Het eerste deel van deze serie heeft ons per metalen druksigaar naar het Roemeense Timișoara gebracht, vanaf waar het per trein verder is gegaan naar zuidelijk Servië. Na een lange dag treinen ben ik in Kraljevo/Краљево beland, een provinciestad met ca. 70.000 inwoners. Letterlijk betekent het "Koningsstad", maar groots is het niet en de stad zelf is meer een handige uitvalsbasis dan een echte trekpleister. Ik blijf hier twee nachten, te meer omdat ik 's avonds laat ben aangekomen en 's ochtends vroeg weer zal vertrekken. Ik heb hier dus één volledige dag te besteden, maar voor de stad heb je aan een paar uur genoeg. In de omgeving is echter genoeg te zien, dus ik heb me uiteindelijk prima vermaakt :D In dit deel bezoeken we eerst Kraljevo en zien we iets van de omgeving, daarna pakken we de trein voor het spannendste treinreisje van deze vakantie: over de spoorlijn naar het in Noord-Kosovo gelegen Mitrovica/Mitrovicë/Kosovska Mitrovica/Косовска Митровица (doorhalen wat voor u niet van toepassing is) - in het verslag houd ik het voor het gemak gewoon bij "Mitrovica" ;) Dit lijntje en dan vooral dit treintje zijn recentelijk nog in het nieuws geweest, aangezien het de spanning tussen Servië en Kosovo weer flink heeft doen oplaaien. Ik was gezien de reacties initieel vrij bezorgd over of het allemaal wel zou lukken deze reis, maar achteraf gezien kon het makkelijk ;) Hierover later meer, we beginnen in Kraljevo.
Na een heerlijke nacht - ik heb 10 uur onafgebroken geslapen - ontwaak ik, na een douche eet ik flink van het basic ontbijtbuffet. Het overslaan van het avondeten gisteravond merk ik nu wel :') Ik ben van plan om het rustig aan te doen vandaag, het is een behoorlijk actief reisje tot nu toe. Tijdens het ontbijt bedenk ik dat ik eerst maar eens wat van Kraljevo ga bekijken en eens te kijken of er een toeristenkantoortje is, waar ik kan informeren of er nog mogelijkheden zijn om wat van de omgeving te zien. Alle 32 foto's van Kraljevo en de omgeving zijn op Flickr te zien, iets meer dan de helft staat ook in het verslag. Uiteraard zijn er ook weer een kaartje en overzichtskaartje beschikbaar.
1. We beginnen in het hotel, met het uitzicht vanuit de badkamer. Het hotel zit op de 5e verdieping en het uitzicht is best prima - net als het weer. Hier kijken we richting het trein- en busstation, die naast elkaar op ongeveer 500 meter van het hotel liggen.
View from Hotel Belvedere, Kraljevo by Timon91, on Flickr
2. Als eerste loop ik naar het station, om te kijken of de treinen naar Mitrovica überhaupt rijden en zo ja, alvast een kaartje te kopen. Voor het station ligt een parkje, wat meestal uitgestorven is.
Park kod železničke stanice, Kraljevo by Timon91, on Flickr
3. Op het station is niet veel gaande, er zijn enkel wat rangeeractiviteiten gaande. Het spoor is hier overigens geëlektrificeerd, maar alleen in de richting van Požega/Пожега.
Kraljevo train station by Timon91, on Flickr
Normaal gesproken rijdt er één keer per dag een ICS (InterCity Srbija) naar Beograd/Београд, gereden met een nieuwe Flirt. Momenteel zijn er tussen Beograd en Požega echter werkzaamheden dus rijdt deze helemaal niet. Zodra die werkzaamheden afgerond zijn zou de trein weer terug moeten komen, want hij staat wel op de vertrekstaten voor 2017 op station Kraljevo.
4. Er staat ook nog een stoptreintje klaar wat straks naar Užice/Ужице gaat rijden.
Train to Užice at Kraljevo train station by Timon91, on Flickr
5. Een Russendiesel, zoals je kunt zien ;)
Russian DMU at Kraljevo train station by Timon91, on Flickr
Navraag bij het loket leert dat de treintjes naar Kosovo gewoon rijden, een kaartje kopen voor morgen is ook geen probleem :D Ik betaal 442 dinar (iets minder dan 4 euro) voor het kaartje.
Goed, tijd om de stad in te gaan! Ik loop weer terug richting het centrum om daar eens rond te kijken. Het weer is overigens heerlijk: 's nachts vriest het een graad of 15, maar overdag is het -5 en zonnig - in het zonnetje is het best goed te doen.
