Deel 2: Kraljevo-Mitrovica-Prishtinë
Om mee te beginnen: "Kom big big booty like this, kam upper bizniz!!!!" - Deze zin vat ongeveer alle Albaneestalige turbofolkmuziek samen, die onontkoombaar is tijdens een reis door Kosovo en Albanië en dan vooral als er dingen als "bars" of "restaurants" bezocht worden en er gebruik wordt gemaakt van fenomenen als "taxi's" en "bussen". Zet dit maar even op vol volume op terwijl je het verslag leest, dat helpt goed bij de beeldvorming ;) Voor eventuele gevolgen als psychische schade, familievetes, echtscheidingen, burenruzies en/of kernoorlogen ben ik overigens niet aansprakelijk :')
Goedemorgen Prishtinë/Priština, goedemorgen Kosovo! Kosovo is, in tegenstelling tot de indruk die je wellicht hebt, heel klein. Het is net iets kleiner dan de provincies Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht bij elkaar. Veel heeft het als "land" ook niet te bieden, op economisch vlak. Het is geen doorvoerland, de infrastructuur is slecht, industrie is er weinig en verouderd, veel grondstoffen zijn er niet en de uitgangspositie is gezien de vele armoede ook niet best. De oorlog heeft diepe sporen nagelaten. Echter: Kosovaren zijn heel erg trots op hun verworven onafhankelijkheid en ze hebben flink aan de weg getimmerd. In de lokale muziek probeert men dit ook zeker duidelijk te maken :') In 2012 was ik hier voor het eerst, destijds waren er nog veel meer gebouwen stuk, waren er meer militairen op straat en kwam zeker Pristhinë aardig onwennig over. Sinds die tijd is er veel veranderd, ik ben er echt positief verrast. Feit blijft wel dat veel jonge Kosovaren toch vooral graag weg willen omdat er in eigen land eigenlijk geen toekomst voor ze is en dat de potentie als land zoals reeds gesteld vrij laag is. Ik ben daarom ook erg benieuwd hoe Kosovo er over pakweg 15 jaar bij ligt. Desalniettemin is het een zeer aangenaam land om te bezoeken, met oude steden, mooie bergen en zéér vriendelijke mensen :D
Na een lange reis met boemeltjes door Roemenië, Servië en Kosovo is expeditie "Serbitrein" afgerond. Ik had vooraf echt niet verwacht dat het zou lukken om het hele stuk door Servië per trein af te leggen en ik ben ook erg blij dat het gelukt is! In dit deel gaat het verder in Kosovo, maak ik een klein heen-en-weertje naar Macedonië en eindigen we in Albanië. Een kaartje van dit deel staat hier, het overzichtskaartje is ook weer bijgevuld.
We beginnen in Prishtinë, waar ik drie nachten ga verblijven. Het Buffalo Backpackers Hostel is me door meerdere personen aangeraden en ik heb er geen spijt van dat ik erheen gegaan ben. Chille mensen, prettig hostel en een fijne locatie :) M'n eerste volledige dag in Prishtinë ga ik een dagtripje maken naar Pejë/Peć, de vierde stad van Kosovo en gelegen in het westen van het land op zo'n 80 km van Pristhinë. Tweemaal per dag kun je er met de trein komen, wat uiteraard geprobeerd moet worden ;)
Daar er slechts tweemaal daags een trein gaat en bussen tot niet heel laat terugrijden is vroeg opstaan helaas nodig. Iets na half 8 sta ik na een wandeling van een kwartiertje op het station van Prishtinë, waar in het vorige deel ook al twee fotootjes van stonden.
1. Het treintje naar Skopje/Скопје, wat al een half uur geleden had moeten vertrekken, staat er nog terwijl de trein uit Pejë aan komt rijden.
Trains at Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
2. Zodra de trein uit Pejë stil aan het perron staat wordt de wissel omgezet en rijdt de trein naar Skopje weg. Er stappen aardig wat mensen uit de drie rijtuigen die de trein lang is.
Train to Pejë at Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
3. De andere kant op gekeken. Het bruikbare spoor eindigt hier, de rest vanaf hier naar het oosten is niet berijdbaar. Alleen de eerste paar honderd meter die nog nodig zijn voor de locomotief om om te lopen worden nog gebruikt.
Train to Pejë at Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
4. Het interieur van de rijtuigen. Het zijn oude Oostenrijkse rijtuigen die in een verregaande staat van ontbinding verkeren.
