De binnenstad van Erfurt is in vergelijking met andere Duitse steden relatief goed de Tweede Wereldoorlog doorgekomen. Na de val van de muur is het daarna zorgvuldig gerenoveerd, zodat het nu een mooie en moderne stad is. Het tramnet is voorbeeldig, het doet alle hoeken van de stad aan en wordt volledig gereden met lagevloertrams, samen met fietsers en voetgangers zijn het de enige voertuigen die de binnenstad in mogen. Hier op de foto een deel van de vrolijk gekleurde gevels op de Fischmarkt.
Op de Fischmarkt staat ook het neogotische stadhuis, dat alle oorlogen heeft overleefd. Op de voorgevel zijn er twee lege sokkels, daar stonden tot 1945 twee beelden van Duitse keizers, elk 2 meter 80 hoog. Deze zijn door het Sovjetleger naar beneden gehaald, die korte metten wilde maken met nationalistische symboliek.
Vanaf de Fischmarkt wandelde ik door naar de Domplatz. Helaas was de Dom helemaal verstopt achter een tijdelijkopenluchttheater, dus die kon niet op de foto. Wel was er een mooi doorkijkje terug naar de Fischmarkt.
Daarna wandelde ik terug voor de Krämerbrücke, misschien wel het bekendste bouwwerk in de stad. Op deze stenen brug over de Gera staan 32 vakwerkhuizen. Het meeste is origineel, slechts vier huizen hebben de oorlog niet overleefd. Hierna werd het tijd voor een typisch Thürings gerecht in een van de vele Biergarten in de stad. Ik at een heerlijke Bierbraten met Thüringer Klöße (gekookte aardappeldeegbal met een crouton in het midden) met rode kool.
Na het eten nam ik nog een kijkje in het station. Het zou te lang wachten zijn op de Russische nachttrein Moskou - Parijs die om kwart voor twaalf langs zou komen, maar deze trein, die de toepasselijke bijnaam Walvis heeft kon wel op de foto.
De volgende ochtend ging ik al vroeg op stap met de trein naar Erfurt. In een praktisch lege trein reed ik door een leeg landschap naar Nordhausen. Deze spoorlijn heb ik wel eens eerder gereden, maar in de tussentijd is er bijna niets veranderd en is alles nog DDR-meuk. Op bijna elk station, ook op de bedarfshaltes, is er nog personeel aanwezig om de seinen te bedienen. Veel stations hebben zelfs twee seinhuizen. Ik vraag mij af hoe lang de lijn het op deze manier nog volhoudt. Een station is wel omgebouwd naar moderne lichtseinen, ik vermoed omdat de seinwachter daar is overleden want het is echt volledig willekeurig tussen alle stations met armseinen in gebeurd. Op de foto de trein bij aankomst in Nordhausen.
In Nordhausen ben ik wel eens eerder geweest. Ondanks het kleine aantal inwoners (Harderwijk heeft er meer) rijdt de tram er nog altijd. Een nieuwigheid voor mij is dat er zelfs nog een aantal nieuwe Combino's zijn afgeleverd door een samenwerking met Erfurt. Op de voorgrond staat nog een Duo-Combino van lijn 10, die nog bezig is van diesel naar bovenleiding om te schakelen. Het verschil in ontwerp tussen de verschillende generaties is goed te zien.
Ik liep nog even terug het station in om de RE9 richting Bitterfeld te kunnen zien aankomen, die tegenwoordig ook wordt gereden door Abellio. Het voorste stel is beplakt met reclame voor de Südharz.
Maar het echte doel van mijn bezoek naar Nordhausen was wat anders. Op het stationsplein staat naast het "reguliere" treinstation ook nog station Nordhausen Nord dat het zuidelijke eindpunt van de Harzquerbahn vormt. Het station ziet maar een paar treinen per dag, door de introductie van de Duo-Combino wordt er nu meestal vanaf het stationsplein vertrokken.
Eenmaal per dag rijdt er een stoomtrein van de Harzer Schmallspurbahnen vanaf Nordhausen naar Brocken. Veertig minuten voor vertrek stonden de rijtuigen al klaar langs het perron.
Een half uur voor vertrek van de stoomtrein komt eerst de Duo-Combino weer langs na zijn ritje. Teruggekeerd van het stadsritje naar het plaatselijke Ziekenhuis gaat de tram nu weer naar Ilfeld. Wanneer de tram het hek passeert wisselt het officieel van de tramwetgeving naar de spoorwetgeving, het wordt dan een echt spoorvoertuig.
