The making of: Wick(ed) Scotland
Al een aantal jaren staat een 'rondje Wick' op mijn lijstje met bestemmingen waar ik nog eens naar toe zou willen. Wick ligt hoog in het noorden van Schotland en heeft het meest noordelijke vliegveld van het vaste land van het Verenigd Koninkrijk, voor zover je over 'vast land' kunt spreken bij een groot eiland als het Verenigd Koninkrijk, natuurlijk. Er naar toe vliegen en dan terug reizen per trein, dat klinkt mij heel mooi in de oren. En zodoende is het...
Maandag 23 september, 07.30 uur
De wekker gaat, tijd om naar het station te vertrekken, waarvandaan de trein mij verder zal brengen naar Schiphol. Een Airbus van EasyJet vliegt me naar Edinburgh. Er wordt dagelijks één keer gevlogen vanaf Edinburgh naar Wick. Een alternatief is er vanaf Aberdeen, maar dat zou qua kosten veel meer in de papieren lopen. Met het oog op de enkele vlucht die er per dag vanaf Edinburgh naar Wick gaat en de overstap tussen twee verschillende luchtvaartmaatschappijen heb ik er voor gekozen een overnachting in Edinburgh te boeken. En ik ben heel erg blij dat ik dat heb gedaan!
Tussen Edinburgh Airport en de stad is er een directe tramverbinding met ongeveer elke tien minuten een tram. De rit duurt ongeveer 40 minuten en brengt je rechtstreeks naar de stad. Helaas heb ik maar een klein stuk van de middag om de stad te ontdekken, dus ik kies voor Edinburgh Castle, een van de grootste trekpleisters van de stad.
Het Scott Monument.
Het biedt een enorm uitzicht over de oude stad aan de ene zijde en de nieuwe stad aan de andere zijde van het spoor.
Daarna is er nog tijd voor een wandeling over The Royal Mile, wat in feite een aantal straten aan elkaar zijn die de hoofdstraat vormen van de oude stad.
En ook een bezoek aan Edinburgh Waverley, het hoofdstation van de stad, kan natuurlijk niet ontbreken.
Dinsdag 24 september, 07.30 uur
De wekker gaat, alweer zo verrekte vroeg. Om 08.48 uur stap ik in een tram die me naar het vliegveld brengt. De enige vlucht van de dag naar Wick vertrekt om 11.20 uur. De tram loopt onderweg aardig vol en ook weer net zo leeg. Wanneer we op het vliegveld aankomen, is me iets opgevallen; reizigers naar het vliegveld betalen meer dan reizigers naar om het even welke halte. Alleen de laatste 500 meter, vanaf de laatste halte bij parkeerplaats Islington naar het vliegveld, kosten je 2 pond extra per enkele rit. Op een retourtje van 8,50 scheelt je dat dus 4 pond, bijna de helft. Het servicepersoneel dat uitgangscontrole houdt, om te zien of je wel die 2 of 4 pond extra hebt betaald, beaamt dat. Ze adviseren het zelfs tussen neus en lippen door aan backpackers. Het prijsverschil zit hem uiteraard in de tramhalte direct naast de terminal; die grond is niet goedkoop.
Ook spreek ik kort met de controleur die in de tram controleerde. Na mijn vraag over lastige reizigers beantwoord te hebben ("Gemiddeld vijf personen per dag zonder kaartje, maar hooguit twee keer per maand echt lastige klanten"), met een wedervraag beantwoordt of ik ook in het Openbaar Vervoer werk. Een ander zou zo'n vraag vermoedelijk nooit stellen.
Na het inchecken en de controle heb ik alle tijd om bij de gate een krant te lezen. Buiten komt er een Saab aangereden. Een SF34-vliegtuig, welteverstaan. LoganAir, de Schotse maatschappij vliegt daarmee naar de kleinere vliegveldjes in Schotland. Waaronder Wick, wat op een uurtje vliegen ligt. Om 10.50 uur zou het instappen moeten beginnen, maar er gebeurt maar weinig. Om 11.10 uur valt het alle andere reizigers ook op dat er nog steeds niks in gang is gezet. Om 11.13 uur krijgen we allemaal een e-mail:
De vlucht is geannuleerd. Aan de balie worden alle dertien reizigers die deze vlucht geboekt hadden ontvangen en wordt er medegedeeld dat de vlucht is geannuleerd door het weer in Wick. Maar, de maatschappij heeft vaker met dit bijltje gehakt en dus is er een alternatief...