Train Prishtinë-Pejë interior by Timon91, on Flickr
We vertrekken op tijd, warm is het niet in de trein. Vanaf station Prishtinë vertrekken er slechts drie treinen per dag: twee via Fushë Kosovë/Kosovo Polje naar Pejë en eentje via Fushë Kosovë en Hani i Elezit/Đeneral Janković naar Skopje. Behalve dit rijden er nog twee treinen van Fushë Kosovë naar Hani i Elezit en dat was het dan wat betreft spoorverkeer in Albanees Kosovo ;) Fushë Kosovë is het grootste station van het land, dit ligt in een voorstad van Prishtinë aan de (voormalige) hoofdlijn die vanuit Kraljevo/Краљево via Mitrovica naar Skopje loopt. De treinen in Kosovo worden uitgebaat door Trainkos, de nationale spoorwegmaatschappij. Infrakos is het bedrijf wat de spoorwegen zelf beheert. De spoorwegen in Noord-Kosovo zijn een geval apart: direct na de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo in 2008 heeft Servië de spoorlijn in Noord-Kosovo geclaimd en baat deze sindsdien uit. Ook Infrakos heeft hier weinig te zeggen. Tot 2008 was er nog personenvervoer tussen Lešak/Лешак/Leshak (in Noord-Kosovo) en Fushë Kosovë, maar de huidige politieke situatie maakt dit onmogelijk. Voor het overzicht: hier een kaartje van de spoorlijnen in Kosovo en welke nu in gebruik zijn (rood = Trainkos, groen = SrbijaVoz).
Na dit lesje in de Kosovaarse spoorwegen rijden we verder, Prishtinë uit. In Fushë Kosovë stappen nog aardig wat mensen in, ik deel mijn vierzitter met twee anderen. Kaartjes koop je bij de conducteur, voor het stuk Pristhinë-Pejë betaal je €3,00. De rit is mooi, dwars door het besneeuwde landschap van Centraal-Kosovo. Helaas zijn de ramen erg smerig en is het in het open rijtuig aardig druk - de ramen even open trekken voor een foto is gezien de kou niet heel wenselijk.
5. Op station Drenas/Glogovac stappen veel mensen uit. We zitten nu op 40 minuten ten westen van Prishtinë.
Drenas train station by Timon91, on Flickr
6. Één van de laatste stations voor Pejë, Seperant. De stationsgebouwen van de meeste kleine stations liggen er zo bij.
Seperant train station by Timon91, on Flickr
7. Een matig fotootje uit het raam van het naderen van Pejë. De stad ligt tegen de bergen aan en dat is duidelijk te zien, al is het vanuit de trein moeilijk vast te leggen.
Entering Pejë by train by Timon91, on Flickr
8. Met een paar minuten vertraging komen we aan in Pejë, het eindpunt van de lijn. De trein wacht hier ruim twee uur en rijdt dan als IC terug naar Prishtinë. Ik had nu de "TL", de lokale trein, maar echt veel verschil zit er niet tussen de beide categorieën ;)
Train from Pristhinë at Pejë train station by Timon91, on Flickr
9. Het mooie stationsgebouw met op de achtergrond rechts de bergen. Het blijft toch lastig voor te stellen dat je in de Joegoslavische tijd vanaf hier in 9,5 uur naar Beograd/Београд kon in een slaaprijtuig, een reis die nu op z'n minst 13-14 uur zou kosten.
Pejë train station by Timon91, on Flickr
10. Het smerige treintje in de sneeuw op het station van Pejë. Ik was blij te arriveren, de verwarming deed het niet en het was aan het eind van de rit aardig koud binnen.
Train from Pristhinë at Pejë train station by Timon91, on Flickr
11. De lok gaat vast omlopen voor de terugweg.
Train from Pristhinë at Pejë train station by Timon91, on Flickr
Goed, Pejë. Groot is het niet, dus ik blijf hier gewoon zo lang ik het leuk vind want er gaat ongeveer elke 20 minuten een bus terug naar Prishtinë. De laatste gaat rond 18:00, dus dat is wel even iets om rekening mee te houden. Om 12:10 gaat de laatste van de twee treinen al, dus dat zou een wel erg kort bezoek worden. Alle 44 foto's van Pejë en de omgeving staan hier, een deel staat in het verslag.
12. In een kwartiertje loop ik naar het schattige centrum toe. Het is lastig lopen want de zon schijnt fel en die smelt de alom aanwezige sneeuw snel. Veel water op straat dus, met verraderlijk gladde stukken ijs er onder.
Old town, Pejë by Timon91, on Flickr
13. De Lumi Bardhi stroomt door het centrum van Pejë heen. Vanuit de stad heb je een mooi zicht op de bergen die achter de stad liggen :D
Lumi Bardhi river, Pejë by Timon91, on Flickr
14. Ook Joegoslavische architectuur is nog te vinden, zoals hier aan Adem Jashari.
Adem Jashari, Pejë by Timon91, on Flickr
15. Er is nog een actief Servisch-Orthodox klooster in Pejë, wat net buiten de stad ligt. Het weer is mooi en Pejë is klein, dus ik ga er te voet heen. Het is ongeveer 2,5 km lopen en de route is makkelijk te volgen :)
Outskirts of Pejë by Timon91, on Flickr
Het Patriarchaatsklooster van Peć ligt goed beveiligd, aan de rivier en zoals gezegd net buiten de stad. Het complex is afgeschermd met prikkeldraad en een hoge muur, om binnen te komen moet eerst je paspoort geregistreerd worden bij de KFOR-politie die de ingang bewaakt. Het klooster staat overigens op de UNESCO-werelderfgoedlijst, als één van de vier Middeleeuwse monumenten in Kosovo. Het klooster is nog actief, het is een nonnenklooster.