6. Er is een klein voetgangersgebied in het centrum, wat verder niet heel bijzonder maar waar het wel fijn rondlopen is.
Miloša Velikog, Kraljevo by Timon91, on Flickr
7. Kraljevo heeft verder veel flats en daarnaast opvallend veel wisselkantoren voor een stad die ver van enige landsgrens af ligt.
Miloša Velikog, Kraljevo by Timon91, on Flickr
8. Het centrale plein is rond en heet "Trg Srpskih Ratnik". Volgens een foldertje in het hotel is dit het mooiste kogelronde plein van Servië, maar zo heel veel zullen er ook wel niet zijn :') Overigens heb ik van het hotel een koelkastmagneetje van Kraljevo gehad, waar dit standbeeld op staat - mooi voor op m'n kamer :')
Trg Srpskih Ratnik, Kraljevo by Timon91, on Flickr
Bij de toeristeninfo, die aan dit plein zit, ben ik de enige klant en de uiterst vriendelijke en behulpzame man is goed geïnformeerd en blij dat hij iemand heeft om te helpen :D Vanmiddag om 13:30 gaat er een bus naar Studenica/Студеница, een klooster van meer dan 800 jaar oud op zo'n 50 km ten zuiden van Kraljevo. Ik heb dus tot die tijd om Kraljevo te zien ;)
9. De rivier de Ibar stroomt net ten zuiden van het centrum. In de rivier liggen wat horecaboten en langs de kade wordt gevist.
View over the Ibar river, Kraljevo by Timon91, on Flickr
Bij één van die boten drink ik een kop koffie. Binnen is het gezellig maar helaas geldt er ook een "rookverbod", dus de sigarettenrook drijft me na een half uurtje weer naar buiten. Langs de kade loop ik terug richting centrum.
10. Typische bebouwing in Kraljevo: een flat, een vrijstaand woonhuis en kantoor/overheidsgebouw/iets met onduidelijke functie :')
Streetview in Kraljevo by Timon91, on Flickr
Er is ook een bazaar, waar het leuk rondneuzen is en waar ik een muts koop. Bij een eettentje haal ik wat burek als lunch, die ik op m'n hotelkamer opeet. Om 10 over 1 vertrek ik weer en ga op weg naar het busstation. De bus naar Studenica is snel gevonden en deze zit al aardig vol. Ik kan nog wel een raamplaatsje claimen, maar niet veel later zijn alle zitplaatsen bezet. Overvol vertrekken we en de eerste kilometers door Kraljevo gaan door het drukke verkeer vrij langzaam. Daarna wordt het langzaamaan rustiger en wordt het landschap steeds mooier. We rijden langs de Ibar in zuidelijke richting, de heuvels in. De spoorlijn Kraljevo-Mitrovica volgt tevens het dal, dus morgen ga ik hier weer langskomen ;) In Ušće/Ушће, een dorp op zo'n 50 km van Kraljevo, maakt de bus een wat langere stop op het chaotische busstationnetje. We wijken hier van de hoofdweg af en rijden nog zo'n 12 km heuvelopwaarts tot we bij Studenica zijn.
11. De bus bij het "busstation" van Studenica. Op een restaurant, een winkel en drie huizen na is hier verder niks. Het is nu iets na drieën en ik moet hier drie uur gaan doorbrengen.
Bus stop, Studenica by Timon91, on Flickr
Per dag rijden er vier bussen van Kraljevo naar Studenica en vice versa, de enige bus die nog terug gaat vertrekt om 6 uur. Nadat ik dit driemaal gecheckt heb - ik wil hier echt niet vast komen te zitten :') - loop ik verder richting het klooster.
12. De ingang van het mooi gelegen klooster.
Studenica Monastery, southern Serbia by Timon91, on Flickr
13. Binnen de muren. Het uitzicht mag er wezen!
Scenery near the Studenica Monastery by Timon91, on Flickr
14. Het klooster zelf. Het is een actief monnikenklooster waar nu 8 monniken wonen.
Studenica Monastery, southern Serbia by Timon91, on Flickr
In de grote kerk is een vrijwilliger met wie ik een tijdje praat, hij vertelt veel over de Servisch-Orthodoxe kerk en het geeft allemaal wat meer inhoud aan de fresco's en details in de kerkgebouwen. Binnen in de kerken is het stervenskoud, buiten praten we nog wat na. Als ik de kerkgebouwen wel gezien heb loop ik weer verder. Andere bezoekers heb ik niet gezien.
15. De achterkant van het kloostercomplex. Dit is trouwens hét verplichte scholierenuitje voor Serviërs, althans volgens de Serviërs die ik hier over gesproken heb
In de zomer zal het hier behoorlijk druk zijn, het voelt best bijzonder om hier moederziel alleen rond te lopen.