Terwijl de tram de wijde wereld in rijdt, komt de stoomloc aanrijden voor de trein naar de Brocken.
De stoomloc wordt voor de trein geplaatst. De locomotief is in de jaren '50 in de DDR gebouwd, speciaal voor de smalspoorbanen in de Harz. Toen de locomotief werd geleverd werd deze gestookt op kolen, maar zoals veel andere stoomlocs in de DDR is deze in de loop der tijd door de Reichsbahn verbouwd tot oliegestookte locomotief. Nadat de smalspoorlijnen in de Harz verzelfstandigd zijn, heeft de HSB de locomotief weer omgebouwd tot kolenlocomotief.
Het eerste traject van de lijn is weinig spectaculair. De trein klimt door de bebouwing langzaam omhoog. Verder in Ilfeld gaat de spoorlijn de bossen in, en maakt de trein de eerste serieuze tussenstop in Eisfelder Talmühle. Hier wordt eerst het water in de locomotief bijgevuld voordat de trein weer verder gaat.
De HSB rijdt ook met dieselmotorwagens. Hier staat een motorwagen klaar voor de rit naar Quedlinburg over de Selketalbahn.
De stoomlocomotief had het tijdens de rit soms moeilijk. Het vertrek uit Sophienhof ging zelfs twee keer bijna fout, omdat de trein vanuit stilstand direct weer de trein een steile helling op moest trekken.
Na aankomst in Drei Annen Hohne werd de locomotief direct afgekoppeld en omgelopen, zodat deze aan de andere kant van de trein kwam te staan het water weer aangevuld kon worden. Ik stap zelf uit in Drei Annen Hohne. Brocken bleek vanuit Nordhausen niet in te plannen in het reisschema, ik moet immers ook nog thuiskomen die dag.
Terwijl ik van een broodje braadworst genoot kwam de tweede trein het station binnen rijden. Deze trein komt uit Wernigerode en rijdt naar Eisfelder Talmühle. In deze trein zou ook het open rijtuig meerijden, maar dat ging vandaag niet voor omdat een groep metalheads (
) deze had gereserveerd voor een latere trein uit Wernigerode naar de Brocken.En niet veel later kwam ook de derde trein het station binnenrijden, vanaf de Brocken richting Wernigerode. Met deze trein ging ik naar Wernigerode, een mooi traject met onder andere een zeer krappe boog bij Steinere Renne.
Hoog boven Wernigerode torent het 13e eeuwse slot Wernigerode uit.
In Wernigerode kan je op een uitkijkplatform nog een kijkje nemen in de loods, waar nog een stoomloc staat opgesteld. Naast de loods staat nog een dieselloc opgesteld, die voornamelijk wordt gebruikt voor het goederenvervoer van de HSB.
Vlak na aankomst kwam de HarzElbeExpress richting Halberstadt binnen. Ik moest nog een half uurtje wachten voor de trein richting Goslar. In de treinen van de HSB wordt nog omgeroepen dat er nog treinen van de Deutsche Bahn naar Hannover rijden, maar dat is sinds december 2014 verleden tijd. DB Regio zelf verdween vervolgens in december 2015 helemaal uit deze regio. Toen heeft HEX, voorheen een onderdeel van Veolia, overigens ook een nieuw logo geïntroduceerd waarmee duidelijk is dat het nu onderdeel is van Transdev.
Hier de trein uit Wernigerode na aankomst in Goslar.
In Goslar stond ook nog de tegentrein naar Bad Harzburg. Spot de tien verschillen tussen de nieuwe en de oude generatie LINT zou ik zeggen
Met hetzelfde type trein zou ik naar Hannover reizen, een rit die maar iets meer dan een uur duurt, vooral doordat er in de regio amper stations zijn. Met enige vertraging kwam ik zo in Hannover, waar ik direct de lounge in dook voor het gratis toilet en de gratis frisdrank. Daarna ging ik met de intercity naar Amsterdam en met de Intercity Direct naar huis. Na Osnabrück besloot ik wat te eten en drinken te halen, toen ik vrij onverwacht Fles, op weg naar huis uit Dresden, aantrof in de bistro. De intercity liep door werkzaamheden bij Bünde en een overlegstoring bij Rheine behoorlijk wat vertraging op, waardoor ik uiteindelijk iets over half elf in Rotterdam Centraal was, een half uur later dan gepland.
Ik neem aan dat je met een SWT hebt gereisd, maar de HSB is geheel eigen tarief toch?