16. Eenmaal binnen is het een oase van rust en de gebouwen zijn de moeite waard :)
Patriarchate of Peć, Pejë by Timon91, on Flickr
17. De verblijven van het klooster. Geheel rechts kun je nog de muur zien, direct daarachter ligt de hoofdweg.
Patriarchate of Peć, Pejë by Timon91, on Flickr
18. Nog maar een keer het complex van binnen :D Zoals je ziet ligt hier nog aardig wat sneeuw, maar het is behoorlijk aan het opwarmen in de felle zon. Echt heerlijk weer, eigenlijk :)
Patriarchate of Peć, Pejë by Timon91, on Flickr
Vlakbij Pejë ligt de Rugova-vallei, een prachtige vallei die echt de moeite van het bezoeken waard is. Een paar keer per dag rijdt er een bus door de vallei heen, maar het is nu winterseizoen dus echt een optie is dat niet. Ook de fietsverhuur ligt stil. Vanuit het klooster kun je zo de vallei in lopen, maar ik weet niet zo goed hoe ver de mooie plekken zijn, dus ik ga eerst maar terug de stad in. Vlakbij het klooster ligt nog een bezoekerscentrum voor de vallei, maar ook die is uiteraard dicht.
19. De toeristeninfo in het centrum vind ik met enige moeite om 12:05, maar die zijn 5 minuten geleden gesloten voor de lunchpauze tot 13:00. Dan nog maar een rondje lopen en zelf wat eten scoren. Het zicht op de bergen blijft hier fenomenaal :D
Lumi Bardhi river, Pejë by Timon91, on Flickr
Na een heerlijke en goed vullende grilllunch bij "Te Gega" begeef ik me naar de toeristeninfo, die net weer open gaat. De behulpzame dame raadt me aan om een taxi naar "Kilometer 5" te nemen en vanaf daar terug te lopen, om iets van de vallei mee te krijgen. Zo gezegd, zo gedaan en nog geen vijf minuten later zit ik bij Nderim in de auto, die goed Duits spreekt en vertelt dat hij een Nederlandse vriend in Pejë heeft. Uiteraard moet die ook gebeld worden, het blijkt een zeer vriendelijke dominee te zijn die met zijn hele familie naar Pejë is verhuisd :') Hij zit nu in Prishtinë voor een congres, anders hadden we nog wel een kop thee gedronken ergens
20. Onze voortgang wordt na 3 kilometer de vallei in helaas al belemmerd door een kleine lawine. Men is druk bezig met graven. Ik ben ondertussen al uit de auto gestapt met het idee om een stukje verder te lopen en dan terug te keren, aangezien het onduidelijk is hoe lang het nog gaat duren. Deze foto wordt op aandringen van de omstanders genomen om "te laten zien dat Albanezen heel hard kunnen werken" :')
Removing snow, Rugova valley by Timon91, on Flickr
21. Een paar honderd meter na de lawine is de eerste auto er weer overheen, de jongen die op bovenstaande foto aan het graven is zit daar ook in. Ze vragen waar ik heen wil, meerijden naar km 5 is geen probleem :D Hier het "km 5"-punt, waar ze me afzetten en weer verder rijden.
Km 5, Rugova valley by Timon91, on Flickr
22. Rustig loop ik terug naar de stad, de vallei is erg mooi! Met een eigen auto kun je de hele vallei, die zo'n 30 km lang is en helemaal doorloopt tot de Montenegrijnse grens, een stuk beter aanschouwen.
Walking in the Rugova valley by Timon91, on Flickr
23. Daarnaast moet je ook erg goed naar boven blijven kijken, er komen continu lawinetjes naar beneden die ondanks dat ze klein zijn, behoorlijk gevaarlijk kunnen worden. Het is inmiddels zo'n 12 graden (!) boven nul dus je kan je wel voorstellen dat er vrij hoog lawinegevaar in zo'n smalle vallei als deze is.
Walking in the Rugova valley by Timon91, on Flickr
Als ik weer in de buurt van het klooster kom word ik ingehaald door een auto met vier Kosovaarse jongeren er in, die ook de toerist hebben uitgehangen in de vallei. Ze bieden een lift naar het centrum aan, maar veel praten onderweg is door de taalbarrière lastig.
24. Terug in de stad maak ik nog een ommetje aan de zuidkant van de rivier. Het stadspark is nog van een mooie laag sneeuw voorzien en biedt bovendien een beetje uitzicht op het centrum.