Studenica Monastery, southern Serbia by Timon91, on Flickr
16. De weg naar het westen. Zo af en toe komt er een auto langs maar veel verkeer is er niet.
Scenery near the Studenica Monastery by Timon91, on Flickr
17. Nog maar een keer de kerk dan ;)
Studenica Monastery, southern Serbia by Timon91, on Flickr
18. Als ik alles wel gezien heb loop ik nog een stukje de heuvel op, maar veel is daar verder ook niet te zien.
Scenery near the Studenica Monastery by Timon91, on Flickr
Ik heb nu zo'n anderhalf uur doorgebracht hier, de laatste anderhalf uur spendeer ik in het warme restaurant bij de bushalte. Het is een heerlijk authentiek Joegoslavisch restaurant, met een gigantische hoeveelheid vleesgerechten op het menu en bier per 0,6 liter. Ik bestel een biertje en een medium burger (0,5 kg), een grote (1 kg) gaat me echt te ver :') Ik vraag of die ook voor 1 persoon bedoeld is, waarop de serveerster (die tegelijkertijd ook de kokkin is) me verbaasd aankijkt en antwoordt met "natuurlijk, waarom niet dan?" :') De medium burger is in ieder geval erg lekker en meer dan genoeg. Om half 6 komt de bus al aanrijden vanuit Mlanča/Мланча, de 7 passagiers en chauffeur nemen plaats in het restaurant om wat te eten en drinken. Tegen zessen gaan we de vrieskou in - het enige alternatief voor de sigarettenrook - en stipt om 6 uur rollen we het donkere Studenica uit. Na een minuut of 20 bereiken we Ušće, waar we moeten overstappen na een kleiner busje voor de reis naar Kraljevo. Onderweg voeren de drie overgebleven overige passagiers nog een hevige discussie over Kosovo, waarschijnlijk indirect door mij veroorzaakt. Ik heb namelijk met één passagier gesproken over m'n reisplannen en toen o.a. genoemd dat ik met de trein naar Mitrovica ga en de woorden "Mitrovica", "Srpski voz" en "tourist" heb ik tijdens de discussie meerdere malen genoemd
Ik was vooraf wel benieuwd hoe Serviërs hier op zouden reageren maar echt negatieve reacties heb ik niet gehad over m'n reisplannen naar Kosovo. Over Mitrovica heb ik alleen meerdere malen "Good luck" gehoord, maar ook dat viel me verder wel mee Goed, tegen achten ben ik terug in Kraljevo waar ik in het centrum word afgezet. 's Avonds heb ik afgesproken met Petar, een CS-er uit Kraljevo die wel een biertje wil drinken maar geen plek had om me te hosten. Iets na negenen ontmoet ik Petar buiten het hotel, het is een aardige kerel die vertelt dat hij eigenlijk nog nooit Engels gesproken heeft, maar omdat hij een tijdje wat modereerwerk op internet gedaan heeft kan hij het eigenlijk best goed :D We belanden in een kroeg genaamd Rocknrolla, een gezellige tent waar volop gedronken, gedart, gelachen, gepraat en helaas ook gerookt wordt. Volgens Petar, die als DJ werkt en veel in uitgaansgelegenheden in de buurt komt, is dit de enige "normale" kroeg in Kraljevo. Voor de rest zijn het vooral blingblingmachoclubs waar hij als DJ veel komt en die hij in z'n vrije tijd zoveel mogelijk probeert te vermijden :6 Iets na middernacht is het mooi geweest, nemen we afscheid en ga ik terug naar het hotel. Ik heb een soort van gesloten balkon waar ik m'n jas, trui en broek gedurende de nacht ophang, in de hoop dat de rooklucht er een beetje uit gaat :') Met -12 buiten zal het hopelijk wel een beetje helpen :')
De nacht is kort, om kwart voor 6 sta ik op, douche, pak m'n spullen in en ga richting station. Er gaan slechts twee of drie treinen per dag naar Kosovo: om 06:40 en 14:45 gaat er een trein naar Kosovska Mitrovica en behalve op vrijdag en zaterdag ook nog een om 22:40 naar Leposavić/Лепосавић/Leposaviq. In feite komt het er op neer dat het één treintje is wat in een 8-uurs takt drie keer per dag heen en weer rijdt naar Kosovo. De 24 uren die per dag beschikbaar zijn, zijn net te weinig om drie keer heen en weer te rijden naar Mitrovica en nog een beetje buffer te houden :')
19. De trein staat al klaar, uiteraard is het weer zo'n Russendiesel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik licht gespannen ben, Servië en Kosovo staan door de recente incidenten weer op gespannen voet en ik vraag me af of ik nog problemen ga krijgen in Noord-Kosovo.