Precies, een taxirit van zeven uur. Er zijn drie keuzes die ons worden aangeboden: Je geld terug, omboeken naar de vlucht van de dag erna of met een taxi naar Wick. Aangezien de vlucht de dag ervoor ook al is geannuleerd door het weer en de rest van de reis al een tijdje is geboekt en nogal strak in elkaar zit, valt die keuze af. En met mijn geld terug kom ik ook niet in Wick. Dus wordt het de taxirit. Er zijn uiteindelijk zeven passagiers die daarvoor kiezen, de rest regelt een alternatief. Er worden twee busjes gecharterd en om 12.10 uur rijden we weg vanaf Edinburgh Airport. Er zit een ouder stel achterin; hij is Brits, zij is Schots en komt uit Wick. De dag ervoor zouden ze al naar Wick vliegen nadat ze haar zus hebben bezocht, maar die vlucht werd geannuleerd. Ze kozen voor een omboeking naar de dag erna. En zijn nu dus weer gestrand. Maar deze keer hebben ze voor de taxirit gekozen.
12.10 uur, vertrek vanaf Edinburgh Airport.
De chauffeur is een vriendelijke, vrij onverstaanbare Schot uit Edinburgh. Hij is niet heel erg blij met deze klus; we vertrekken om twaalf uur en als hij een beetje doorrijdt is hij wellicht vannacht om middernacht weer terug. Maar de klus weigeren is ondenkbaar vanwege een clausule in het contract met het bedrijf waarvoor hij werkt. Ik zeg nog gekscherend dat hij zijn vrouw maar in moet lichten dat het laat gaat worden. Wat hij vervolgens doet. En ze is inderdaad niet heel blij, maar het verandert toch niet. Ik krijg wel waar voor mijn geld; ik krijg nu veel meer van Schotland te zien als in het oorspronkelijke plan!
Na drie uur rijden maken we een stop in Inverness, bij een winkelcentrum. Tijd om te toiletteren en iets te eten en drinken te halen, want we zijn vrij halsoverkop vertrokken vanaf Edinburgh Airport; tijd om iets te kopen was er niet, nadat we onze ingecheckte bagage van de band hadden gehaald zijn we direct naar de taxistandplaats gelopen.
In Inverness schijnt de zon volop. Dan rijden we verder de Schotse Hooglanden in en wordt steeds duidelijker waarom we niet op Wick konden vliegen; het zit potdicht met mist. En aangezien Wick een klein vliegveldje is met drie vluchten per dag, is er geen ILS-installatie waarmee op de instrumenten in de cockpit geland kan worden. Het landen moet op zicht. En als er potdichte mist hangt, gaat dat niet lukken. Dus ik snap het wel. Achteraf blijkt ook op woensdag de vlucht te zijn geannuleerd; drie dagen op rij, dat moet wel serieus zijn.
Om kwart voor zes word ik afgezet op het busstation van Wick, naast het hotel waar ik een kamer heb geboekt. De rit duurde niet, zoals voorgehouden, zeven uur, maar slechts vijfenhalf uur, inclusief een stop in Inverness. Maar het was een slopende rit. Een mooie, dat wel. Mijn bezoek aan Wick, toch al een weinig inspirerend dorp, wordt ernstig ingekort. Niet alleen qua tijd, ook qua zicht.
Wat ze wel in Wick hebben, is de kortste straat ter wereld. Met slechts 2.09 meter breed een officieel record! Ebenezer Place heeft maar liefst één adres; de toegangsdeur tot Bistro No. 1, in het Mackays Hotel. Uiteraard bezoek ik deze speciale locatie ook.
Ebenezer Place; 2.09 meter lang. Of breed.
Woensdag 25 september, 05.30 uur
Pffff... het was toch een vakantie en geen strafkamp? Een uur voor de wekker ben ik al wakker. Dat heeft ook een beetje te maken met het reisplan van vandaag; om 08.02 uur gaat mijn trein. En dat is er niet een uit de categorie die je moet missen. Nadat ik heb ontbeten en mijn lunch heb gekocht, vertrek ik naar het station. Daar staat een diesel tweetje van ScotRail klaar voor een vierenhalf uur durende rit door de Schotse Hooglanden naar Inverness. Er zit een handvol reizigers in, waarna we op tijd vertrekken met deze dieselende Schotse Hooglander. Een deel van de rit wordt dubbel afgelegd; van Georgemas Junction naar Thurso en terug, omdat Thurso in de hele regio de enige andere noemenswaardige plaats is. En er stappen zowaar nog flink wat mensen in, ook!
