Deel 1 (woensdag 24 juni): Saas Fee
Deel 2 (donderdag 25 juni): Centovalli / Lago Maggiore (dit deel)
Deel 3 (vrijdag 26 juni): Jungfraubahnen
Deel 4 (zaterdag 27 juni): Rondje Grimsel-/Furkapas
Deel 5 (zondag 28 juni): Montreux/GoldenPassLine
Deel 6 (maandag 29 juni): Mattmarksee
DONDERDAG 25 JUNI: CENTOVALLI + LAGO MAGGIORE
Vandaag (donderdag 25 juni) ben ik van plan het Italiaanstalige deel van Zwitserland op te zoeken, namelijk de omgeving van het Lago Maggiore in het kanton Ticino.
Een behoorlijk groot rondje staat op het programma: Vanuit Brig door de Simplontunnel naar het Italiaanse Domodossola, waar vandaan de “Centovalli-bahn” naar Locarno loopt. Vanuit Locarno is het dan de bedoeling om via de Gotthard-route terug te reizen naar Brig.
Dit plan is aardig gelukt moet ik zeggen, onderstaand het kaartje van de afgelegde route:
(Blauw = trein, groen = bus, oranje = boot. De vermelde stations zijn de plaatsen waar ik uit-/ of overgestapt ben).
Hieronder het schema met de gebruikte vervoersmiddelen:
De dag begint redelijk vroeg. Omdat zo'n beetje de hele week de weersvoorspelling er op neer komt dat het 's morgens mooi weer is en dat in de loop van de dag onweersbuien kunnen ontstaan, is het eigenlijk wel verstandig om zo vroeg mogelijk op pad te gaan. Ook omdat het geplande rondje best wat tijd zal kosten, zit ik dus voor half acht al aan het ontbijt, zodat ik mooi de trein van 8.44 uur richting het Italiaanse Domodossola kan halen.
Dit is eigenlijk een “CISalpino-trein” naar Milaan, die met speciale doorgaande treinstellen gereden zou moeten worden. Het is vandaag echter een gewone IC. De hele week reis ik met een "Swiss Pass", goed voor acht dagen vrijwel onbeperkt treinen en bussen. De kaart is ook geldig voor deze trein naar Italië.
Direct na het vertrek uit Brig gaan we de bijna 20 km lange Simplontunnel in. Na een kwartiertje in het donker (en met een paspoortcontrole door de douane) wordt de tunnel bij het Italiaanse Iselle verlaten, waarna de trein (met behulp van een keertunnel) behoorlijk daalt naar het brede dal waarin Domodossola ligt.
Een half uurtje na vertrek uit Brig wordt Domodossola bereikt, dat ook het eindpunt van de trein is. De aansluitende trein naar Milaan staat aan de overkant van het perron netjes te wachten.
De trein naar Locarno, de “Centovalli”, vertrekt niet van het eigenlijke station, maar vanuit een tunnel onder het station. De Centovalli is gescheiden van het “normale” spoorwegnet, omdat deze een andere spoorwijdte (1 meter) en een andere bovenleidingsspanning kent.
De trein staat al klaar langs het ondergrondse perron.
Dit is een vrij nieuwe panoramatrein, de “Vigezzo Vision”. Dit type trein, waarvan er drie in dienst zijn, rijdt hier sinds 2007. De Swiss Pass is gewoon geldig, alleen moet er wel een toeslag van 2 franken betaald worden voor de panoramatrein (ze moeten die investering er natuurlijk wel een beetje vlot uit hebben
)
Hieronder het interieur, met mooie grote panoramaruiten.
Naast deze doorgaande panoramatreinen rijden er ook lokale stoptreintjes. Na vertrek rijden we langs de opstelplaatsen, waar zo'n lokaal treintje klaarstaat.
Direct na vertrek begint de trein behoorlijk te klimmen en al snel is er een mooi uitzicht over Domodossola en het omliggende berggebied.
Met krappe bogen en een hellingspercentage van maximaal 6% (zonder tandrad) slingert de trein zich een weg naar boven.
We rijden vervolgens over de bebosde zuidhelling van het “Valle Vigezzo”, waar diep in het dal het riviertje “Melezzo” stroomt, en er regelmatig aan de overkant een dorpje verschijnt.
Na een half uurtje stopt de trein in Druogno.
Na St. Maria Maggiore, één van de grotere plaatsen langs de lijn (en tevens het hoogste punt), wordt het dal wat breder en het landschap wat opener, maar als we de Zwitserse grens naderen wordt het dal weer duidelijk smaller en ruiger. Vanaf hier wordt het gebied “Centovalli” genoemd, “honderd dalen”. Afkomstig van het aantal zij-dalen die in dit dal uitkomen (of het klopt weet ik niet, ik heb ze niet geteld
).
Bij het plaatsje Camedo zijn we weer terug in Zwitserland, waar ook direct weer twee douane-medewerkers instappen. De grenscontrole tussen Zwitserland en Italië is nog behoorlijk intensief merk ik wel.
Ook op het Zwitserse deel van de lijn zijn behoorlijk diepe afgronden en mooie plaatsjes te zien.