Train to Kosovska Mitrovica Sever at Kraljevo train station by Timon91, on Flickr
Stipt op tijd vertrekken we, langzaam rollen we Kraljevo uit. De rit van 129 kilometer naar Mitrovica duurt 3:36 uur, de eerste 80 km zijn nog in Servië.
20. Langzaam wordt het licht, het is helaas een grijze dag vandaag. We rijden door dezelfde vallei als waar ik gisteren met de bus doorheen gekomen ben, maar het blijft mooi :) Helaas is het door de vieze ramen, het donkere weer en de schuddende trein lastig om foto's te maken. Na zo'n 20 km passeren we het kasteel van Maglič/Маглич, wat ik gisteren vanuit de bus al gezien heb maar niet op de foto kon krijgen. Het spoor gaat in een tunnel onder het kasteel door.
Maglič fortress seen from the train in southern Serbia by Timon91, on Flickr
21. Station Polumir/Полумир, met een vrij doorsnee stationsgebouw voor deze route. Veel stations hier zijn nog wel bemand. Behalve dit treintje rijdt hier volgens mij niets, ik heb geen enkele tegentrein gezien en ik betwijfel of er überhaupt nog een wissel of sein werkt langs de route. Het is dan ook geen doorgaande route (meer) en aftakkingen naar andere lijnen zijn er ook niet. Het is bizar om te bedenken dat hier vroeger nog treinen van München naar Griekenland gereden hebben.
Polumir train station, Serbia by Timon91, on Flickr
22. Kleinere haltes als deze zijn dan weer niet bemand. Druk is het niet in de trein, maar wel drukker dan in de trein naar Kraljevo eergisteren
Ik heb de hele rit een vierzitter voor mezelf.
Train stop in southern Serbia by Timon91, on Flickr
23. Kapotgeschoten gebouwen zijn er nog genoeg.
Destroyed building in southern Serbia by Timon91, on Flickr
24. Raška/Рашка is de laatste grote plaats in Servië, 1:40 uur na het verlaten van Kraljevo. Dit is de plek waar het beruchte "Kosovo is Servië"-treintje op last van de Servische autoriteiten is geëindigd op 14 januari. Vanaf hier is het niet meer dan 15 km sporen naar de Kosovaarse grens.
Raška train station by Timon91, on Flickr
De Serviërs waren bang dat de Kosovaren de sporen of de trein wilden opblazen. Ik vermoed ook dat het deels was om gezichtsverlies te voorkomen aangezien de Kosovaarse grenspolitie destijds al net over de grens stond om de trein tegen te houden. Zoals het wel vaker gaat op de Balkan was het een hoop moddergooien aan beide kanten zonder dat er echt een conclusie getrokken werd, maar het moge wel duidelijk zijn dat de beschildering van het treintje lichtelijk onhandig was :')
De hoofdweg van Raška naar Mitrovica loopt ook door dit dal, vlak voor de grens is er een behoorlijk vervaarlijk uitziend militair checkpoint op de weg. Aangezien Servië Kosovo niet erkent is er aan de Servische kant geen officiële grenscontrole. Wel is er vanaf Kraljevo politie in de trein aanwezig geweest die onderweg een keer bij random passagiers (lees: alleen ik, de enige overduidelijke buitenlander) het paspoort gecontroleerd hebben. In Rudnica/Рудница, een gehucht met 300 inwoners, stappen de beide agenten uit want dit is de laatste stop in Servië. Vermoedelijk wachten ze hier tot de trein weer terugkomt uit Mitrovica en rijden dan weer mee tot Kraljevo. Overigens is het grensstation op de weg aan de Kosovaarse kant afgebrand in 2011 tijdens de crisis in Noord-Kosovo.
25. Hele slechte foto, maar dit is dan de grens tussen Servië en Kosovo. De Ibar vormt voor een klein stukje de grens. Het valt op dat hoe verder we van Kraljevo af zitten, hoe meer snelheidsbeperkingen er zijn. Ook deze brug steken we met 10 km/h over en dat is geen uitzondering deze rit.