Er rijden vier treinen per dag van Wick naar Inverness. En de andere kant op. Op zondag is er één rit richting Inverness en één richting Wick. Weinig vraag, weinig aanbod. Maar toch zit er onderweg naar Inverness genoeg in. De conductrice heeft het druk zat; alleen Wick en Thurso hebben een kaartautomaat, de reizigers op alle overige stations kopen hun kaartje in de trein. En geloof het of niet; er is van Wick tot Inverness zelfs catering aan boord; een Schots meisje komt met haar trolley langs en doet alsof het heel normaal is om 3 euro te vragen voor een bakje thee. Maar je moet natuurlijk iets...
Even terug zwaaien naar opa en oma rechts!
Geheel volgens dienstregeling komen we na 4 uur en 24 minuten rijden door het steeds verder reikende land aan in Inverness. In Wick kon je na 100 meter niks meer zien, in Inverness schijnt het zonnetje. Ik heb een tour geboekt die anderhalf uur na aankomst van de trein begint. Ik wissel mijn voucher in voor het kaartje voor de tour nadat ik mijn reistas in een kluisje heb geplaatst op het station; daar kom ik aan het einde van de dag toch terecht. Een verkenningsrondje door de stad laat me zien dat ook Inverness er mooi bij ligt.
Inverness Castle.
Daarna brengt een bus me naar die andere trekpleister hier in de buurt: Loch Ness. Voor wie er op hoopt: Nee, geen monster gezien. De bus brengt ons naar de boot voor een tochtje over het water. Zeker de moeite waard. Ook de kasteelruïne op de oever van het meer dat bij de tour is inbegrepen is de moeite waard. Daarna brengt de bus ons terug naar Inverness, waar ik op zoek ga naar iets te eten. Vervolgens loop ik terug naar het station om mijn tas op te halen. Er staat namelijk nog iets op het programma, een treinrit. En niet zomaar een.
De Caledonian Sleeper is de nachtelijke treinservice tussen Schotland en Londen. Vanuit Fort William, Aberdeen en Inverness rijden treinen naar het zuiden, die in Edinburgh aan elkaar worden geknoopt en samen naar Londen rijden. Dat heb ik allemaal gemist; een uur na vertrek om 20.46 uur vanuit Inverness doe ik het licht uit. Het is mooi geweest voor vandaag. Bovendien is het buiten donker. Het zijn de laatste maanden van het oude materieel wat deze trein nog rijdt; op de Highlander komen op korte termijn de nieuwe rijtuigen die nog comfortabeler zouden moeten zijn. De Train Attendant krijgt binnenkort zijn opleiding voor de nieuwe rijtuigen, zo vertelt hij me. Reden om nog een keer terug te gaan!
Donderdag 26 september, 07.00 uur
Er wordt op mijn deur geklopt door de Train Attendant, mijn ontbijt geeft hij af zodra ik de deur open doe. Een bolletje met een plakje ham. Het is iets om de dag mee te beginnen. We zijn tijdens de elf uur durende reis ergens wat achter op schema gekomen; we komen om 08.25 uur aan op het eindstation, London Euston, een half uur later dan gepland.
Londons Kings Cross Station.
Mijn tas geef ik af bij het hotel dat ik voor vannacht heb geboekt. Zelf ga ik ergens ontbijten en daarna naar het eerste punt op het programma van vandaag: London Transport Museum. Het lokale museum over bussen, trams en metro's.
Het tweede punt op de agenda is het Postal Museum. Dat bestaat uit twee delen, het ene gaat uiteraard volledig over de Britse posterijen. Het andere vind ik zelf een stuk interessanter; De Mail Rail. Sinds 1927 hadden de posterijen een ondergrond systeem waarbij postzakken door zelfrijdende treintjes werden vervoerd door de stad. Een ingenieus ondergronds systeem van ruim 10 kilometer dat tot 2003 nog werd gebruikt. En dat nu deels opengesteld is voor bezoekers van het museum, waarbij er een rondje gereden kan worden in een omgebouwde trein, een voormalige postzakkentrein.