Pejë city park by Timon91, on Flickr
25. Van het vele lopen en het om de plassen heen lopen/m'n best doen om niet uit te glijden op het smeltende ijs heb ik behoorlijk pijnlijke voeten gekregen. Pejë heb ik verder ook wel gezien dus ik loop terug naar het busstation.
Pejë bus station by Timon91, on Flickr
Ik kan nog precies mee met de bus van 15:00 naar Prishtinë. Het is een rustige rit en de bus zit ook niet vol, onderweg slaap ik wat bij. In Prishtinë worden we keurig bij het busstation afgezet, zodat het nog een kwartiertje lopen naar het hostel is.
26. Dit plaatje wil ik jullie niet onthouden: restaurant Te Nazi, wat ik in het vorige deel ook al genoemd heb, wat naast de vestiging waar ik gisteren geweest ben nog een vestiging heeft in dezelfde straat, plus de alom aanwezige billboards van Ramush Haradinaj, die nu nog steeds vast zit in Frankrijk. Overigens is er ook een "mobilshop Nazi" in dezelfde straat, je ziet het vrij vaak terug in het straatbeeld.
Restaurant Te Nazi, Prishtinë by Timon91, on Flickr
Terug in het hostel heb ik weinig zin om nog veel te ondernemen, bovendien is het al bijna donker. We chillen wat, eten samen en drinken wat bier 's avonds. Rond half 12 is het mooi geweest en ga ik naar bed.
Vrijdag 3 februari wordt mijn dag in Prishtinë. Ik sta rond half 9 op, ontbijt wat en ga dan de stad in. De set op Flickr van Prishtinë is wat uitgebreid, een deel van de foto's staat ook in het verslag ;)
27. De bibliotheek van Prishtinë, die jullie op één van de laatste foto's in het vorige deel ook al gezien hebben, is een bombastisch Joegoslavisch gebouw wat in een nogal kaalgeslagen vlakte staat. Van de bewaker mag ik best even een kijkje nemen binnen, wat ik ook graag doe. Wat me vooral opvalt is hoe klein het gebouw van binnen aanvoelt, echt ruim is het niet als je ziet hoe groot het oogt van buiten.
Prishtinë library by Timon91, on Flickr
28. De bibliotheek van buiten gezien, met rechts de kerktoren van de Moeder Theresakathedraal.
Prishtinë library by Timon91, on Flickr
29. Op dezelfde kale vlakte staat ook dit karkas van een onafgebouwde Servisch-Orthodoxe kerk. Afbouwen is geen optie door de protesten die hierdoor zullen uitbreken, afbreken is ook geen optie door de protesten en represailles die vanuit de Servische kant zullen volgen - dus staat dit karkas nog altijd onaangeraakt te midden van deze leegte.
Unfinished Serbian-Orthodox church, Prishtinë by Timon91, on Flickr
30. Bulevardi Nenë Tereza is de voetgangershoofdstraat door het centrum heen. Over het algemeen is het hier vrij druk, dit is een wat rustiger punt.
Bulevardi Nënë Tereza, Pristhinë by Timon91, on Flickr
31. Het oude centrum ligt wat ten noorden hiervan, hier de gezellige bazaar :D
Bazaar, Prishtinë by Timon91, on Flickr
32. Dan komt er opeens een belangrijk uitziend konvooi van de VN voorbijgescheurd. Aan die kerel links kun je zien dat ik niet de enige ben die dit op de gevoelige plaat aan het vastleggen is ;)
NATO convoy in Prishtinë by Timon91, on Flickr
33. Na enig zoeken vind ik het etnologisch museum, wat enigszins verscholen ligt. Best interessant allemaal, al zijn de informatieborden zoals wel te verwachten is vrij eenzijdig. Ik ben de enige gast hier...
Ethnological Museum, Prishtinë by Timon91, on Flickr
34. ...hoewel er nog wel wat mensen aan het werk zijn. Deze twee heren gaan hier zo een videoclip opnemen, vermoedelijk van een draak van een turbofolk nummer :') Helaas is de zangeres te laat en hebben ze geen idee hoe lang het nog gaat duren. Ik heb geen zin om er op te gaan wachten want ik krijg de indruk dat het wel even kan gaan duren, anders had het me wel mooi geleken om te vragen of ik had mogen figureren
Ethnological Museum, Prishtinë by Timon91, on Flickr
35. Van Accelerat krijg ik de tip om naar Prishtinë's Skybar te gaan, de Moving Bar. Deze zit bovenin de toren op deze foto, die aan de rand van het centrum ligt.