Crossing the Serbian-Kosovan border by train by Timon91, on Flickr
Direct aan de Kosovaarse kant stoppen we op station Donje Jarinje/Доње Јариње, twee politieagenten stappen in. Ik heb er niet op gelet, maar het zijn volgens mij Servische agenten van de Kosovaarse politie. De planmatige stop hier duurt 1 minuut en de agenten controleren in die tijd ieders identiteit. Ik zie alleen maar Servische identiteitskaarten om me heen, er zijn zo'n 30 passagiers aan boord. Uiteraard is er bij mij een probleem, de agent vraagt waar ik heen ga en ik heb eigenlijk niet zo'n idee wat ik hier het beste kan zeggen. Ik besluit om eerlijk te zijn en zeg "Mitrovica and Prishtina". De agent loopt weg met m'n paspoort en komt na een minuut terug met z'n collega die in de tussentijd vluchtig alle andere passagiers gecontroleerd heeft. Ik moet meelopen naar de deur en ik krijg sterk de indruk dat hij me uit de trein wil zetten. "Next time use different checkpoint" is het enige wat er uit komt. Ik zeg hem dat ik gewoon naar Kosovo mag reizen en dat van Servië naar Kosovo geen probleem is (de andere kant op is dat wel, in het volgende deel meer daarover). Hij belt met z'n baas en overlegt in het Servisch, hij kijkt na een tijdje op en zegt dat ik m'n spullen moet pakken. Gelukkig gaat z'n telefoon over en neemt hij op, ik doe alsof ik zijn eerste boodschap niet gehoord heb. Weer een minuut verder is het telefoontje klaar, krijg ik zonder één woord m'n paspoort in m'n handen gedrukt, stappen de agenten uit en voor ik me besef dat ik er niet uit hoef rijden we alweer.
26. Qua landschap verandert er weinig, ook qua bebouwing ziet alles er hier hetzelfde uit. Er is wel één wezenlijk verschil: Servische vlaggen. Overal Servische vlaggen. Langs de weg is elke paal er zowat mee uitgerust. Het is slecht op de foto te krijgen, maar voor het idee ;)
Serbian flags in Northern Kosovo by Timon91, on Flickr
27. Het landschap is niet verkeerd, al is het grijze weer een beetje jammer. Op deze manier krijg je wel een naargeestig beeld van dit stukje Kosovo.
Northern Kosovo seen from the train by Timon91, on Flickr
Wat verder opvalt is dat al het verkeer Servische kentekens heeft en grotendeels met "KM" als eerste twee letters. Dit slaat op Kosovska Mitrovica, de grootste stad in Noord-Kosovo. Verder heb ik nog steeds Servisch netwerk hier en zijn op veel verkeersborden alle teksten in het Latijnse alfabet met zwarte graffiti onleesbaar gemaakt.
28. Ook de stations zijn uitgerust met vlaggen, zoals hier in Banjska/Бањска.
Banjska train station by Timon91, on Flickr
29. Station Valac/Валач, waar de Latijnse tekst niet meer leesbaar is.
Valac train station by Timon91, on Flickr
Iets voor Mitrovica stoppen we nog in Zvečan/Звечан, waar deze treintjes tot een paar jaar geleden eindigden. De laatste paar kilometer Mitrovica in gaan heel langzaam en het komt vanuit de trein al over als een smerig oord.
30. Tegenwoordig eindigt de trein op station Kosovska Mitrovica Sever, ofwel Noord-Mitrovica. Het is een zijspoortje van de hoofdlijn wat doodloopt op een vervallen, modderig industrieterreintje. Direct achter het station stroomt de Ibar, het symbool van de verdeeldheid van Mitrovica. De hoofdlijn steekt hier de rivier over, maar vanaf hier tot Prishtinë wordt het spoor niet gebruikt.
Train from Kraljevo at Kosovksa Mitrovica Sever train station by Timon91, on Flickr
31. Aan weerszijden van de trein ligt een perron, je kan aan beide kanten uitstappen. We zijn op de minuut op tijd aangekomen, de trein wacht hier 24 minuten en rijdt dan terug naar Kraljevo. Dat ik op mijn gehele treinreis door Servië slechts 10 minuten vertraging heb gehad mag een godswonder heten :')
Train from Kraljevo at Kosovksa Mitrovica Sever train station by Timon91, on Flickr
Met de huidige staat van het spoor zou de enkele reis Beograd-Mitrovica zo'n 10 uur duren, in theorie zou Beograd-Prishtinë dan per trein iets van 11 uur zijn. Ter vergelijking: in de Joegoslavische tijd deed de trein dat via deze route in 6,5 uur, wat ook de tijd is die de bus ervoor nodig heeft.
32. Van het station naar de brug in het centrum is het ongeveer 1,5 km lopen. Ik wil eerst nog wat van Noord-Mitrovica zien voordat ik de oversteek maak.