Met een rustig tempo slingert de trein door het dal, waarna we rond 11.30 uur Locarno naderen. Het tempo was denk ik iets te rustig, want we komen maar liefst 20 minuten te laat aan in Locarno, zonder dat we bijzonder oponthoud hebben gehad onderweg. Misschien is de dienstregeling een beetje aan de krappe kant
De laatste kilometer in Locarno gaat door een tunnel, waar ook het eindstation van de Centovalli-bahn is.
Omdat beide eindpunten in een tunnel liggen, heb ik de trein helaas niet met daglicht op de foto kunnen zetten. Net na aankomst vertrekt een lokale trein in de andere richting. Dit lijntje, dat door een niet al te dicht bevolkt gebied gaat, kent nog een behoorlijke dienstregeling. Zeker op het Zwitserse deel rijdt er minstens elk uur een trein.
Hieronder de ingang van het “Centovalli”-station in Locarno, dat dus ook hier gescheiden ligt van het “normale” station.
Wat me direct opvalt zijn de mooie gekleurde gebouwen. Welkom in "het zuiden"!
Vanaf het stationsplein neem ik de stadsbus naar het nabij gelegen plaatsje Ascona. Het ritje in deze (drukke) bus duurt ongeveer een kwartiertje, waarna het eindpunt, Ascona Posta, wordt bereikt.
Eerst het plaatsje maar eens bekijken. Het is hier wel behoorlijk warm (30 graden), het weer zit dus in ieder geval mee. Het centrum van Ascona heeft een aantal leuke smalle straatjes. Het plaatsje schijnt nogal bekend te zijn bij kunstenaars. Ook is het een geliefde plaats omdat het op een zeer mooie plek aan het Lago Maggiore ligt.
Na een paar minuten lopen kom ik bij de oever van het Lago Maggiore.
Hier aan de waterkant is het wel goed uit te houden, en ook met het schitterende uitzicht verveel je je niet snel :pos: .
Erg leuk dat hier ook veel palmbomen staan. Gisteren sta je nog tot je enkels in de sneeuw, nu waan je je in de tropen tussen de exotische vegetatie
. Zwitserland is dus wel een land van extremen.
Langs het water loopt een boulevard met veel terrassen en de typische, in pastelkleuren getooide, gebouwen.
Na ruim een uurtje komt in de verte mijn volgende vervoermiddel eraan.
Eerst wilde ik weer met de bus terug naar Locarno, maar deze boot vertrekt op een gunstig tijdstip. Een leuk detail is dat deze via Magadino vaart, dat aan de overkant ligt. Op deze manier wordt het een leuk "rondvaartje" van bijna een uur en zie je het meer ook eens van de andere kant
.Ik hoef dus niet lang na te denken, dus gaat het met deze boot terug naar Locarno. Na vertrek wordt Ascona steeds kleiner ...
... en wordt er koers gezet naar de overkant van het meer.
Ondertussen een mooi uitzicht op Locarno. Het uitzicht over het Lago Maggiore is schitterend, met de plaatsen die steil tegen de oevers gebouwd zijn.
Na een klein half uurtje meert de boot aan in Magadino, aan de overkant van het meer.
Na een korte stop varen we weer naar de overkant, richting Locarno dat inmiddels steeds dichterbij komt.
Onderstaand een plaatje van de boot na aankomst in de haven van Locarno. De boten fungeren hier echt als openbaar vervoer en het is vaak de snelste verbinding tussen de verschillende plaatsen aan de oever.
Na het mooie boottochtje ga ik nog even het centrum van Locarno bekijken, met ook weer van die (voor ons) bijzondere vegetatie.
In het centrum ligt het “Piazzo Grande”, met rondom (weer) van die mooie gebouwen. In het straatwerk zijn rails te vinden, dit zijn restanten van een tram die hier gereden heeft. Ook schijnt de Centovalli-bahn vroeger hier over dit plein te hebben gereden.
Het plein heeft overal van dit soort steile zijstraatjes.
Na even een rondje klimmen-en-dalen-door-het-centrum (warm!) kom ik uiteindelijk bij de wandelpromenade langs het meer, met ook weer de palmbomen. Even uitrusten hier. Het is door die steile straten een erg vermoeiende stad om te verkennen
.
Hieronder nog wat mooie uitzichtjes over het meer.
Tegen half vier vindt ik het wel weer mooi geweest hier en wordt het weer eens tijd om het station op te zoeken. De terugreis via de Gotthard zal namelijk ook nog wel wat uurtjes in beslag nemen. Het station ligt niet ver van het meer, maar het is wel weer even behoorlijk klimmen.
De trein staat ruim van te voren al klaar voor vertrek naar de (verre) eindbestemming Basel SBB.
De stoptreinen in deze regio (“S-bahn”) worden gereden door deze Stadler-treintjes, een type dat in Nederland inmiddels ook behoorlijk bekend is.
Deze "S-bahn" wordt gereden door de TILO (Treni Regionali Ticino Lombardia), een samenwerkingsverband tussen de Zwitserse en Italiaanse spoorwegen voor de stoptreinen in het grensgebied.
