tien minuten vertraging arriveert.
Train to Cheb at Plzeň hlavní nádraží train station by Timon91, on Flickr
De rit naar Cheb is inmiddels bekend, onderweg slaap ik nog een beetje. Cheb bereiken we met vijf minuten vertraging, maar ik heb hier zo'n 50 minuten overstaptijd.
80. De volgende trein is de RE naar Nürnberg Hbf, tevens de eerstvolgende vertrekkende trein hier.
Cheb train station by Timon91, on Flickr
81. Het stationsgebouw van Cheb, van buiten gezien. Ik ga weer naar binnen en haal wat koffie en een broodje als ontbijt.
Cheb train station by Timon91, on Flickr
82. De volgende trein, deze gaat mij ruim 150 km verder brengen.....
Train to Nürnberg Hbf at Cheb train station by Timon91, on Flickr
83. ...naar Nürnberg. De rit duurt 1:45 uur, niet gek voor die 150 km en gezien het feit dat het een diesel-RE is.
Train to Nürnberg Hbf at Cheb train station by Timon91, on Flickr
84. Het standaard DB-interieur, heel druk is de trein niet maar er gaat toch wel genoeg volk mee de grens over.
RE Cheb-Nürnberg Hbf interior by Timon91, on Flickr
We vertrekken op tijd, achteraf gezien had ik ook nog een uur later uit Plzeň kunnen vertrekken en op een overstap van negen minuten in Cheb kunnen gokken, maar gezien mijn ervaringen met de Tsjechische spoorwegen leek me dat niet zo'n goed plan
Onderweg naar Nürnberg stopt de trein maar een paar keer, de meeste stations slaan we over. Deze trein, een BR612, is uitgerust met een kantelbakmechanisme zodat er op het bochtige traject toch behoorlijk snel gereden kan worden. In Pegnitz lopen we nog tien minuten vertraging op want vanaf hier rijden we samen met een treinstel uit Bayreuth, alleen deze is wat te laat.85. Op Nürnberg Hbf heb ik 40 minuten overstaptijd, dus die vertraging maakt niet zoveel uit. Vanaf hier ga ik in één keer naar Hamm Hbf met de ICE. De ICE komt uit München en bestaat uit twee treinstellen, eentje naar Essen en eentje naar Dortmund. Grappig genoeg rijdt mijn treinstel (die naar Dortmund) eigenlijk naar Frankfurt, via Kassel-Paderborn-Dortmund-Essen(!)-Köln-HSL-Limburg Süd en Mainz. Op de CTA's onderweg staat steeds de verste logische bestemming met deze trein, niemand zal hem van München naar Frankfurt nemen
ICE to the north at Nürnberg Hbf train station by Timon91, on Flickr
86. Het instappen verloopt op z'n DB's: er wordt achterlijk vaak omgeroepen dat de trein uit twee stukken bestaat, in Würzburg gedeeld wordt en welke rijtuigen dan waarheen rijden en aan welke zijde de desbetreffende treinstellen zich bevinden. En uiteraard, nog steeds stappen er genoeg mensen nietsvermoedend in bij het verkeerde stuk
Druk is het gelukkig niet, ik heb de hele rit een tweezitter voor mezelf. Ik heb ook niet gereserveerd, dus dat scheelt :)
ICE-3 interior by Timon91, on Flickr
87. Hamm Hbf bereiken we met een paar minuten vertraging, ook mijn RE naar Münster heeft wat vertraging. Münster Hbf is momenteel verschrikkelijk om te wachten, dus ik ga met een spitstrein naar Gronau, waar ik een half uur moet wachten op de trein naar Enschede. Onderweg geniet ik nog van een paar spectaculair harde regenbuien, in Gronau is het vooral grijs en grauw.
Gronau (Westfalen) train station by Timon91, on Flickr
Aangezien een ticket Plzeň-Gronau vele malen goedkoper is dan een ticket Plzeň-Enschede (lang leve de treinkaartjesmarkt) moet ik nog een grenskaartje halen. In de trein haal ik die, uit de automaat. Daar heb ik nog wel een vraagje over: op mijn kaartje staat "Gronau gesamt - Enschede gesamt" en het is van het Münsterlandtarif. Houdt dat "gesamt" in dat het ook in de bus geldig is? Zo ja, geldt het ticket dan ook in de stadsbus van Enschede?
Goed, de enige trein vandaag die geen vertraging heeft is die naar Enschede, met een sprintje haal ik zelfs de stadsbus nog die eigenlijk al weg had moeten zijn. Het was weer een hele mooie, best intensieve reis van 15 dagen waarin ik veel dingen gezien heb en ook veel geleerd heb over o.a. nationalisme, wodka uit L'viv, radioactiviteit, Oekraïens studentendialect, Krim-Tataren, Ivano-Frankivsk-Angolezen, platskartnyrijtuigen en ga zo nog maar even door
In totaal was ik 620 euro kwijt voor alles, daarvan was 120 euro voor de Chernobyltour. De resterende 500 euro bestond voor iets minder dan de helft uit reiskosten, voor de rest van het geld heb ik twee weken gegeten, gedronken, in hostels geslapen, musea bezocht, et cetera. Ik heb uiteindelijk toch nog ruim 6000 km afgelegd met de trein, niet verkeerd :) Oekraïne kan ik van harte aanbevelen voor een bezoek, ik ga sowieso nog een keer terug. Ook met de huidige situatie is het land prima te bezoeken, maar check vooraf wel even het reisadvies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken over waar je wel/niet heen kunt. Ten westen van Kiev zit je bijna altijd goed, op wat lokale schermutselingen na is daar weinig aan de hand. Ook veel plekken ten oosten van Kiev kun je nog wel prima heen, alleen de Krim, Donetsk en Luhansk en het gebied daar omheen kun je écht vergeten nu. Ik hoop in ieder geval dat er snel een oplossing gevonden gaat worden voor het conflict, niemand wordt beter van de huidige situatie :( Dit was het dan weer voor deze reeks, ik hoop dat jullie ervan genoten hebben en laat maar weten wat jullie ervan vonden! :D