Lole Ribara, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
Mitrovica is na de crisis in Noord-Kosovo in 2013 opgedeeld in twee administratieve eenheden. Door allerlei omstandigheden is het vrij onduidelijk hoeveel mensen er precies wonen, maar een ruwe schatting is dat er in het noordelijke deel zo'n 30.000 mensen (waarvan driekwart Serviër) en in het zuidelijke deel zo'n 70.000 mensen wonen (vrijwel uitsluitend Albanezen). Noord-Mitrovica is de grootste plaats van Noord-Kosovo en ook de stad met de meeste Serviërs in Kosovo. Het gaat de hoofdplaats worden van de "Community of Serb Municipalities", maar het is onduidelijk wanneer dat precies van start zal gaan. Ik zou nog veel en veel meer over Mitrovica en de historie kunnen schrijven maar dat wijkt n.m.m. te veel af van het verslag. Mocht je geïnteresseerd zijn dan is er meer dan genoeg literatuur over te vinden op het wereldwijde web ;)
33. Ik loop verder richting het centrum. Noord-Mitrovica komt op mij over als een lelijk en smerig oord, de vieze sneeuw en de vuile lucht helpen natuurlijk ook niet mee.
Lole Ribara, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
34. Clown Donnie en Ome Vlad zijn behoorlijk populair hier. Het vermoeden bestaat dat Servië de controversiële trein juist nu gestuurd heeft omdat de machtsverhoudingen op het wereldtoneel na de verkiezing van de eerstgenoemde aanzienlijk verschoven zijn. Gewoon even testen hoe ver ze konden gaan en hoe de rest van de wereld zou reageren :6
Donald Trump poster in North Mitrovica by Timon91, on Flickr
35. Op een heuvel achter het centrum staat een vrij nieuwe Servisch-Orthodoxe kerk, vanaf waar je een goed uitzicht over de stad zou moeten hebben. Het kost een beetje moeite maar met wat rondvragen - in het Russisch - word ik vriendelijk de weg gewezen.
View over North Mitrovica by Timon91, on Flickr
Het is overigens raadzaam om in Noord-Mitrovica niet met Engels te beginnen als je iets wilt vragen. Duits, Italiaans of Russisch zijn prima opties om mee te beginnen, Engels kan daarna altijd nog. Het hoeft geen probleem te zijn, maar kan wel gevoelig liggen. Petar was gisteravond in Kraljevo op straat ook erg op z'n hoede om Engels te spreken in de buurt van voorbijgangers. Of het echt zo erg is kan ik moeilijk peilen, maar de angst voor antigevoelens is er duidelijk wel.
36. De kerk in kwestie.
Serbian-Orthodox church, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
Nog verder naar boven staat een monument voor mijnwerkers. Wat Wikipedia hier over te zeggen heeft is vrij treffend:
De hier genoemde mijnen zijn overigens één van de belangrijkste redenen waarom Servië Kosovo nog voor zichzelf wil houden.Wikipedia schreef:This is the most significant monument in the city. It was built in 1973 by the architect Bogdan Bogdanović. It is perched on the so-called miners hill in northern Mitrovica. Two columns holding a mining cart represent the mining tradition of the city. Mitrovica is well known for its Trepča Mines. The monument was dedicated to the miners of the city (Albanian and Serbian partisans), who lost their lives during World War II. It was designed to represent the overcoming of national divisions between Albanians and Serbs and to bear witness to the peaceful coexistence between the two communities in post-war Yugoslavia. Now the monument has lost its meaning and it can be seen as an object of indifference on both sides of the city.
37. Het monument. Het ligt in een verlaten en besneeuwd park en je hebt een uitzicht over de stad wat best mooi zal zijn als het weer beter is. Nu is het smoggy, grauw en niet bijster mooi.
Miners' Monument, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
38. Het uitzicht, met direct beneden de kerk van foto 36.
View over North Mitrovica by Timon91, on Flickr
39. Na even van het uitzicht "genoten" te hebben ga ik naar beneden, in een klein kwartiertje loop ik naar de brug toe. Deze brug staat symbool voor de scheiding tussen Serviërs en de Albanezen, tot juni 2014 lag er een berg puin op om verkeer onmogelijk te maken. Daarna is de brug gerenoveerd en deze had op 20 januari 2017 geopend moeten worden voor zowel voetgangers als verkeer. De Serviërs waren het daar echter niet mee eens en hebben een muur gebouwd aan de noordzijde. Deze foto's zijn van 1 februari, behalve voetverkeer is er geen verkeer mogelijk vanwege de muur.