Uiteindelijk is er nog één laatste punt op de agenda, eentje waar ik al een hele tijd naar heb uitgekeken en wat ook eigenlijk de reden was dat ik richting Londen wilde. Een rondleiding door de ondergrondse, voor publiek afgesloten tunnels van metrostation Piccadilly Circus. In Berlijn ben ik al eens in ondergrondse bunkers in een metrostation geweest, Londen biedt een soortgelijk iets aan door afgesloten tunnels van een handvol metrostations die nog dagelijks door duizenden mensen worden gebruikt. Zo was Piccadilly Circus ook een metrostation dat werd gebruikt als bunker voor luchtaanvallen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daar was het helemaal niet voor bedoeld, laat staan op ingericht, maar mensen voelden zich hier onder de grond veiliger dan boven in hun eigen huis. Terwijl de metro's doorreden, lagen de perrons vol met bewoners die vluchtten voor het gevaar van boven. En dat leverde nog wel eens spanning op tussen het metropersoneel, dat gewoon haar werk bleef doen voor de forenzen, en de schuilende mensen.
Vrijdag 27 september, 08.45 uur
De laatste dag van deze korte reis is aangebroken. Omkleden, ontbijten en door naar het majestueuze London St. Pancras Station. Hiervandaan vertrekken bijna ieder uur directe Eurostar-treinen naar Parijs, een handvol naar Disneyland Parijs en een handvol via Brussel naar Amsterdam. Om 11.04 uur lokale tijd vertrekt er een rechtstreekse Eurostar naar Amsterdam. Het inchecken verloopt soepel, de veiligheidscontrole erachter duurt even wat langer doordat het personeel niet op de juiste plek staat, de trein kunnen we pas later in omdat die achter op schema is binnengekomen, maar om exact 11.04 uur rollen we station St. Pancras uit. De trein trekt vlot op, het spoor ligt er strak bij en voor ik het doorheb rijden we 330 kilometer per uur. De tunnel wordt snel genaderd, de rit door de tunnel is voorbij voor je er erg in hebt en daarna rijden we, op hooguit drie kwartier rijden vanaf Londen alweer in Frankrijk. Vervolgens naar het grijze en grauwe België, waar ik volop herinneringen doorloop van dertien jaar geleden, toen ik er een half jaar heb gewoond. Er is niks, maar dan ook echt niks veranderd in die tijd rondom het spoor.
Om 15.32 uur moeten we langs het perron staan in Rotterdam. Maar er is flink doorgereden en daardoor zit ik om 15.32 uur al in de trein richting Zwolle. Daar stap ik over op de trein naar huis. Door de korte overstap op Rotterdam ben ik zelfs een half uur eerder thuis dan ik had gehoopt. In slechts vijfenhalf uur van Londen naar Raalte (denk aan het uur tijdsverschil), uiterst comfortabel. Eurostar heeft aangekondigd vanaf 2020 ook de andere kant op rechtstreeks te gaan rijden (vanwege grensperikelen moet er nu nog worden overgestapt in Brussel richting Londen, waardoor er automatisch een langere reistijd aan zit van minimaal een uur) en ik weet zeker dat ik vaker die kant op zal gaan.
Het was een korte, maar interessante en leuke reis. Het liep niet allemaal zoals gepland (die taxirit van Edinburg naar Wick was vermoeiend, maar ook wel weer de moeite waard), maar het viel allemaal wel mee. Edinburgh is een prachtige stad, Wick een grappige plek voor een stop op een doorreis, Inverness en Loch Ness de moeite waard voor een bezoek, de Caledonian Sleeper bracht me geruisloos door de nacht naar Londen en daar is eigenlijk altijd wel iets te doen. De rechtstreekse treinverbinding met Nederland is handig, zeker in deze tijden van #Vliegschaamte, en als je maar vroeg genoeg boekt zeker niet duur. Ik heb me geen moment verveeld! Maar na een week vroeg opstaan is een keer uitslapen ook wel weer fijn.
Nee, was puur toeval.
En dan kan ik er mooi een treinreisje aan vastplakken. 
Maar om Wick nu als bestemming te kiezen gaat me iets te ver; het rondje zoals ik het heb gedaan was leuk, maar om vervolgens hetzelfde stuk terug te moeten reizen... :X