Moving Bar, Prishtinë by Timon91, on Flickr
36. Ronddraaien doet de bar uiteraard niet, het is echt een gevalletje "jammer maar helaas" :') Binnen zitten vooral (te) jongelui shisha te roken en bier te drinken. Volgens de ober doet het draaiende platform het niet vanwege "technical issues", maar van Accelerat begreep ik dat dit al een geruime tijd zo is
Bovendien is alles vrij matig onderhouden, zo is het dubbele glas lek zodat je door het merendeel van de ramen slechts een matig uitzicht hebt vanwege het condens tussen het glas. Ik kies het tafeltje met het meest acceptabele uitzicht en het meest doorzichtige raam 
View from the Moving Bar, Prishtinë by Timon91, on Flickr
37. Na een biertje in de Not Moving Bar keer ik terug naar het hostel, de turbofolk ben ik inmiddels ook al zat :') Bij het treinstation staat de middagtrein naar Pejë klaar voor vertrek.
View towards Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
Terug in het hostel chill ik wat en drink nog een biertje. Voor Accelerat ga ik bij een boekhandel nog even op zoek naar een Engelstalige pocketversie van de Kanun, maar die is er helaas niet meer :( Op de terugweg wil ik nog wat pinnen, maar bij de pinautomaat waar ik het als eerste probeer krijg ik elektrische schokken zodra ik de toetsen aanraak :') Dit heb ik nog nooit meegemaakt en het is best pijnlijk. M'n kaart komt er gelukkig goed uit, bij de volgende automaat lukt het wel. Juistem :') De avond breng ik door in het hostel, waar wat mensen op bezoek komen en er zowaar wat meer gasten arriveren. De alcohol vloeit rijkelijk, tegen middernacht lig ik op bed.
De wekker gaat vroeg, vandaag heb ik een lange reis voor de boeg. Helaas is er geen waterdruk, dus een douche zit er niet in :( Raver arriveert vandaag per vliegtuig in Skopje, ik ga hem daar ophalen en samen reizen we dan terug Kosovo in, naar Prizren. Ik had natuurlijk ook gewoon direct naar Prizren kunnen gaan en Raver daar ontmoeten, maar ik ben wel benieuwd hoe Skopje er nu bij ligt. In 2012 was ik er voor het eerst, destijds waren vele historische monumenten en gebouwen nog in aanbouw, inmiddels zouden die wel af moeten zijn.
38. Eenmaal per dag rijdt er een treintje van Prishtinë naar Skopje, deze vertrekt 's ochtends vroeg en is het altijd maar de vraag hoe ver je komt. 20 minuten voor vertrek ben ik op het station, de zonsopkomst is mooi om te zien.
Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
39. Het stationsgebouwtje in het ochtendlicht. In 2012 zat hier nog een loket binnen, inmiddels moet je kaartjes gewoon bij de conducteur kopen.
Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
40. Schijnbaar kan het Zweedse broodtrommeltje niet meer op eigen kracht rijden, dus hebben ze er maar een locomotief voor gezet
Train to Hani i Elezit and Skopje at Prishtinë train station by Timon91, on Flickr
41. Het interieur: alles is eigenlijk smerig, koud en vochtig. Druk is het totaal niet, in totaal stappen er slechts enkele mensen hier in.
Train Pristhinë-Hani i Elezit-Skopje interior by Timon91, on Flickr
Nadat de lok is omgelopen vertrekken we, mooi op tijd. In Fushë Kosovë stappen er nog wat meer mensen in maar echt druk wordt het nergens.
42. In 2012 heb ik deze reis ook al per trein gedaan, destijds moesten we er hier in Kaçanik/Kačanik uit om tot de grens met de bus te gaan i.v.m. werkzaamheden. Het laatste stukje van de reis in Kosovo is tevens het mooiste, langs de rivier naar de grens bij Hani i Elezit. Helaas is het raam te smerig om foto's te maken, daarnaast is het grijs en grauw buiten dus veel licht is er sowieso niet.
Kaçanik train station, Kosovo by Timon91, on Flickr
43. Een doorgaande trein is er al een tijdje niet meer, op de grens moet/moest altijd overgestapt worden op de Macedonische trein. Helaas blijkt nu bij aankomst in Hani i Elezit dat er geen Macedonische lok is. "Makedonija problem, problem Makedonija" is het antwoord van de Kosovaarse conducteurs. Tsja, wat nu? Het Macedonische rijtuig staat er maar zonder locomotief kom je niet ver.