Ibar bridge seen from North Mitrovica by Timon91, on Flickr
40. Behalve de muur is er ook nog een stukje bouwplaats die verkeer onmogelijk maakt.
Serbian wall near the Mitrovica bridge by Timon91, on Flickr
41. Een monument voor Serviërs die in 1999 zijn omgekomen.
War memorial near the Ibar bridge, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
42. Voetgangers kunnen er zonder problemen langs, er is wel redelijk wat voetverkeer over de brug.
Ibar bridge, Mitrovica by Timon91, on Flickr
43. De brug zelf. Het is heel apart om tussen twee vijandige werelden te staan. In het niemandsland tussen Oezbekistan en Tadzjikistan vorig jaar had ik hetzelfde gevoel, maar daar was ik helemaal alleen.
Ibar bridge, Mitrovica by Timon91, on Flickr
44. Naar achteren gekeken. Er moet nog aardig wat werk verzet worden wil hier verkeer overheen kunnen :( Drie dagen nadat deze foto's genomen zijn is de muur weggehaald, dus er is in ieder geval vooruitgang!
Serbian wall near the Mitrovica bridge by Timon91, on Flickr
45. Een (Servische) cameraploeg is bezig met een reportage maken.
Serbian TV crew on the bridge in Mitrovica by Timon91, on Flickr
46. De Ibar. Behalve deze brug zijn er nog twee andere bruggen, maar die zijn volgens mij niet open voor verkeer. Ook zijn er nog wat primitieve voetgangersbruggetjes die de rivier overspannen, waaronder eentje naast de brug.
Ibar seen from the bridge, Mitrovica by Timon91, on Flickr
47. Gekeken naar de Albanese kant. Een groot billboard over Ramush Haradinaj is in de verte ook al zichtbaar. Billboards over deze begin januari in Frankrijk opgepakte voormalig UÇK-leider zie je in heel Albanees Kosovo terug.
Ibar bridge, Mitrovica by Timon91, on Flickr
Bij het restaurantje op bovenstaande foto direct rechts haal ik een kop koffie. Ik kies een tafeltje bij het raam, met uitzicht op de brug. Het is een doodnormaal Italiaans restaurant met heerlijke koffie, maar als je uit het raam kijkt zie je direct voor je neus dit symbool van verdeeldheid liggen. Heel bizar!
48. Ik heb nog aardig wat Servisch muntgeld over, dus ik besluit om nog even wat te kopen aan de Servische kant. Na de koffie steek ik de Ibar weer over en haal bij een winkeltje net over de brug wat chocolade voor precies de hoeveelheid muntgeld die ik nog heb. In de Servische gebieden van Kosovo kun je gewoon met dinars betalen (en je scoort er als buitenlander ook wel punten mee), al worden euro's ook geaccepteerd. In de rest van Kosovo betaal je gewoon met euro's.
Kralja Petra, North Mitrovica by Timon91, on Flickr
49. De rotonde die het einde van de weg aan de Albanese kant markeert, met het billboard over Haradinaj duidelijk in beeld.
Rruga Ura e Ibrit, Mitrovica by Timon91, on Flickr
50. Teruggekeken naar de Servische kant. Op de voorgrond een Servische vlag, op de achtergrond de Servisch-Orthodoxe kerk en het monument voor mijnwerkers.
View towards the bridge, Mitrovica by Timon91, on Flickr
51. Aan de Albanese kant is het drukker op straat en is het een stuk gezelliger. Veel foto's neem ik niet, tussen de mensen fotograferen vind ik altijd wat lastig ;) Hier een wat rustigere straat.
Rexhep Mitrovica, Mitrovica by Timon91, on Flickr
Ik vraag twee scholieren de weg naar het busstation, in perfect Engels wijzen me de weg. Het is nog wel een stukje lopen, maar dat is ook niet verkeerd :) Waar Engels (en met name Amerika) in Noord-Kosovo behoorlijk controversieel zijn wordt het hier juist omarmd. Amerika is alles en is hét gedroomde land.
52. Een moskee, we zijn nu immers in Albanees Kosovo ;)
Mosque in Mitrovica by Timon91, on Flickr
53. Het busstation van Mitrovica. Hier wijst een jonge student me de bus naar Prishtinë, die op het punt staat om te vertrekken. Hij laat meerdere malen weten dat hij het echt heel tof vind dat ik als westerse toerist naar Kosovo gekomen ben - geen ongewoon beeld in dit land!