De S-bahn vertrekt net iets eerder dan onze trein uit Locarno.
Om exact 15.45 uur vertrekt de InterRegio trein in de richting van Bellinzona. Het spoor loopt een klein stukje langs het Lago Maggiore, verder richting Bellinzona gaat het door een breed dal waar ook vrij veel bedrijven en industrie is gevestigd. In de verte is te zien dat er een buitje op komst is.
Na Bellinzona, waar overgestapt kan worden op de treinen naar het zuiden (Lugano en Milaan) gaat het over de Gotthard-spoorlijn richting het noorden. Bij Biasca staan twee oude locjes in het decor van een waterval.
Verder gaat het door dit mooie dal langs de rivier de Ticino ...
... en diverse mooie plaatsjes.
Even voor Faido komt er een echt kunststukje in zicht, namelijk twee keertunnels. Dit hoge viaduct in de Gotthard-autobahn zullen we straks twee keer onderdoor gaan. Eén keer aan de voet van de rechtse pijler, later nog een keer over het bogenviaduct rechtsboven op de foto. Erg bijzonder dit
.
Op onderstaande foto heeft de trein één rondje door de berg gemaakt, en zijn we op het 1e niveau belandt.
Na nog een rondje door de berg komen we op het tweede niveau en gaan we vlak onder het autoviaduct door.
Na de keertunnels gaat het langs de Gotthard-autobahn verder richting Faido.
Ook na Faido is er weer een keertunnel, waar je de spoorlijn onder je ziet waar je net gereden hebt.
Bij Airolo komen de besneeuwde toppen rond de Gotthard in beeld.
Na Airolo gaat de trein de Gotthardtunnel in. Deze exact 15 km lange tunnel is eind 19e eeuw aangelegd als schakel in de belangrijke spoorverbinding tussen midden- en zuid-Zwitserland.
Er wordt momenteel gewerkt aan een nieuwe Gotthardtunnel, die 57 km lang wordt en vanaf 2016 een veel snellere noord-zuid-verbinding zal opleveren. Het oude Gotthard-traject zal waarschijnlijk dan alleen nog maar voor regionale treinen gebruikt gaan worden.
De rit door de “oude” tunnel duurt zo'n 10 minuten en om even over vijf komt de trein aan in Göschenen.
Onze trein is iets te laat, maar de aansluitende trein naar Andermatt staat nog te wachten.
Vanaf Göschenen loopt het smalspoortraject van de Matterhorn-Gotthard-Bahn naar Andermatt. Dit korte stukje is behoorlijk spectactulair, met veel lawinegalerijen en tunnels. Direct na vertrek uit Göschenen klimt de trein al, en is er een mooi uitzicht op de ingang van de Gotthardtunnel.
Even achterom kijken levert een blik op het station van Göschenen op.
Dit traject tussen Göschenen en Andermatt heet de “Schöllenenbahn” en gaat door een ruige kloof met verschillende lawinegalerijen en tunnels. Ook wordt voor het grootste gedeelte van dit traject gebruik gemaakt van het tandradsysteem.
Na het verlaten van een tunnel zijn er een paar spectaculaire bouwwerkjes te zien.
Een kort, maar erg mooi lijntje is dit (wel links gaan zitten voor het mooiste uitzicht
). Een klein kwartiertje na vertrek uit Göschenen wordt Andermatt bereikt, waar aansluiting is op de spoorlijn over de Oberalppass richting Disentis (Graubünden). Op onderstaande foto is die spoorlijn tegen de berghelling te zien.
De trein uit Göschenen rijdt na een kwartiertje pauze door richting Brig.
Vanaf Andermatt lijkt het niet ver meer naar Brig, maar het is toch nog een ritje van een kleine twee uur. Eerst door de Furka-basistunnel, daarna door het Rhônedal naar Brig. Na de Furkatunnel komt de trein in de “Goms”, het bovenste deel van het Rhônedal. Een fraaie streek met om de paar kilometer een heel klein dorpje, met ook steeds een stationnetje, zoals hier bij Obergesteln.
Bij Reckingen ligt een mooi overdekt bruggetje over de rivier.
Weer zo'n klein stationsgebouwtje in Gluringen.
Niederwald is ook zo'n klein dorpje met de voor deze streek typische donkerbruine huizen.
De trein blijft rustig op deze avond. Zo'n ritje is echt genieten. Rustig boemelen en op je gemak om je heen kijken naar het geweldige berglandschap
. Na twee uurtjes boemelen vanaf Andermatt bereiken we dan uiteindelijk Brig, voor mij het eindpunt (de trein gaat nog verder naar Visp).
De smalspoortreinen van de Matterhorn Gotthard-bahn stoppen in Brig vóór het station, en rijden dan ook een stukje over het stationsplein.
Voor mij zit de dag er op, na bijna 11 uur onderweg te zijn geweest. Ik heb in ieder geval kennis gemaakt met een heel ander "Zwitserland", het Italiaanse gedeelte kent echt een compleet andere sfeer.
Nu maar weer plannen maken voor de volgende dag, waarvan je de resultaten kunt lezen in deel 3 ...