Macedonian car at Hani i Elezit train station, Kosovo by Timon91, on Flickr
Dan maar naar de hoofdweg lopen, die een kleine kilometer verder door Hani i Elezit komt. Er is een bushalte waar alle bussen naar Skopje langsrijden, maar het is ook koud en winderig. Volgens de conducteurs kan ik het beste naar de grens lopen en onderweg een bus aanhouden, mocht ik die tegenkomen. Ik ben de enige reiziger die naar Skopje moet, zo blijkt. Of de trein elke dag uitvalt vanaf hier is lastig te zeggen, ik gok eigenlijk dat het er gewoon vanaf hangt hoe de pet van de Macedonische spoorwegen hangt. Hebben ze geen werkende lok, dan rijdt de trein niet en doet hij het wel, dan rijdt hij wellicht wel. Mocht je ook deze kant op gaan, houd er rekening mee dat dit kan gebeuren ;)
Overigens kan ik nu claimen dat ik al het voor passagiersvervoer geopende spoor in Kosovo bereden heb
Naast Nederland is dat tot nu toe ook het enige land waar ik dit voor kan zeggen ;) De grensovergang naar Macedonië heb ik in 2012 al eens bereden, dat is tevens het enige stuk van het hele net wat ik nu niet gedaan heb ;)Na een paar honderd meter stopt er al een taxi, die me voor 5 euro wel naar het centrum van Skopje wil brengen. Ik vind het geen verkeerd bedrag en ga akkoord, het scheelt in ieder geval wachten op een bus. De grens gaat vrij vlot, ik krijg helaas geen uitreisstempel van Kosovo maar ze vragen ook niet naar de missende inreisstempel. Voor het geval dat heb ik het treinkaartje Kraljevo-Mitrovica nog bij de hand, maar dat is niet nodig. Van een Brit die al een tijdje in Kosovo woont en gisteravond ook in het hostel was hoorde ik dat het vrij willekeurig is of je wel of geen stempel krijgt. Hij zegt dat hij al meerdere malen op het vliegveld aangekomen en heeft ongeveer de helft van de keren een stempel gehad. Geen probleem dus ;) Aan de Macedonische kant wordt nooit gestempeld, dus ook daar helaas geen stempeltje :( Inmiddels is het behoorlijk mistig geworden, het zicht is nauwelijks meer dan 50 meter. Na een vlotte rit bereiken we om 9 uur Skopje, waar ik aan een drukke verkeersweg naar het centrum word afgezet. Met weinig moeite vind ik het trein/busstation, wat aan de rand van het centrum ligt. Raver en ik gaan vanmiddag gezamenlijk door naar Prizren, ik koop nu alvast buskaartjes want er gaat nog maar één bus vandaag, om 16:00.
44. Boven het busstation ligt het centrale treinstation weg te rotten. Er hangt wel een modern beeldscherm die de treinen die nog overgebleven zijn laat zien. Merk op dat er momenteel helemaal geen treinen van/naar Macedonië rijden: de treinen naar Beograd zijn opgeheven i.v.m. werkzaamheden in Servië, de trein naar Griekenland rijdt ook niet vanwege werkzaamheden en de trein naar Kosovo rijdt niet vanwege falend materieel.
Skopje train station by Timon91, on Flickr
45. De nagenoeg lege gang onder de sporen. De persoon die je links ziet lopen is de enige die ik heb gezien in het treingedeelte van het station.
Skopje train station by Timon91, on Flickr
46. De lege perrons. Er gebeurt overigens wel iets aan modernisering hier: de perrons zijn vernieuwd!
Skopje train station by Timon91, on Flickr
47. De andere kant op gekeken, de mistige leegte in.
Skopje train station by Timon91, on Flickr
48. Bij een winkelcentrum tussen station en centrum drink ik een kop koffie en zie op m'n telefoon dat Raver's vlucht op tijd is opgestegen, daarna loop ik verder. In Skopje is men ervan overtuigd dat drie piratenschepen neerkwakken in de Vardar wel een goed idee is voor het stadsbeeld. Tezamen met de grauwe lucht vind ik het meer naargeestig en bizar.
Vardar river, Skopje by Timon91, on Flickr
49. Het regent inmiddels, de lucht is effen grijs en het is spekglad op straat: ik loop niet veel en maak weinig foto's. Op Ploshchad Makedonija, waar dit gruwelijke standbeeld van Alexander de Grote staat (De Verpersoonlijking Van De Groote Macedonische Mensch), vind ik een foto nog wel de moeite waard.
Ploshchad Makedonija, Skopje by Timon91, on Flickr
50. Nu bij de Гамма: 3 standbeelden halen, 2 betalen!
Statue overload, Skopje by Timon91, on Flickr
51. Ik arriveer iets eerder dan Raver op het station, waar we afgesproken hebben. Boven staat een treintje klaar, deze vertrekt over een half uurtje naar Veles/Велес. Deze nieuwe treintjes hebben de Macedonische spoorwegen in China gescoord.
Train to Veles at Skopje train station by Timon91, on Flickr
Raver arriveert per "VIP-taxi" (aldus de chauffeur) op het station. De luchthaven van Skopje is een typische Adnanluchthaven*, waardoor het bij aankomst lastig is om niet door de lokale taximaffia opgelicht te worden. Het is een leuk weerzien en het station van Skopje is weer eens een andere plek om elkaar te ontmoeten dan station Arnhem :')
*Een Adnanluchthaven is een luchthaven met een veel slechtere OV-verbinding dan zou moeten, een situatie die door de lokale taximaffia in stand gehouden wordt (lees: de autoriteiten worden erdoor omgekocht). "Adnan" is een door Accelerat geïntroduceerde verzamelnaam voor alle oplichterige taxichauffeurs, een zeer bekend fenomeen waar dan ook ter wereld.