Mitrovica bus station by Timon91, on Flickr
Na een chaotische rit door het centrum van Mitrovica gaan we op weg, de rit van slechts 40 km naar Pristhinë verloopt rustig en onderweg slaap ik nog wat. Bij het busstation worden we afgezet, te voet ga ik verder naar m'n hostel wat ongeveer een kwartiertje verderop ligt. Ik word hartelijk ontvangen door de vijf vrijwilligers die het hostel runnen. De eigenaren zijn in het buitenland, behalve mij is er slechts één gast. Ik rust een beetje uit en ga iets na drieën weer op stap. Eerst wat eten bij restaurant "Te Nazi". Rare naam zou je zeggen, maar dit betekent letterlijk "bij Nazim". Het eten is erg lekker en vooral goedkoop. Uit eten en goed vol zitten voor €2,75, probeer dat maar eens in Nederland :') Van Prishtinë staan nu 15 foto's op Flickr, maar dit zal in het volgende deel nog aangevuld worden ;)
54. Bulevardi Dëshmorët e Kombit, de hoofdstraat bij mijn hostel. Aan de overkant staat de nog deels in aanbouw zijnde Moeder Theresa kathedraal. De toren schijnt tussen 4 en 6 's middags open te zijn voor publiek, dus ik ga straks zeker even kijken!
Bulevardi Dëshmorët e Kombit, Prishtinë by Timon91, on Flickr
55. Het Newborn monument is een bekende plek in Prishtinë. Het is neergezet op 17 februari 2008, de dag dat Kosovo zich onafhankelijk verklaarde van Servië. Het wordt tegenwoordig elk jaar opnieuw geschilderd en op 17 februari onthuld.
Newborn monument, Prishtinë by Timon91, on Flickr
56. Vanaf het Newborn monument is het een kleine 10 minuten lopen naar het station, waar ik even de treintijden wil bekijken voor de komende dagen. Er rijden drie treinen per dag, veel reuring is er niet dus ;)
Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
57. Het stationsgebouw. Station Prishtina stelt weinig voor, het is een doodlopende eindhalte vanaf de "hoofdlijn" die door Fushë Kosovë/Kosovo Polje/Косово Поље loopt, een voorstad 10 km verderop.
Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
58. Bill Clinton is erg populair in Kosovo, hier in Prishtinë is één van de grootste boulevards naar hem vernoemd. Hij wordt gezien als degene die het regime van Slobodan Milošević omvergehaald heeft, een belangrijke reden van Kosovo's huidige onafhankelijkheid. Uiteraard staat er ook een standbeeld van hem op Bulevardi Bill Klinton.
Bill Clinton statue, Bulevardi Bill Klinton, Prishtinë by Timon91, on Flickr
59. Bulevardi Bill Klinton bij zonsondergang, achter mij ligt de Moeder Theresa kathedraal.
Bulevardi Bill Klinton, Prishtinë by Timon91, on Flickr
60. De kerktoren is open voor bezoek en het is echt heel erg de moeite waard! Zeker bij zonsondergang is het uitzicht zeer, zeer indrukwekkend. Hier het uitzicht richting het noordwesten.
View over Prishtinë from the Cathedral of Blessed Mother Teresa by Timon91, on Flickr
61. Richting het noordoosten, met rechts de onafgebouwde Servisch-Orthodoxe kerk en de zeer Joegoslavische bibliotheek.
View over Prishtinë from the Cathedral of Blessed Mother Teresa by Timon91, on Flickr
62. Tenslotte nog het uitzicht richting het zuiden. Ik ben boven niet alleen, er zijn ook nog een stuk of 10 Kosovaarse scholieren. Ze spreken bijna allemaal goed Engels, een enkeling ook nog Duits. Wederom vinden ze het allemaal erg tof dat je de moeite neemt om Kosovo te bezoeken, ze zijn erg trots op hun land.
View over Prishtinë from the Cathedral of Blessed Mother Teresa by Timon91, on Flickr
Na een half uur is het mooi geweest en ga ik met de lift weer naar beneden. In het hostel drink ik een paar biertjes en chill wat met de vrijwilligers die er zitten. Iets na zevenen vertrekken we met een groepje van vier om wat te gaan eten in het centrum. Heerlijke suxhuk met friet, wat salade, een paar biertjes later en 5 euro armer gaan we weer op stap. Bij een tent genaamd "Shooters" poolen we nog een uurtje, daarna vind ik het wel mooi geweest voor vandaag. Er zijn ook wel weer genoeg biertjes gedronken zo :') Om half 12 duik ik m'n nest in na een intensieve dag!
Dat was het dan voor deel twee, waarin ik veel te vertellen had over deze twee drukke dagen. In het volgende deel meer over Kosovo, ik blijf hier een paar nachten en zal proberen wat meer van het land te laten zien. Ook Prishtinë komt nog een stuk uitgebreider aan bod. Het was mijn tweede bezoek aan Kosovo, er is echt veel veranderd sinds m'n eerste bezoek in 2012. Voor nu is het weer mooi geweest, wederom bedankt voor het meelezen en laat maar weten wat jullie ervan vonden! :D