52. We gaan samen de stad in, op Ploshchad Makedonija lunchen we uitgebreid en praten bij. Na de lunch lopen we nog een rondje, het historische (anno 2014) gebouw van het Archeologische Museum van Macedonië is een fraai werkje kotskitsch. De volgende keer ga ik zeker naar binnen, het moest best interessant zijn om te zien hoe de gezamenlijke Griekse, Bulgaarse, Albanese, Servische en Turkse geschiedenis aan Macedonië toegeschreven worden - en dan ben ik vast nog wel een land vergeten.
Museum of Archeology, Skopje by Timon91, on Flickr
Via de (wel authentieke) Ottomaanse wijk lopen we naar de Stara Čaršija/Стара Чаршиjа bazaar, waar we voor onze laatste denars nog een tweetal heerlijke foute Albanese dvd's kopen voor Accelerat :') Later, zou blijken, is het maar goed dat we geen nieuwsgierige douane zijn tegengekomen :')
53. Om 16:00 vertrekt de bus naar Prizren. Er zitten maar weinig mensen in de oude Franse bus en de rit verloopt vlot. We rijden Kosovo in op hetzelfde punt als waar ik er vanmorgen uit gekomen ben, ditmaal krijgen we wel een stempeltje :D
Bus Skopje-Prizren interior by Timon91, on Flickr
Al gauw is het donker, onderweg praten we voornamelijk. De rit naar Prizren duurt lang want we moeten nog een bergpas over. Na de bergpas voegt de mooie snelweg van Prishtinë naar Prizren zich naast de oude hoofdweg, maar we blijven op de oude weg rijden die dwars door alle dorpen gaat. Vermoedelijk om tol uit te sparen
Om half 8 bereiken we Prizren, waar we door een licht regentje naar het voor ons reeds bekende hostel lopen. Accelerat is inmiddels niet meer illegaal in Albanië en durft het aan om naar Kosovo te komen; hij wacht ons op bij de receptie. We zijn compleet! :D Na een uitgebreid etentje bij restaurant Breska in het mooie centrum van Prizren eten we eerst een toetje bij een soort Konditorei, daarna gaan we op zoek naar bier. We willen eigenlijk nog een fout turbofolkconcert bezoeken en inderdaad horen we al gauw ergens veel te luide turbofolk uit een straatje komen. Het feest is gauw gevonden :') Je moet eigenlijk een tafeltje reserveren, maar als duidelijk herkenbare buitenlanders mogen we zonder al teveel moeite naar binnen :') Binnen is echt één en al " :') " en " ": zwaar opgedirkte dames die chagrijnig voor zich uit staren of foto's op Instagram aan het plaatsen zijn en stoere kerels met strakke T-shirts en zonnebrillen die heel cool aan een flesje veel te dure Heineken of Tuborg lopen te lurken - status gaat boven alles. Dit soort dames worden in Kosovo en Albanië overigens ook wel "Pjeshka's" genoemd, ofwel "Perziken". Het moge duidelijk zijn dat dit op de veel te dikke laag make-up slaat Aan vitamientjes ontbreekt het binnen niet, als je begrijpt wat ik bedoel ;) Het is een heel stijve menigte, de riedelmuziek slaagt er ook nauwelijks in om de menigte echt te bewegen Als buitenlanders vallen we natuurlijk op als een lantaarnpaal, zeker ik met m'n 1 meter 93 Binnen wordt er ook stevig gerookt en na een minuut of 20 hebben we het wel gezien, we worden ook horendol van de veel en veels te harde muziek en de totale macho-anti-sfeer :') In een nabijgelegen bar komen we rustig bij van deze bizarre ervaring, totdat deze iets na elven sluit. Bij een andere gezellige bar, die eerder vol was, is nu wel een vrij tafeltje en genieten we nog even van onze eerste avond met z'n drieën. Rond half 2 is het bedtijd, na een lange en toffe dag!Rond negenen staan we op, douchen en ontbijten. Na een uurtje gaan we de stad in, alle 16 foto's van Prizren staan op Flickr.
54. Prizren is met 185.000 de tweede stad van Kosovo, maar de stad voelt lang niet zo groots aan als het veel grootstedelijkere Prishtinë. Het authentieke centrum is erg de moeite waard en de sfeer op straat vind ik hier erg prettig. De stad zelf is ook erg mooi en ze ligt in een schitterende omgeving. De Bistrica-river stroomt door het centrum en wordt overspannen door een paar mooie bruggen. Linksboven ligt Kalaja, het fort van Prizren, vanaf waar je een schitterend uitzicht hebt.
Prizren city view by Timon91, on Flickr
55. De brug van de vorige foto, ditmaal van de andere kant gezien met mooi zicht op de bergen aan de andere kant van het dal.
Bistrica river, Prizren by Timon91, on Flickr
56. We lopen de heuvel op, richting fort. Onderweg staat nog een kapotgeschoten Servisch-Orthodoxe kerk die sinds mijn vorige bezoek nauwelijks veranderd is. Overigens ben ik in 2014 op weg naar Iran in Tallinn (Estland) nog een Duitse ex-militair tegengekomen die precies bij deze kerk gezeten heeft tijdens de oorlog in Kosovo, daar moest ik hier wel weer even aan terugdenken.
Serbian-Orthodox church, Prizren by Timon91, on Flickr
57. Het uitzicht mag er zeker zijn! De vorige keer was het grijs en bewolkt, nu is het helder en het uitzicht is nog veel mooier dan ik me had voorgesteld!
View over Prizren from the Kalaja fortress by Timon91, on Flickr
58. Iets naar links gekeken. Als je midden op de foto naar de eerste heuvelrug kijkt zie je een weg door de heuvelrug snijden. Dit is de snelweg naar Albanië, de grens ligt direct achter de heuvelrug al. De bergen er achter zijn al in Albanië.
View over Prizren from the Kalaja fortress by Timon91, on Flickr
59. Naar achteren gekeken, de besneeuwde berg ligt dan weer in Macedonië
View towards Macedonia from the Kalaja fortress by Timon91, on Flickr
60. Terug beneden, een typisch straatje aan de noordkant van het centrum. Op zondag zijn, in tegenstelling tot in de rest van het land, vrijwel alle winkels dicht in Prizren. Helaas, want Raver en ik wilden juist hier nog wat shoppen voor wat kleren en een voetbalshirtje, maar helaas.
Streetview in Prizren by Timon91, on Flickr
Lang verblijven we niet in Prizren, maar het is ook niet zo groot. In het centrum sluiten we ons bezoek af met een pizza-lunch en een tóch nog geslaagd bezoek aan een souvenirwinkel. Zodra we terug in het hostel zijn spreken we Galdim ook nog even, de superaardige eigenaar van de tent :) Uiteraard moet er ook even samen raki gedronken worden
Om kwart voor 4 zijn we op het busstation, waar we met een overvolle furgon (minibusje) naar de snelweg gebracht worden, waar de bus Prishtinë-Tiranë te wachten staat. De bus is redelijk vol en het is warm binnen, maar de rit naar Tiranë is dankzij de snelweg gelukkig niet zo lang.61. De rit is mooi, maar laat zich lastig fotograferen vanuit de bus. Daarnaast wordt het ook snel donker nu. De grenscontrole, direct na Prizren, verloopt snel en helaas krijgen we hier geen uitreisstempeltje :(
On the road in northeastern Albania by Timon91, on Flickr
62. Deze snelweg, de R7 in Kosovo en de A1/SH1 in Albanië, is gebouwd door een zeer onherbergzaam gebied en is bedoeld om de banden tussen Albanië en Kosovo te versterken. Voor de aanleg ervan duurde de busrit Tiranë-Prizren maar liefst 10 uur, tegenwoordig 2,5 of 3. Delen van de snelweg zijn nog niet af en het lijkt er ook niet op dat het ooit afgebouwd gaat worden, maar met de lage verkeersintensiteiten maakt het ook niet uit. De buschauffeur jakkert als een maniak met een vergevorderde doodswens over de snelweg, daarbij beide rijstroken en de vluchtstrook uitgebreid gebruikend.
A1 under construction in northeastern Albania by Timon91, on Flickr
63. Het stuwmeer van Kukës is één van de eerste dingen die we in Albanië te zien krijgen.
Lake Kukës seen from the bus by Timon91, on Flickr
64. Uiteraard worden we op de terugweg uitgebreid begeleid door een breed scala aan Albanese riedelmuziek - op een zwart-witscherm :')
Turbofolk on board the bus Pristhinë-Tiranë by Timon91, on Flickr
Tiranë bereiken we na een niet heel noemenswaardige rit tegen een uur of 7. Te voet zijn we snel bij het mooi centraal gelegen appartement van Accelerat, wat de komende twee nachten onze verblijfplaats zal zijn. Eerst drinken we nog een biertje met een vriend van Accelerat die morgen naar het buitenland vertrekt, daarna eten we bij een typisch grillrestaurant waar we voor een euro of 25 de hele tafel volgezet krijgen met allerlei heerlijke (vlees)gerechten en wijn :D We sluiten de avond af met een drankje in de Sky Tower van Tiranë in de luxe Blloku-wijk, waar de bar wél ronddraait en waar we een fenomenaal uitzicht over nachtelijk Tiranë hebben. Moe en voldaan liggen we tegen enen op bed en beëindig ik dit deel. In het volgende deel laat ik jullie een glimps van het mooie Albanië zien, voor nu is het weer mooi geweest! Bedankt allemaal voor het meelezen, ik hoop dat jullie het wat vonden. Laat maar weten, reacties zijn altijd welkom! :D
